Trong những năm gần đây, do nhiều nguyên nhân khác nhau, sùi mào gà (một bệnh lây truyền qua đường tình dục) đã và đang có xu hướng gia tăng. Bệnh thường xảy ra ở rãnh quy đầu, đầu niệu đạo, quanh hậu môn và vùng âm hộ, do một loại siêu vi khuẩn gây nên.
Mã xỉ hiện (rau sam)
Để trị liệu căn bệnh này, tây y thường dùng các phương pháp hủy hoại tổ chức như: đốt điện, bôi mỡ podophylin 2%, mỡ colchicin 0,1%, chấm dung dịch focmol 40%… Tuy nhiên, hiệu quả trị liệu không phải lúc nào cũng đạt được như ý nguyện và tỷ lệ tái phát vẫn cao. Trong y học cổ truyền, sùi mào gà thuộc phạm vi các chứng “táo vưu”, “tao hậu”, “táo hậu”… Về mặt trị liệu, nguyên tắc chung là phải thanh nhiệt lợi thấp, giải độc tán kết bằng các phương pháp cụ thể như sau:
1. Dùng thuốc uống trong: Có thể chọn dùng một trong các bài thuốc sau:
Bài 1: Tỳ giải 15g, thương truật 15g, hoàng bá 15g, đại thanh diệp 20g, ý dĩ 20g, thổ phục linh 30g, đan bì 12g, tử thảo 15g, thông thảo 10g, mã xỉ hiện (rau sam) 15g, sắc uống mỗi ngày 1 thang. Nếu nhiệt thịnh biểu hiện bằng triệu chứng tại chỗ sưng nóng, đỏ đau, đại tiện táo kết gia thêm đại hoàng 9g, sinh thạch cao 15g, kim ngân hoa 15g, tri mẫu 9g, nếu tái phát gia thêm hoàng kỳ 20g, bạch truật 15g.
Bài 2: Dã cúc hoa 30g, thổ phục linh 30g, kim ngân hoa 10g, cam thảo 10g, bản lam căn 10g, sơn đậu căn 10g, xạ can 10g, liên kiều 10g, hoàng cầm 10g, chi tử 10g, hoàng bá 10g, thương truật 10g, sơn từ cô 5g, sắc uống mỗi ngày 1 thang.
2. Dùng thuốc bên ngoài: Có thể chọn dùng một trong các bài thuốc sau đây:
Bài 1: Bản lam căn 30g, dã cúc hoa 30g, mộc tặc 20g, khô phàn 20g, nga truật 15g, địa phu tử 20g, mỗi ngày 1 thang sắc lấy nước ngâm rửa tại chỗ.
Bài 2: Mã xỉ hiện 60g, đại thanh diệp 30g, minh phàn 21g, sắc lấy nước ngâm rửa tại chỗ, mỗi ngày 2 lần, mỗi lần 15 phút, sau đó dùng lục nhất tán 30g, phèn phi 9g trộn đều rắc vào tổn thương.
Bài 3: Hoàng kỳ, hoàng bá, khổ sâm, ý dĩ lượng bằng nhau, sấy khô, tán bột, mỗi lần dùng 1g rắc lên tổn thương rồi dùng băng bó kín lại, 10 lần là 1 liệu trình, thường dùng 2 liệu trình là có kết quả.
Bài 4: Mã xỉ hiện 45g, bản lam căn 30g, sơn đậu căn 30g, khổ sâm 30g, hoàng bá 20g, mộc tặc thảo 15g, bạch chỉ 10g, đào nhân 10g, lộ phong phòng 10g, cam thảo sống 10g, tế tân 10g, sắc đặc lấy nước thấm vào gạc đắp lên tổn thương mỗi ngày 1 lần, mỗi lần 15 phút, 5 lần là 1 liệu trình.
Bài 5: Mã xỉ hiện 30g, bạch tiên bì 20g, tế tân 15g, mật quạ 10g, sắc lấy nước ngâm rửa tổn thương mỗi ngày 2 lần, mỗi lần 30 phút.
Bài 6: Khổ sâm 50g, đậu căn 20g, đào nhân 15g, đan bì 12g, tam lăng 30g, nga truật 30g, mộc tặc 20g, sắc lấy nước ngâm rửa tổn thương mỗi ngày 2 lần, mỗi lần 8 phút, 14 ngày là 1 liệu trình.
Thông thường, người xưa hay phối hợp 1 bài thuốc uống trong với 1 bài thuốc dùng ngoài. Hiện nay, các phương pháp của y học cổ truyền có thể dùng để trị liệu đơn độc với các trường hợp nhẹ, hỗ trợ điều trị các trường hợp nặng hoặc dùng để dự phòng tái phát sau liệu pháp gây hoại tử tổ chức của y học hiện đại.
ThS. Hoàng Khánh Toàn
theo suckhoedoisong