Nếu như kết luận của ông Everett Fahy, nguyên Trưởng ban Hội họa châu Âu tại bảo tàng Metropolitan ở New York (Mỹ), là chính xác thì giá trị bức tranh Saint John The Baptist Bearing Witness mà bảo tàng này mua cách đây 40 năm sẽ từ 400.000 bảng vọt lên ít nhất 150 triệu bảng…

Từ lâu nay Saint John The Baptist Bearing Witness vẫn được cho là tác phẩm của Francesco Granacci (1469-1543), một họa sĩ Italia thời Phục hưng. Song thật bất ngờ khi Everett Fahy, một trong những học giả nổi tiếng nhất thế giới về thời Phục hưng Italia, lại cho rằng bức tranh này là của danh họa Michelangelo (1475-1564). Chứng cứ được tìm thấy trong những nét phác họa bên dưới Saint John The Baptist Bearing Witness đã khiến ông Fahy đưa ra kết luận rằng, Michelangelo sáng tác họa phẩm này vào năm 1506, hai năm trước khi bắt đầu vẽ bức tranh trên trần nhà nguyện Sistine.

Bức Saint John The Baptist Bearing Witness

Bảo tàng Metropolitan đã mua bức tranh được cho là của Francesco Granacci tại hãng Sotheby’s ở London (Anh) với giá 60.000 bảng. Tính đến thời điểm này, nếu là tác phẩm của Granacci thì nó có giá khoảng 400.000 bảng, còn nếu được vẽ bởi Michelangelo, giá trị sẽ tăng lên thành ít nhất 150 triệu bảng.

Các họa phẩm của Granacci còn đang được treo ở Phòng trưng bày Quốc gia tại London và Phòng trưng bày Nghệ thuật Walker ở Liverpool (Anh) nhưng trong lịch sử nghệ thuật, những gì người ta viết về ông chỉ ngắn gọn như một dòng chú thích. Song nổi bật hơn là tình bạn của ông với Michelangelo. Năm 1487, Granacci đã giới thiệu bạn mình với xưởng vẽ của Domenico Ghirlandaio và ông có giúp đỡ Michelangelo chút ít khi danh họa vẽ bức tranh trên trần nhà nguyện Sistine.

Saint John The Baptist Bearing Witness được vẽ bằng sơn dầu, màu keo và vàng trên một tấm gỗ có kích cỡ 75,6cm x 209,6cm. Nó mô tả Thánh John The Baptist, xung quanh là nhiều nhân vật, trong đó có các môn đệ của Chúa Jesus Christ. Tác phẩm này từng được trưng bày tại Viện Hàn lâm Hoàng gia ở London vào năm 1958. Các chuyên gia nghệ thuật từ lâu đã nhận thấy rằng bức tranh hiện được treo ở bảo tàng Metropolitan “sắc nét” hơn hẳn những họa phẩm khác vẽ Thánh John The Baptist của Granacci. Giờ đây, sau một thời gian nghiên cứu, tiến sĩ Fahy khẳng định rằng đó chính là tác phẩm của Michelangelo. “Tôi tự tin khẳng định rằng chỉ duy nhất một họa sĩ có thể vẽ bức tranh tuyệt vời này. Đó chính là Michelangelo”. Nghiên cứu dày 65 trang của ông sẽ được đăng trên tạp chí Nuovi Studi.

Mặc dù làm việc ở bảo tàng Metropolitan nhiều năm nhưng chỉ khi xem xét kỹ bức tranh nói trên, Fahy mới chợt nhận ra nét đặc trưng trong đó. Đôi mắt ông bị hút vào những phiến đá được mô tả trong tranh giữa bối cảnh trông cứ như thể ở một mỏ đá. Fahy lập tức nghĩ tới mỏ đá tại Carrara (Italia) và nhớ ra ông đã đọc tư liệu viết rằng, Michelangelo từng phàn nàn về việc tốn nhiều thời gian ở nơi đó khi giám sát việc đẽo gọt một tảng đá cẩm thạch mà danh họa muốn đem về Roma để tạc tượng. Fahy tiếp tục tìm các chi tiết khác để so sánh với phong cách vẽ của Michelangelo. Chuyên gia này chỉ ra tư thế đứng của Thánh John The Baptist – chân trái đưa lên phía trước, tay phải nâng cao – và so sánh chúng với hai bức họa của Michelangelo trong bảo tàng Louvre (Pháp) cũng như bức tượng David, tác phẩm điêu khắc bằng đá cẩm thạch ở Florence (Italia).

Những hình ảnh của bức phác họa bên dưới được xác định bằng tia hồng ngoại càng tạo thêm sức thuyết phục cho nhà nghiên cứu này và ông tin rằng ít nhất Michelangelo cũng là tác giả của các nét vẽ đó.