Hiện nay dịch sốt xuất huyết (SXH) đang có dấu hiệu bùng phát ở nhiều tỉnh, thành ở miền Nam và miền Trung. Một số trường hợp tử vong đã xảy ra. Các bậc cha mẹ nên nghĩ đến sốt xuất huyết khi thấy con em mình đột ngột sốt, sốt cao và sốt liên tục.
SXH là loại bệnh nhiễm trùng cấp do siêu vi Dengue. Muỗi Aedes Agypti, thường gọi là muỗi vằn là vật trung gian truyền bệnh. Đây là loại muỗi sống ở những nơi bùn lầy nước đọng hoặc các nơi ẩm thấp tối tăm trong nhà. Do đó, bệnh thường xảy ra vào đầu mùa mưa, cao điểm vào khoảng tháng 6 đến tháng 10. Theo ước tính của WHO, mỗi năm có khoảng 50 triệu người bị nhiễm SXH. Nhiều người trong số nầy đã không qua khỏi. Cho đến nay, khoa học vẫn chưa có thuốc đặc trị, chưa có vaccin chủng ngừa đối với SXH.
Tại nước ta, bệnh SXH đang có dấu hiệu tăng cao ở nhiều nơi. SXH vẫn có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi. Tuy nhiên, đối tượng nhiễm bệnh nhiều nhất ở lứa tuổi từ 2 đến 10 tuổi. Do đó, các bậc cha mẹ nên nghĩ đến sốt xuất huyết khi thấy con em mình đột ngột sốt, sốt cao và sốt liên tục.
Trong điều trị SXH, y học hiện đại có ưu thế hơn Đông y khi xử lý chống choáng bằng truyền dịch và trợ tim mạch. Tuy nhiên, trong một số trường hợp sốt cao, một số vị thuốc của Đông y tỏ ra hữu hiệu khi bệnh không đáp ứng tốt với các biện pháp chính thống của Tây y.
Một nghiên cứu khoa học[ii] về tác dụng của lá đu đủ tươi đối với SXH đã được thực hiện trên 70 bệnh nhân SXH bao gồm khoảng 15 trẻ em. Kết quả cho biết liều dùng 10ml dịch chiết lá đu đủ tươi mỗi người mỗi ngày đã chữa khỏi hoàn toàn cho số bệnh nhân nầy. Các bệnh nhân nầy cũng được theo dõi vài tháng sau đó và được xác định là không có phản ứng phụ.
Về cơ chế tác dụng, Bác sĩ Sanath Hettige, người hướng dẫn cuộc thí nghiệm, cho rằng dịch chiết lá đu đủ làm tăng số lượng bạch huyết cầu và tiểu cầu, ngăn chận nguy cơ xuất huyết do lượng tiểu cầu xuống thấp. Số lượng tiểu cầu bình thường là 150.000-400.000 tiểu cầu/mm³ máu. Tiểu cầu có vai trò quan trọng trong quá trình đông máu, cầm máu. Khi số lượng tiểu cầu giảm dưới 100.000/mm³ máu thì nguy cơ xuất huyết tăng lên. Quan trọng hơn, những hoạt chất trong lá đu đủ còn có khả năng cải thiện và phục hồi chức năng gan đã bị suy sụp.
Bác sĩ S. Bajaj, thuộc Bệnh viện Bombay, Ấn độ, cũng dẫn chứng 1 bệnh nhân bị sốt xuất huyết nhập viện đã 3 ngày, sốt không giảm, lượng tiểu huyết cầu giảm xuống còn 28.000. Tuy nhiên, khi cho uống nước cốt lá đu đủ, tiểu cầu từ từ tăng lên. Sau 3 ngày, bệnh nhân đã hồi phục.
- Đã bị SXH 1 lần vẫn có thể bị tái lây nhiễm. Có nhiều loại siêu vi Dengue khác nhau. Người ta phân biệt 4 loại huyết thanh DEN-1, DEN-2 , DEN- 3 và DEN-4 tương ứng với 4 loại siêu vi Dengue và trẻ đã mắc phải 1 loại dengue nhất định chỉ được miễn dịch với loại đó và vẫn có thể bị SXH lần thứ hai với 1 loại khác.
- Không dùng Aspirin chữa SXH. Aspirin là 1 loại thuốc giảm đau, hạ sốt phổ biến. Tuy nhiên, không dùng aspirin trong điều trị SXH để tránh làm tăng nguy cơ xuất huyết.
- Cảnh giác với tình trạng giảm sốt sau vài ngày đầu của bệnh. Giảm sốt kèm theo dấu hiệu tươi tỉnh, đi lại chơi đùa là biểu hiện cải thiện. Ngược lại, giảm sốt nhưng bệnh nhi giảm hoạt động, thần trí lơ mơ, tay chân lạnh hơn bình thường có thể là biểu hiện nguy hiểm cần được chuyển viện gấp.
Lương y Võ Hà
(theo giadinh)