Phòng ngủ tập thể của tù nhân Mỹ

Theo thống kê, nước Mỹ là nước có số tù nhân và nhiều nhà tù nhất trên thế giới trong khi Bắc Âu có ít nhất. Mỹ có 751 người trên 100000 dân là tù nhân – con số gấp khoảng 10 lần ở Bắc Âu. Tại sao một đất nước tự do như vậy mà lại có hàng triệu người đang bị giam giữ?

 Phòng ngủ của tù nhân ở Na Uy

Đơn giản bởi vì ở Mỹ, hơi một tí là bạn có thể sẽ bị đi tù, từ kê sai hóa đơn cho đến sử dụng chất gây nghiện mà có thể ở nhiều nơi khác sẽ chẳng bị làm sao cả. Gần đây nhất là chuyện nữ sinh 17 gốc Việt Diane Tran bị tuyên phạt phải nằm trại giam 3 ngày vì tội nghỉ học quá nhiều! Quyết định đã làm giấy lên một sự phản đối trong công chúng và phần nào đã chứng tỏ sự bế tắc của Mỹ trong việc kiểm soát việc phạm tội.

 

Không gian bên ngoài phòng giam nhà tù Mỹ

Ở Bắc Âu, tuyên án phạt tù thường chỉ là giải pháp cuối cùng khi người ta không thể dùng các biện pháp răn đe và giúp đỡ về mặt tâm lý. Hay nói cách khác, trại giam thường chỉ dành cho những phạm nhân nguy hiểm, bạo lực, hoặc mắc những chứng bệnh về tâm thần.

 Bên ngoài phòng giam nhà tù quốc gia mới của Đan Mạch

Về mặt coi trọng những quyền con người căn bản của tù nhân, Mỹ chắc phải đuổi theo mê mệt mà vẫn chẳng theo kịp được những nước như Đan Mạch, Na Uy, Phần Lan. Mỗi trại giam ở Bắc Âu, cụ thể là ở Đan Mạch, được thiết kế khác nhau tùy thuộc vào điều kiện của mỗi phạm nhân. Họ có thể đem con cái vào sống nếu thấy điều này là thực sự cần thiết.

 

Tắm nắng khi đi tù ở Na Uy

Nhưng điều quan trọng nhất đó là dù cho đi tù họ chỉ mất một quyền duy nhất đó là tiếp xúc với xã hội. Những quyền căn bản khác như có phòng riêng, mặc quần áo của mình, tivi, internet, bếp nấu ăn, học tập và đào tạo, hay giải trí đều phải được đảm bảo. Ở Phần Lan, một vài năm trước đây họ có khoảng 400 phòng giam không có toilet và một nghị sỹ quốc hội đã chỉ ra rằng đó là vi phạm quyền con người. Vì vậy mỗi ngày phạm nhân phải ở trong tù không có toilet, họ phải được đền bù 100 euros và vì thế chính phủ phải xóa bỏ những phòng giam dạng này.

 

Phạm nhân sau song sắt nhà tù Mỹ

Tù nhân vẫn có ngày nghỉ cuối tuần và ngày lễ và trong trường hợp nhất định họ có thể được ra ngoài và đi học nếu muốn. Niềm tin giữa người với người ở Bắc Âu cho phép người ta làm điều đó.

Mỉa mai thay, nước Mỹ luôn đứng ra vỗ ngực tự hào về sự tự do dân chủ của mình và vì thế tự cho mình cái quyền can thiệp và lên án các vấn đề về quyền con người ở những quốc gia khác. Nhìn vào những nhà tù lớn nhất trên thế giới của Mỹ – một quốc gia lớn và giàu có nhất trên thế giới, người ta chắc có lẽ chỉ biết lắc đầu.