Diễn văn của luật sư Georges Graham Vest tại một
phiên tòa xử vụ kiện người hàng xóm làm chết con chó của thân chủ, được phóng
viên William Saller của The New York Times bình chọn là hay nhất trong tất cả
các bài diễn văn, lời tựa trên thế giới trong khoảng 100 năm qua.

Thưa quý ngài hội
thẩm,

Người bạn tốt nhất
mà con người có được trên thế giới này có thể một ngày nào đó hoá ra kẻ thù
quay lại chống lại ta. Con
cái mà ta nuôi dưỡng với tình yêu thương hết mực rồi có thể là một lũ vô ơn.

Những người gần gũi thân thiết ta nhất, những người
ta gửi gắm hạnh phúc và danh dự có thể trở thành kẻ phản bội, phụ bạc lòng tin
cậy và sự trung thành. Tiền bạc mà con người có được, rồi sẽ mất đi. Nó mất đi
đúng vào lúc ta cần đến nó nhất. Tiếng tăm của con người cũng có thể tiêu tan
trong phút chốc bởi một hành động một giờ.

Những kẻ phủ phục tôn vinh ta khi ta thành đạt có
thể sẽ là những kẻ đầu tiên ném đá vào ta khi ta sa cơ lỡ vận. Duy có một người
bạn hoàn toàn không vụ lợi mà con người có được trong thế giới ích kỷ này, người
bạn không bao giờ bỏ ta đi, không bao giờ tỏ ra vô ơn hay tráo trở, đó là con
chó của ta. Con chó của ta luôn ở bên cạnh ta trong phú quý cũng như trong lúc
bần hàn, khi khoẻ mạnh cũng như lúc ốm đau. Nó ngủ yên trên nền đất lạnh, dù
đông cắt da cắt thịt hay bão tuyết lấp vùi, miễn sao được cận kề bên chủ là được.
Nó hôn bàn tay ta dù khi ta không còn thức ăn gì cho nó. Nó liếm vết thương của
ta và những trầy xước mà ta hứng chịu khi ta va chạm với cuộc đời tàn bạo này.
Nó canh giấc ngủ của ta như thể ta là một ông hoàng dù ta có là một gã ăn mày.

Dù khi ta đã tán gia bại sản, thân bại danh liệt
thì vẫn còn con chó trung thành với tình yêu nó dành cho ta như thái dương trên
bầu trời. Nếu chẳng may số phận đá ta ra rìa xã hội, không bạn bè, vô gia cư
thì con chó trung thành chỉ xin ta một ân huệ là cho nó được đồng hành, cho nó
làm kẻ bảo vệ ta trước hiểm nguy, giúp ta chống lại kẻ thù.

Và một khi trò đời hạ màn, thần chết rước linh hồn
ta đi để lại thân xác ta trong lòng đất lạnh, thì khi ấy khi tất cả thân bằng
quyến thuộc đã phủi tay sau nắm đất cuối cùng và quay đi để sống tiếp cuộc đời
của họ. Thì khi ấy còn bên nấm mồ ta con chó cao thượng của ta nằm gục mõm giữa
hai chân trước, đôi mắt ướt buồn vẫn mở ra cảnh giác, trung thành và chân thực
ngay cả khi ta đã mất rồi.

Georges Graham Vest (1830-1904)

Chú chó trung thành bên cạnh người chủ quá cố:

Nguồn Thuyết ăn chay