ĐĂNG TIN
logo
Online:
Visits:
Stories:
Profile image
Tác giả: ZeroEnergyVN
Trang tin cá nhân | Bài đã đăng
Lượt xem

Hiện tại:
1h trước:
24h trước:
Tổng số:
Thư viện, văn hoá đọc và đẳng cấp quốc gia
Monday, September 16, 2013 20:06
% of readers think this story is Fact. Add your two cents.


Nghiên cứu về khoa học huyền bí, tâm linh, ufo, chính trị, tôn giáo

B4INREMOTE-aHR0cDovLzIuYnAuYmxvZ3Nwb3QuY29tLy1fZE5SbUZpOGlTUS9VamUzMlhjckRZSS9BQUFBQUFBQUprby93bVdlbkV6VW9yUS9zMzIwL0xpYnJhcnkxLmpwZw==Đẳng
cấp của một quốc gia được đo bằng các sản phẩm khoa học, sức mạnh kinh tế và
quân sự được thừa nhận. Chẳng hạn, thế kỷ 19, khi Jame Watt chế tạo ra máy hơi
nước, mở đường cho công nghiệp nặng và chinh phục đại dương, nước Anh trở thành
cường quốc hàng hải và xâm chiếm thuộc địa. Năm 1905, khi Nhật Bản đánh cho hải
quân Nga bạt vía, đẳng cấp hải quân nước Nhật được khẳng định. Khi người Mỹ đặt
chân lên mặt trăng thì một bước dài của nhân loại trong chinh phục vũ trụ được
thành tựu, đương nhiên vị thế của người Mỹ đã cao lại càng lên cao trên trường
quốc tế.

Đẳng
cấp quốc gia không thể có trong ngày một ngày hai mà nó được hình thành trên
nền tảng tinh thần dân tộc, công cuộc khai trí và các chính sách phát triển vĩ
mô đúng quy luật và sáng tạo trong mỗi bước đi. Một trong những yếu tố chính
quan đó là phát triển hệ thống thư viện, khuyến khích người dân đọc sách nhằm
kiến tạo văn hoá đọc trên bình diện xã hội.


Vai
trò của thư viện


Khi
viết về tống thống thứ 3 của Hoa Kỳ, ông Nguyễn Cảnh Bình-giám đốc nhà sách
Alpha đã nêu lên “Và Jeffferson đã làm gì? Ông đã cho xây dựng Trường Đại học
Virginia, cải cách hệ thống giáo dục, nỗ lực phát triển hệ thống thư viện rộng
khắp. Ông đã tặng toàn bộ thư viện 6000 cuốn sách hay nhất, hữu ích nhất của
mình cho thư viện Quốc hội Mỹ và lan toả ý tưởng phát triển một hệ thống thư
viện khắp cả nước.”. Một thời gian ngắn sau khi lập quốc, người Mỹ đã xem giáo
dục là quốc sách hàng đầu để phát triển đất nước và hệ thống thư viện rộng khắp
được thiết lập nhằm tạo nên xã hội khai phá tri thức, đặt nền tảng cho một xã
hội sáng tạo, cường thịnh và bền vững.


Cũng
bị ảnh hưởng bởi tư tưởng Khổng giáo như Việt Nam, nhưng người Nhật đã phi Hán
hoá và thoát Á vô cùng ngoạn mục tạo nên nước Nhật văn minh và cường thịnh bậc
nhất thế giới. Bởi lẽ, cách đây vài thế kỷ, người Nhật đã phát triển hệ thống
trường công và tư trên cả nước để thúc đẩy giáo dục, thậm chí các vương, tướng
của Nhật Bản còn lồng ghép việc đọc sách vào tinh thần võ sĩ đạo. Nhà nghiên
cứu Nguyễn Xuân Xanh viết:


“Vì sao có những con số khủng về giáo dục và văn hoá đọc của
một dân tộc vốn là võ sĩ?


Năm 1615 tướng quân Tokugawa Ieyasu, sau khi bình định gần
ba trăm bang (han), đã truyền lệnh cho tất cả các đại danh đứng đầu các bang
(daimyō), và cho các võ sĩ rằng (Điều 1): “Bun bên tay trái, Bu bên tay phải”.
Bun là văn, còn bu là võ, từ đó bushi là võ sĩ, bushido là võ sĩ đạo. Tức
“quyển sách bên tay trái, thanh gươm bên tay phải”. Và văn đi trước võ để có sự
trị nước lâu bền. Võ sĩ là giai cấp cầm quyền ở Nhật Bản, trở thành giai cấp có
học, và rất thấm nhuần văn hoá khổng giáo”


Giữa
thế kỷ 19, Nhật hoàng Minh Trị thực hiện cải cách đất nước, và các bậc đại trí
của đất nước này như ông Fukuzawa Yukichi-tác giả của cuốn Khuyến học đã đi đầu
trong việc dịch thuật và truyền bá tư tưởng phương Tây vào Nhật Bản, đương
nhiên họ đã xây dựng nên kênh truyền bá tri thức đến nhiều tầng lớp. Một số bạn
Nhật Bản đã chia sẻ “vào đầu thế kỷ 20, trường học của họ đã có hệ thống thư
viện khá tốt và việc khuyến đọc như là một phần quan trọng của xã hội. Hiện
nay, trẻ em Nhật Bản luôn khuyến khích đi học sớm hơn giờ học để dành 30 phút
đến 1 giờ đồng hồ đọc sách”.


Singapore
là một quốc gia non trẻ về thời gian nhưng họ đã đi quá xa và vượt xa những
quốc gia khác về mọi mặt. Ngay khi mới lập quốc, những nhà hoạch định chính
sách đã xem giáo dục là lĩnh vực được ưu tiên trước nhất. Thời đó với hơn 2
triệu dân và hiện nay là 5 triệu, Singapoe đã thiết lập ra hệ thống thư viện
gồm Thư viện quốc gia, thư viện vùng, thư viện cộng đồng, thư viện cộng đồng
dành cho trẻ em, thư viện hàn lâm và các thư viện chuyên ngành khác.


Nước
Anh là cha đẻ của nhiều chủ thuyết. Sự đọc của dân tộc Anh gắn liền với thư
viện gia đình, hàng ngày mọi người quây quần bên nhau và một thành viên trong
gia đình đọc sách cho cả nhà cùng nghe. Sự lũy kế tri thức trên bình diện lớn
đã hình thành cho người Anh có được sự nhanh nhạy và trực cảm khoa học hàng đầu
thế giới. Sự đọc của người Anh đã giúp họ sử dụng chủ nghĩa kinh nghiệm hiệu
quả và cũng thoát khỏi chủ nghĩa kinh nghiệm bằng những phát minh trong nhiều
lĩnh vực khác nhau. Họ tiên phong tạo nên cuộc cách mạng công nghiệp, chinh
phục đại dương, lập thuyết và ứng dụng các mô hình kinh tế…


Tham
chiếu sự phát triển của các quốc gia chúng ta thấy rằng quốc gia nào có hệ thống
thư viện phát triển, quốc gia đó cường thịnh. Bởi thế, thư viện là xương sống
thúc đẩy sự phát triển của một quốc gia. Nó là hạ tầng cứng tối thiểu để kiến
tạo hạ tầng mềm cho sự sáng tạo, các phát kiến và giá trị nhân văn trong tâm
hồn dân chúng. Thư viện là công cụ hình thành văn hoá đọc cho một quốc gia.

Văn
hoá đọc


Trong
năm 2012, tôi đã dành khá nhiều thời gian quan sát một số bà mẹ đưa những đứa
con 3-5 tuổi đến thư viện Đông Tây đọc sách cho con của họ nghe. Điển hình,
thính giả Hương Anh 3 tuổi đã tự vào kệ sách của thư viện lấy sách đưa cho mẹ
đọc và ngồi nghe chăm chú. Mẹ Hương Anh là giáo viên dạy toán rất ham đọc sách,
cô Hương chia sẻ: “từ hồi học lớp 2, em đã mê mẫn với những cuốn sách truyện.
Từ đó đến nay, ngày nào em cũng dành thời gian vài giờ đồng hồ để đọc sách”.


Thói
quen đọc của mỗi con người được hình thành và bền vững nếu từ nhỏ chúng ta có
cơ hội tiếp cận sách và được khuyến khích đọc sách. Như trường hợp bé Hương Anh
và cô giáo Hương, việc đọc của mẹ đã tạo thói quen được nghe đọc rồi sẽ tự đọc
của con, hệ quả này không thuộc tính di truyền mà là thói quen được tạo bởi sự
giáo dục và khuyến đọc của người mẹ.


Cũng
giống như các loại hình văn hoá khác, văn hoá đọc là biểu thị hành vi và thói
quen đọc của số đông dân chúng. Tuy nhiên, văn hoá đọc của một quốc gia, phải
được xét trên bình diện quốc gia, khi phần đông dân chúng có thói quen đọc sách
thì quốc gia đó mới có văn hoá đọc.


Xin
trích dẫn ý kiến của nhà nghiên cứu Nguyễn Xuân Xanh trong một bài viết về
người Nhật “Biết được văn hoá đọc và giáo dục của Nhật Bản phát triển từ
300 năm trước, chúng ta chắc không còn quá ngỡ ngàng trước sự trỗi dậy mạnh mẽ
và đột ngột của Nhật Bản, nhưng vẫn phải cực kỳ ngạc nhiên và ngã mũ nhiều lần
trước dân tộc văn hoá này. Darwin nói ở đâu đó, rằng Nhật Bản là một kỳ quan
thế giới. Đối với người Nhật, đọc sách là để khai minh, vươn lên bằng thiên hạ.
Đọc sách là thuộc tính của một dân tộc văn hoá có ý thức để không ngừng phát
triển và hoàn thiện mình”.


Văn
hoá đọc của một quốc gia được tạo bởi thói quen đọc sách của số đông dân chúng,
được dân chúng xem như là nhu cầu hàng ngày của mình. Văn hoá đọc gắn liền với
thư viện và cơ hội tiếp cận sách ở khắp mọi nơi của người dân. Hiển nhiên rằng,
văn hoá đọc là biểu thị dân trí của một quốc gia. Khi dân trí cao thì người dân
đọc sách khắp mọi nơi như người Châu Âu, Mỹ, Nhật Bản, Singapore.

Đẳng
cấp quốc gia – Đẳng cấp của nhiều cá nhân?



Đẳng
cấp hay giá trị của một cá nhân được khẳng định thông qua sản phẩm mà cá nhân
đó tạo nên và cống hiến cho đất nước, cho nhân loại. Không có một phát minh hay
một sản phẩm có giá trị nào lại không dựa trên nền tảng thu nhận tri thức từ
sách.


Trong
truyện cổ của Do Thái có ý “Con người hơn con vật ở chỗ biết đọc”. Người ta nói
vậy là hàm ý khuyến khích con người đọc, đọc để lĩnh hội tri thức, để khai
phóng, để hình thành tự do cá nhân, đặc biệt sự đọc giúp chúng ta thoát khỏi
định kiến đám đông để sáng tạo cống hiến cho đồng loại của mình. Người Do Thái
đến bất cứ quốc gia nào thì quốc gia đó có phát kiến, họ đã ẵm nhiều giải Nobel
hơn những nhóm người khác. “Con người hơn con vật ở chỗ biết đọc” như là tuyên
ngôn của người dân Do Thái cổ xưa, nó đã đi vào “gen” của họ, làm nên những bộ
não Do Thái xuất chúng ở trong mọi thời đại.


Aristotle,
Plato, Socrates và thuyết luận của họ giúp nhận loại biết đến Hy Lạp cổ xưa;
kịch gia Shakespeare, nhà vật lý Newton, nhà phát minh Jame Watt, kinh tế gia
Keynes, người đàn bà thép Thatcher…đã làm cho chúng ta ngưỡng mộ người Anh;
nhà phát minh tài ba Thomas Edisom, tỷ phú Bill Gate…làm cho nước Mỹ được tôn
trọng.


Như
vậy, đẳng cấp của một quốc gia được tạo nên bởi đẳng cấp của những cá nhân
trong quốc gia đó.


Đẳng
cấp của quốc gia?


Trong
cuốn Tầng bậc tinh thần “The Spirit Level” của Richard Wilkinson và Kate
Pickett, người ta phân loại các quốc gia và tầng bậc tinh thần quốc gia dựa vào
các yếu tố như an sinh xã hội, tỷ lệ tội phạm, mức độ bạo lực, tự do ngôn luận,
mức độ tham nhũng, bình đẳng giới, khoảng cách giàu nghèo…Chung quy lại, công
bằng xã hội và phát triển bền vững, là điều quan trọng khẳng định tầng bậc tinh
thần của một quốc gia.


Cuốn
sách đã chỉ rõ rằng quốc gia nào có nền giáo dục phát triển, song hành với nó
là hệ thống thư viện rộng khắp và người dân đọc sách khắp mọi nơi thì quốc gia
đó có chế độ chính trị dân chủ, có nền giáo dục khai phóng con người, có tự do
ngôn luận, có an sinh xã hội công bằng… Đương nhiên đẳng cấp quốc gia đó được
khẳng định.

Việt
Nam cần làm gì để khẳng định đẳng cấp của mình?

Người
Việt muốn được tôn trong và được coi là có đẳng cấp quốc gia và tầng bậc tinh
thần sau 20-50 năm thì ngay từ bây giờ việc đọc sách của người dân cần được ưu
tiên trước nhất, song song với cải cách giáo dục theo hướng Châu Âu và Mỹ. Việc
đọc sách phải tuyên truyền đến từng người dân với tần suất cao để người dân tự
ý thức được vai trò và tầm quan trọng của sách và lĩnh hội tri thức từ sách
phục vụ đời sống của chính họ. Ở cấp trường học, thư viện của trường phải mở
rộng đến các lớp học để học sinh tự quản và tự phục vụ. Ở cấp cộng đồng, nhà nước
cần xây dựng hệ thống thư viện đến cấp thôn xóm. Ủng hộ khu vực dân sự như dòng
họ, xứ đạo, nhà chùa xây dựng các tủ sách. Đặc biệt, hệ thống chính 
trị
cần xem việc đọc sách của người dân như là một hệ giá trị trong quá trình xây
dựng đất nước. Khi việc đọc sách và sáng tạo được khuyến khích ở khắp mọi nơi
thì xã hội sẽ tự hình thành ra những tầng bậc tinh thần để những công dân tiệm
cận các giá trị tinh thần đó.

Bất
cứ quốc gia nào xây dựng được hệ thống Thư viện rộng khắp đến từng tay người
dân kiến tạo thói quen đọc sách cho phần đông dân chúng để hình thành văn hoá
đọc, song song với phát triển giáo dục chính thống trên nguyên tắc khai phóng
tư tưởng công dân, thúc đẩy tự do cá nhân và sáng tạo, quốc gia đó sẽ tạo được
đẳng cấp cho mình sau 20-50 năm. Nhật Bản và Singapore là những ví dụ điển
hình.

Nguyễn Quang Thạch (VHNA)

Tài
liệu tham khảo:

The
Spirit Level

Trí
tuệ dân tộc Anh

Nhật
Bản: mặt trời mọc từ những trang sách

Tại
sao người Nhật mê đọc sách ?


Nghiên cứu về khoa học huyền bí, tâm linh, ufo, chính trị, tôn giáo

Tin nổi bật trong ngày
Tin mới nhất

Register

Newsletter

Email this story

If you really want to ban this commenter, please write down the reason:

If you really want to disable all recommended stories, click on OK button. After that, you will be redirect to your options page.