Ngày 17-9, trên cánh đồng nuôi tôm Bầu Le thuộc xã Hòa Tâm, huyện Đông Hòa (Phú Yên), hàng chục người hối hả thu hoạch tôm đưa lên xe cấp đông để bán cho các thương lái Trung Quốc (TQ).

Mua giá cao không cần xem chất lượng

Theo nhiều người nuôi tôm ở xã Hòa Tâm, gần hai tuần nay nhiều nhóm thương lái TQ đến tận các hồ ở hạ lưu sông Bàn Thạch – vùng nuôi tôm lớn nhất của tỉnh Phú Yên để mua gom tôm nguyên liệu số lượng lớn. Các thương lái này liên tục đẩy giá. Theo đó, giá tôm thẻ bán tại hồ ở mức 150.000 đồng/kg, tăng 25.000-30.000 đồng/kg so với cách đây 10 ngày.

Bà Huỳnh Thị Năm, Giám đốc DNTN Năm Rùm (chuyên thu mua thủy sản ở huyện Đông Hòa), cho biết các thương lái TQ luôn mua tôm với giá cao hơn 10.000 đồng/kg so với giá của các doanh nghiệp Việt Nam mà không cần kiểm tra dư lượng kháng sinh trong tôm. Hiện có 6-7 thương lái TQ thường xuyên đến trực tiếp mua gom tôm nguyên liệu tại vùng hạ lưu sông Bàn Thạch.

Theo các chủ hồ tôm, trong khi các doanh nghiệp trong nước thu mua tôm loại 80 con/kg thì các thương lái TQ sẵn sàng mua loại 100 con/kg cũng với giá tương đương, thậm chí mua luôn cả loại 120 con/kg (tôm non).

“Các thương lái TQ đi thành từng nhóm 2-3 người cùng một phiên dịch người Việt; họ đánh ô tô đến tận nhà các chủ hồ đặt cọc tiền, không kén chọn rồi mua giá cao nên nhiều người đã bán tôm cho họ” – ông Nguyễn Hữu Thành, một chủ hồ tôm ở xã Hòa Tâm vừa bán tôm cho các thương lái TQ, cho hay.

Doanh nghiệp Việt Nam điêu đứng

Ông Lê Văn Hồng, Giám đốc Công ty TNHH Bá Hải (TP Tuy Hòa, Phú Yên), phân tích: Các thương lái TQ đến tận hồ mua trực tiếp tôm nguyên liệu rồi chở ngay sang TQ mà không phải đóng thuế nên họ liên tục đẩy giá tôm. 

Các doanh nghiệp trong nước muốn có tôm nguyên liệu phải chịu lỗ vì sợ đối tác nước ngoài phạt nếu không giao hàng đúng hợp đồng. Dù chấp nhận lỗ nhưng hiện nhiều nhà máy chế biến thủy sản xuất khẩu không có tôm nguyên liệu để mua. Nhiều doanh nghiệp phải vào đồng bằng sông Cửu Long tìm mua tôm nguyên liệu.

Bà Nguyễn Phi Anh, Phó Giám đốc Công ty CP Thủy sản – Thương mại Thuận Phước (Đà Nẵng), cho biết tình trạng các thương lái TQ mua gom trực tiếp tôm nguyên liệu đang khiến các nhà máy chế biến thủy sản điêu đứng. “Thương lái TQ đi khắp nơi, vào từng ngõ ngách để mua gom thủy sản và đẩy giá lên cao không thể nào tưởng tượng được. Nếu mình chạy theo thì bị lỗ mà không mua thì không có nguyên liệu sản xuất” – bà Anh nói. 

Theo một cán bộ phụ trách nguyên liệu của Công ty CP Thủy sản – Thương mại Thuận Phước, hiện doanh nghiệp này phải đi khắp nơi để tìm mua tôm nguyên liệu đang bị thiếu trầm trọng. “Nếu cứ để thế này thì nền kinh tế không thể nào phát triển ổn định. Đây là hiện tượng mà mình không hiểu đằng sau nó là gì!” – bà Anh chia sẻ.

Theo Tấn Lộc