% of readers think this story is Fact. Add your two cents.

Tranh cát, hoạ cát, hoạ cát kim sa hay sand painting…tất cả là tên gọi chung của một bộ môn nghệ thuật làm từ cát, đổ cát màu, hoặc bột khoáng chất hay tinh thể và các sắc tố khác có nguồn gốc từ  tự nhiên hoặc từ  chất liệu tổng hợp, chúng được rải, đổ lên bề mặt nào đó để cho ra một bức tranh cát cố định (tranh cát tĩnh) hoặc không cố định (tranh cát động).
Tranh cát có lịch sử lâu đời trên nhiều vùng của thế giới và được sử dụng với một số mục đích khác nhau.

Tranh cát nghệ thuật trong một số nền văn hóa

Thời xưa, tranh cát phần nhiều phục vụ cho các nghi lễ tôn giáo chứ chưa phải là một loại nghệ thuật.

Loại tranh này hay được các thổ dân Nam Mỹ và châu Úc sử dụng trong đời sống tâm linh của họ.
Phật giáo Tây Tạng cũng tồn tại nghệ thuật vẽ tranh cát và họ gọi loại tranh này là Mạn đà la. Tranh cát của người Tây tạng biểu tượng cho Vô thường, một trong những triết lý cốt lõi mà Đức Phật đưa ra trong giáo pháp của Ngài.

Khi người ta hoàn thành bức tranh cát thì nó cũng sẽ bị hủy theo nghi lễ và trình tự nhất định, tất cả cát từ những bức tranh sẽ được thu hồi và được trả lại sông suối, nơi mà nó đã từng tồn tại.
Nghệ thuật vẽ tranh cát cũng được xuất hiện tại Nhật từ thời những Tướng quân Shogun, nó được gọi là nghệ thuật Bonseki.

Trong quá trình vẽ tranh cát nghệ thuật của Nhật Bản, người nghệ nhân vẽ tranh dùng cát, sỏi rải lên lòng những chiếc khay sơn mài màu đen với những công cụ như lông chim, cọ mềm, thìa…để tạo ra những cảnh quan thiên nhiên, các bức tranh sau đó có thể được xử lý để lưu giữ.
Thời kỳ cận đại, tranh cát nghệ thuật phát triển tại Mỹ với loại hình tranh cát tĩnh, loại tranh này được nghệ nhân làm tranh tỉ mỉ sử dụng những hạt cát màu sắc khác nhau để đặt vào trong những vật chứa như bình, cốc,…mà không cần bất cứ chất kết dính nào. Andrew Clemens được công nhận bậc thầy của tranh cát tĩnh trong thời kỳ này tại Mỹ. Tranh cát cũng phát triển ở Anh, Ấn Độ với nhiều hình thái khác nhau.
Nghệ thuật vẽ tranh cát Việt Nam cũng được phát triển sau năm 1997. Theo nhiều phương tiện thông tin đại chúng là nghệ sĩ Ý Lan là người khai sáng và thương mại hóa loại hình nghệ thuật này ở Việt Nam.

Về phân chia thể loại, tranh cát nghệ thuật chia thành bốn thể loại chính là: phong cảnh, con người lao động, chân dung và thư pháp.
Bộ môn này cũng có những biến đổi qua các thời kỳ, một trong những sự phát triển vượt bậc trong lĩnh vực này việc ra đời thể loại tranh cát động, một sự phá cách so với thể loại tranh cát tĩnh ra đời trước đó. Hai thể loại có sự khác nhau cơ  bản, nếu như tranh cát tĩnh được trình bày ở trên là cát sẽ được nghệ nhân cho vào trong vật chứa mà không có chất kết dính thì tranh cát động lại lại thể hiện sự biến tấu của người nghệ sĩ dựa vào một cốt truyện nhất định, người nghệ sĩ sẽ biến những bức tranh của mình thành một câu chuyện sinh động dưới ánh đèn LED.

Một số tác phẩm tranh cát nghệ thuật

Nhật ký của mẹ - một trong những bài hát dưới sự thể hiện thú vị bằng tranh cát động

—

*Nguồn tranh: vetranhcat.com (Họa sĩ Phan Anh Vũ)

2013-09-26 22:13:11

Nguồn: https://tranhanhnghethuatblog.wordpress.com/2013/06/20/tranh-cat-nghe-thuat/