Hakimullah Mehsud – một thủ lĩnh của Phong trào Tegrik-e-Taliban Pakistan đã bị giết chết trong vụ tấn công bằng máy bay không người lái ở Bắc Waziristan. Trước đó, Mỹ công bố thưởng 5 triệu USD cho thông tin về Mehsud.
Quyến rũ, lôi cuốn và tàn nhẫn
Các giới chức Pakistan và Mỹ nói rằng ông Mehsud bị hạ sát hôm thứ Sáu khi một chiếc máy bay không người lái của tình báo CIA Mỹ bắn 4 hỏa tiễn trúng cơ sở của thủ lãnh Taliban này ở Bắc Waziristan.
Ngày hôm sau, những chiếc máy bay không người lái vẫn bay trong khu vực nơi Mehsud được chôn cất. Những người chứng kiến nói một số người ủng hộ Mehsud đã giận dữ dùng các vũ khí loại nhẹ nhắm bắn vào các chiếc máy bay không người lái.
Hakimullah Mehsud chết ở độ tuổi 34, là một trong những nhà lãnh đạo nổi tiếng nhất của Pakistan trong thập kỷ qua. Quyến rũ, lôi cuốn và tàn nhẫn hòa quyện trong một con người, Mehsud đã lãnh đạo nhóm Taliban lớn nhất đất nước bằng tham vọng bạo lực của mình.
Hakimullah Mehsud bắt đầu nổi lên vào năm 2007 khi là phó tướng của thủ lĩnh Taliban Baitullah Mehsud. Mehsud trở thành thủy lĩnh Taliban tại Pakistan vào năm 2009 khi mới 30 tuổi, sau khi Baitullah Mehsud chết trong một vụ tấn công bằng máy bay không người lái tại nhà bố vợ ở Nam Waziristan.
Vào tháng 1/2010, Mehsud đã xuất hiện trong một video cùng một người Jordan, vốn được cho là từng gây ra vụ đánh bom liều chết làm 7 nhân viên CIA thiệt mạng tại Afghanistan để trả đũa cho cái chết của Baitullah Mehsud. Vai trò của Mehsud trong sự việc này không rõ ràng nhưng báo chí tập trung miêu tả anh ta vì sự hả hê sau mất mát lớn nhất của CIA kể từ năm 1983.
Hakimullah Mehsud bên cạnh lực lượng của mình trong một cuộc gặp gỡ báo chí năm 2009
CIA sau đó đã phát động một cuộc tấn công chớp nhoáng giận dữ với máy bay không người lái trên Waziristan, mà Mehsud là mục tiêu chính. Vào ngày 14/1/2010, khi một cuộc tấn công tên lửa Hellfire từ một bay không người lái, Mehsud được báo cáo đã chết. Nhưng sau đó xuất hiện một đoạn video cho thấy Mehsud còn sống và trong một ghi âm anh ta tuyên bố sẽ gửi máy bay ném bom tự sát vào Mỹ.
Trong năm 2010, Hakimullah Mehsud trở thành kẻ thù chính của quân đội Nhà nước Pakistan khi thực hiện một chiến dịch nhắm vào những người lính và thường dân tại các tỉnh biên giới Tây Bắc, Punjab và Islamabad. Hàng trăm người bị thiệt mạng, hầu hết là những người vô tội. Đó là đòn trả thù của Mehsud nhằm đáp trả cuộc tấn công của quân đội lên địa bàn hoạt động của Mehsud vào phía Nam Waziristan, đây cũng là nơi sinh của Mehsud.
Thủ lĩnh của Taliban sinh tại ngôi làng Zulfiqar thuộc Waziristan, ngày sinh chính xác vẫn là một con số mơ hồ. Văn hóa bộ tộc ăn sâu vào tư tưởng của thiếu niên Zulfiqar này, Mehsud được học võ và rèn luyện cơ thể dẻo dai như một con sói. Đến tuổi trưởng thành, Mehsud vứt bỏ sách vở để cầm lấy khẩu súng AK-47 và sớm nổi lên trong giới quân sự về sự dũng cảm và liều lĩnh.
Phóng viên của BBC kể lại chuyến đi kinh hoàng khi đến thăm Pakistan. Chính Mehsud đã đưa anh đi khảo sát trên một chiếc xe jeep chạy với tốc độ cao mà địa hình vô cùng hiểm trở với một bên là vách đá thẳng đứng. Khi đến đường vòng, Mehsud thực hiện một khúc cua mà không giảm tốc độ và lúc muốn dừng lại thì Mehsud phanh gấp.
Trong khi đoàn phóng viên chỉ biết ngồi im lặng sững sờ thì Mehsud cười ớn lạnh tiếp tục quay xe. “Tôi đã đến Karichi khi còn là một cậu bé”, Mehsud trả lời khi được hỏi anh đã đi du lịch quanh Pakistan như thế nào. “Tôi đến Punjab khá thường xuyên và đến Islamabad nhiều lần, mặc dù gần đây thì không”, Mehsud nói.
Thủ lĩnh hoang dã và liều lĩnh
Mehsud được cho là khá bạo dạn với giới truyền thông. Cách đây một tháng, thủ lĩnh 34 tuổi này đã trả lời một cuộc phỏng vấn với đài BBC trong khu vực bộ lạc gần biên giới Afghanistan. Trong cuộc phỏng vấn ông vẫn cảnh báo liên tục về mối đe dọa của các cuộc tấn công từ trên bầu trời. “Đừng sợ, chúng ta đều phải chết một ngày”, ông bình tĩnh nói với phóng viên của BBC.
Hakimullah Mehsud nổi tiếng là “nóng nảy,” “hăng hái,” và “liều lĩnh.” Bộ Ngoại giao Mỹ mô tả “nhân vật này là lãnh đạo nhóm chịu trách nhiệm vạch kế hoạch vụ đánh bom không thành công ở Quảng trường Thời đại vào năm 2010″ và nói “Taliban có quan hệ “cộng sinh” với al-Qaeda”.
Người ta tin rằng Hakimullah Mehsud ở độ tuổi cuối 20 vào lúc đó. Hakimullah rất thân cận với Baitullah, và được bổ nhiệm làm phát ngôn nhân của người cầm đầu năm 2007.
Cũng năm này, tên tuổi của Mehsud được Taliban nể phục khi thực hiện phi vụ bắt cóc ít nhất 200 binh sĩ Pakistan ở Nam Waziristan. Các con tin cuối cùng cũng được thả – để đổi lấy hàng chục tù nhân Taliban – nhưng sau khi một vài binh sĩ bị nhóm này chặt đầu.
Mehsud trở thành nổi tiếng là một ngôi sao đang lên trong tổ chức Taliban và đã chủ mưu trong một loạt các cuộc tấn công nhắm vào các xe tiếp tế của NATO tiến sang Afghanistan.
Kỹ năng trong chiến đấu của Mehsud được nhắc đến nhiều nhất, đặc biệt là khả năng vừa lái xe vừa dùng súng. “Anh ấy là thủ lĩnh tốt nhất sau Nek Mohammad”, một người lái xe Taliban nói với BBC. Nek Mohammad là người sáng lập của phong trào Taliban ở Pakistan, đã bị giết trong một cuộc tấn công được cho là do Mỹ thực hiện năm 2004, trước khi Taliban trở thành một lực lượng tai tiếng.
So sánh với Hakimullah Mehsud một cách khách quan thì cả hai đều là những người đàn ông trẻ tuổi đẹp trai với một bản năng mạnh mẽ. Nhưng Mehsud còn được nhắc đến nhiều hơn với sự hoang dã và liều lĩnh.
Dưới sự lãnh đạo của Mehsud, Taliban cho thấy một bước đi thâm nhập vào giới chính trị bằng cách chọn mục tiêu bên trong cuộc bầu cử tại Pakistan. Chiến dịch của đảng Nhân dân Pakistan và đảng Quốc gia Awami đã bị gián đoạn vì những lo ngại về các cuộc tấn công của Taliban trên các ứng cử viên. Các đảng bảo thủ không bị Taliban cản trở và điều này đã giúp bảo đảm một chiến thắng của phe cánh hữu.
Trong cuộc phỏng vấn với đài BBC, Mehsud nói rằng, anh ta sẽ mở các cuộc đàm phán hòa bình nhưng việc chấm dứt sử dụng máy bay không người lái phải được cam kết như một điều kiện của thỏa thuận.
Thanh Xuân (theo BBC, The Guardian, VOA)