Năm 2010, chúng tôi mua lại nền đất trong khu tái định cư của dự án khu đô thị mới Vĩnh Lộc (P. Bình Hưng Hòa B, Q.Bình Tân, Tp.HCM) và nhiều người đã xây nhà ở ổn định. Nói là “mua” nhưng do đất chưa có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (giấy chứng nhận), nên người mua và chủ đất (người được cấp đất tái định cư) chỉ ký với nhau giấy mua bán. Chủ đất làm hợp đồng ủy quyền cho người mua đi làm thủ tục cấp giấy chứng nhận tại phòng công chứng. Trong giấy mua bán, chủ đất cam kết “có trách nhiệm ký các giấy tờ để làm thủ tục sang nhượng và chuyển quyền cho người mua mà không đòi hỏi bất cứ một khoản tiền nào khác”, hoặc “có trách nhiệm làm các thủ tục pháp lý để người mua hoàn tất quyền sử dụng nhà ở và đất ở theo quy định”…

(khách hàng gặp khó khăn trong việc chủ nhà đất cũ gây khó khăn)

Giữa tháng 10 vừa qua, ban quản lý dự án khu đô thị mới Vĩnh Lộc (thuộc Công ty TNHH một thành viên Dịch vụ công ích Quận 1, Tp.HCM) thông báo sẽ làm giấy chứng nhận trong khu tái định cư và yêu cầu người dân nộp hồ sơ. Trong thành phần hồ sơ phải nộp, ngoài những giấy tờ liên quan còn phải có bản sao chứng minh nhân dân và hộ khẩu hiện tại của chủ đất. Chúng tôi liên hệ với chủ đất để lấy bản sao chứng minh nhân dân, hộ khẩu và nhờ họ làm các thủ tục như đi nhận giấy chứng nhận, ký hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất tại phòng công chứng… Rất bất ngờ, nhiều chủ đất ra giá 30-50 triệu đồng để làm công việc trên. Chỉ có vài người làm theo cam kết trong giấy mua bán đã ký trước kia, vui vẻ cung cấp hết các loại giấy tờ cần thiết mà không yêu cầu gì thêm.

Trước khi mua đất, chúng tôi biết đây là đất tái định cư và sau này Nhà nước chỉ cấp giấy chứng nhận cho chủ đất chứ không cấp cho người mua đất, nên đã có ràng buộc trách nhiệm của chủ đất trong giấy mua bán. Chúng tôi cũng nghĩ là có thể trả tiền “trà nước” cho chủ đất khi đi làm giấy chứng nhận 3-5 triệu đồng một trường hợp, như là cách thể hiện sự biết ơn từ hỗ trợ của họ để hoàn tất các thủ tục pháp lý một cách suôn sẻ. Tuy nhiên số tiền 30-50 triệu đồng mà các chủ đất ra giá cho chúng tôi quá cao, không khác nào lợi dụng tình thế để ép chúng tôi. Chúng tôi đã mua đất ngay tình, về ở đây ổn định, cũng mong sớm được cấp giấy chứng nhận. Để giúp chúng tôi không bị chủ đất cũ “làm khó”, các cơ quan nhà nước nên có một giải pháp linh động giải quyết cấp giấy chứng nhận cho người mua trong trường hợp này.