Chìa khoá xe máy luôn là vật đầu tiên tiếp xúc và luôn đồng hành cùng người sử dụng xe. Nếu không có chiếc chìa khoá trong tay, gần như bạn không có quyền kiểm soát hay làm bất cứ điều gì với chiếc xe. Bất cứ chiếc xe máy nào muốn khởi động cũng cần phải có chìa khoá – Tất nhiên!

Cách đây khoảng ba thập kỉ, khi chiếc xe Honda Dream trị giá bằng cả căn nhà mặt phố thì chìa khoá của chúng cũng chỉ vỏn vẹn có chìa kim loại và ổ tra khoá. Đến nay, những chiếc Dream 110 dù trang bị công nghệ hiện đại hơn vẫn không thay đổi thiết kế ổ khoá từ thời cổ lỗ sĩ. 

Thế nhưng ngày nay, chìa khoá của nhiều dòng xe không chỉ đơn thuần còn mỗi phần ổ và phần chìa. Chúng là tổ hợp của rất nhiều những bộ phận tinh vi khác. Cơ khí có, điện tử có, cầu kì có nhưng chúng đều giúp cho việc sử dụng xe của con người thuận tiện hơn.  

Ổ và chìa khoá của chiếc Jupiter Fi – tất cả trong một

Hiện đại hơn Dream, những dòng xe như Honda Future hay Yamaha Jupiter đã trang bị loại khoá ‘tiên tiến’ hơn, có chức năng chủ yếu là … chống trộm tốt hơn. Chẳng hạn như chìa khoá của Furture, phần chìa dài gấp đôi các loại chìa xe máy đời cũ, tạo điều kiện cho phần răng cưa tra vào trong các rãnh khoá nằm sâu phía trong ổ – chống lại các thiết bị phá khoá tốt hơn. Bên cạnh đó phần ổ tra khoá nay tích hợp đủ thứ: Từ khoá khởi động, khoá mở cốp, khoá chống trộm, khoá cổ cho tới nắp che khoá phòng đạo chích. Thiết kế này khá ưu việt, chỉ với một thao tác là người lái có thể mở tất cả các bộ phận có khoá. Các loại chìa khoá của PCX hay Airblade còn tích hợp còi và  đèn báo hiệu để người sử dụng tìm xe trong trong bãi gửi dễ dàng hơn.

Chìa khoá Dream 110 made in Vietnam không khác những Dream cách đây 3 thập kỉ

Nozza hay Airblade còn tích hợp luôn việc mở nắp bình xăng vào khu ổ khoá trung tâm. Điều đó chứng tỏ các hãng xe và người tiêu dùng đều muốn chiếc xe tiện dụng nhất có thể, tối giản hoá các thao tác không cần thiết khi sử dụng xe. Nozza có thể vẫn mở cốp trong khi máy vẫn hoạt động – thiết kế này lợi hay hại có lẽ nên để khách hàng sử dụng xe bình luận là khách quan nhất.

Chìa khoá Nozza tích hợp cả mở nắp bình xăng – Lợi hay hại?

Mặc dù vậy vẫn có hãng xe vẫn theo đuổi cách thiết kế rất riêng của mình, đó là Piaggio. Thay vì tích hợp tất cả mọi thứ, họ luôn giữ chìa khoá đúng nghĩa của nó – không thêm bớt tiện ích nào cả. Mọi dòng Piaggio đều có cách thiết kế chìa giống nhau, hình bầu dục, bên trên là logo Vespa quen thuộc. Dòng xe phổ thông như Zip thì phần chuôi bọc nhựa, loại cao cấp hơn như Vesp Primavera thì bọc cao su mềm.

Trông đơn giản là vậy nhưng thực ra chìa Vespa có tính an toàn khá cao, chúng tích hợp hệ thống điện tử từ tính trong phần chuôi. Nếu đúng chìa nhưng không khớp mã từ với vòng nhận mã đặt trong ổ khóa thì IC điều khiển vẫn đóng công tắc điện. Vì vậy, chìa của Piaggio khá an toàn, nếu không đúng mã từ thì xe sẽ không thể nổ máy được. 

Chính nhờ tính an toàn của chìa từ mà nhiều cửa hàng đồ chơi xe máy đã lắp đặt cả loại chìa tương tự như chìa từ của Piaggio vào các mẫu xe có xuất xứ từ Nhật Bản.

Chìa từ ‘chế’ thêm cho các dòng xe khác ngoài Piaggio có giá từ 600-800 nghìn VND

Chìa khoá của Piaggio gồm hai chìa là chìa chính và phụ đề phòng việc mất chìa khoá. Thực ra phần chìa bọc cao su mềm là chìa phụ. Thiết kế chìa Piaggio an toàn nhưng khi mất chìa khoá sẽ khá phiền hà, khi mất, việc thay thế có thể lên tới cả triệu đồng.

Chìa khoá của Piaggio cũng chẳng tích hợp chìa mở cốp hay chìa mở nắp bình xăng, lí do hãng sản xuất đưa ra là vì an toàn. Piaggio muốn khi chiếc xe không hoạt động, chìa phải được rút ra khỏi ổ, nhất là khi đổ xăng và mở cốp. Họ đã nghiên cứu rất kĩ thói quen của người sử dụng xe và không muốn xảy ra trường hợp xe đang đổ xăng mà động cơ vẫn khởi động – tức khoá vẫn ở trong ổ trung tâm và động cơ vẫn khởi động. Chính vì lẽ đó mà các dòng Piaggio, kể từ Zip cho tới Primavera, GTS vẫn duy trì ổ khoá ở cốp xe, cho dù giá trị của xe rất cao và họ thừa sức làm một ổ khoá trung tâm ‘all-in-one’. 

Vespa vẫn giữ cách thiết kế chìa khoá đơn giản mà an toàn cả thập kỉ nay

Nhìn vào hàng loạt công nghệ chìa khoá hiện đại trên xe hơi, có lẽ trong tương lai không xa, các hãng xe máy cũng sẽ đưa vào loại chìa khoá thông minh khởi động không cần chìa khoá hay tính chống trộm cao hơn. Nhưng ít nhất, các hãng xe đã biết chiều lòng khách hàng và thị trường khi tạo ra những hệ thống chìa khoá xe máy thông minh và có tính tiện dụng cao cho người tiêu dùng.