Đã qua đời người lính Nhật chiến đấu suốt 3 thập kỷ ở Philippines. Hiroo Onoda, qua đời lúc 91 tuổi ở Tokyo hôm thứ năm 16/1. Ông đã trốn trong rừng suốt từ 1945 tới 1976, tiếp tục chiến đấu , từ chối tin rằng Thế chiến 2 đã chấm dứt và Nhật Bản đã đầu hàng.
Lúc đó mọi nỗ lực để thuyết phục ông đều thất bại cho tới khi cựu chỉ huy thời chiến của ông quay lại ra lệnh cho Onoda đầu hàng năm 1974.
Hiroo Onoda là người cuối cùng của hàng chục những người lính đơn độc rải rác khắp Châu Á, đại diện cho sự kiên cường đáng ngạc nhiên khi được kêu gọi chiến đấu cho hoàng đế Nhật trong Thế Chiến 2.
Trước ông có một người đã bị bắt ở rừng rậm Guam năm 1972.
Được huấn luyện làm sĩ quan chiến thuật du kích và tình báo, Onoda được cử tới Lubang năm 1944 và nhận lệnh không bao giờ đầu hàng, không bao giờ tự sát, và giữ vững cho tới khi viện binh đến.
Ông và ba người lính khác tuân thủ những lệnh đó trong những năm tháng tiếp theo, dù Nhật Bản đã đầu hàng năm 1945.
Sự hiện diện của họ được biết đến năm 1950 khi một trong số họ xuất hiện và trở về Nhật.
Những người khác tiếp tục trinh sát cơ sở quân sự trong vùng, tấn công dân cư, và thường đụng độ với quân đội Philippines, với một người trong nhóm chết sau đó.
Tokyo sau 9 năm tìm vô vọng đã tuyên bố họ chết.
Tuy nhiên, năm 1972 Onoda và người lính còn lại đấu súng với quân Philippines. Người kia chết nhưng ông trốn thoát.
Vụ việc gây chấn động Nhật Bản, và chính phủ gửi gia đình ông tới Lubang để thuyết phục ông chiến tranh đã chấm dứt.
Onoda về sau giải thích ông đã nghĩ đó là hoạt động của một chính phủ bù nhìn thân Mỹ ở Tokyo. Mỉa mai thay.
Ông đã đọc các tin trên những tờ báo được rải vào rừng , nhưng coi đó là tuyên truyền của địch.
Các chuyến bay thường xuyên của máy bay Mỹ trong thời kỳ Chiến tranh Việt Nam đằng đẵng cũng khiến ông nghĩ chiến trận vẫn tiếp diễn khắp châu Á.
Mãi đến 1974 khi cựu sĩ quan chỉ huy của ông vào rừng thăm ông để hủy bỏ các mệnh lệnh đã ra, thì cuộc chiến của Onoda mới chấm dứt.
Khi trả lời câu hỏi ông đã nghĩ gì suốt 30 năm qua, trong buổi họp báo ở Tokyo, Onoda nói “Thực hiện mệnh lệnh được giao.”
Nhưng nước Nhật đón ông trở về đã khác hẳn.
Khi ra đi, đó là một đất nước dưới chế độ quân phiệt, vẫn đang hăm hở thực hiện quyền trời cho để thống trị khu vực. Nhiều năm chiến tranh không thành công đã làm kinh tế bị hủy hoại, người dân đói kém.
Nhưng Nhật Bản 1974 đang trong đỉnh điểm thịnh vượng kinh tế kéo dài nhiều thập kỷ, và đam mê văn hóa phương Tây. Đó là một đất nước thề sẽ theo chủ nghĩa hòa bình.
Onoda gặp nhiều khó khăn để thích ứng với xã hội và di cư sang Brazil năm 1975 mở trang trại gia súc, mặc dù ông vẫn đi đi về về thường xuyên.
Năm 1984, vẫn rất nổi tiếng, ông tổ chức một trại hè để dậy thiếu niên Nhật những kỹ năng sống còn có được sau 30 năm trong rừng, săn bò rừng và ăn chuối dại.
Năm 1996 ông trở lại thăm Lubang, được cho là theo lời mời của chính quyền địa phương. Điều này diễn ra bất chấp việc ông đã liên quan tới việc giết hàng chục người Philippine trong trận chiến kéo dài 3 thập kỷ của mình.
Ông đã quyên góp cho cộng đồng địa phương, và nó được dùng để làm một học bổng.
Cuối đời ông vẫn có sức khỏe tốt với trí óc minh mẫn nhờ nhu cầu phải nhớ hết những tin tình báo trinh sát thu thập được trong rừng.
Cho tới gần đây ông Onoda vẫn có các buổi phát biểu trên khắp Nhật Bản.
“Tôi đã sống trong kỷ nguyên gọi là chiến tranh. Điều người ta nói mỗi thời mỗi khác… Ta không nên bị thay đổi theo thời gian, mà phải nghĩ một cách bình tĩnh,” ông phát biểu trên kênh truyền hình NHK năm 2013.