Ngày 28/5, Tổng thống Obama tuyên bố quân đội Mỹ có thể can thiệp vào biển Đông nếu đồng minh của nước này bị ảnh hưởng. Theo các chuyên gia, đến thời điểm này, Mỹ “đã ủng hộ Việt Nam khá mạnh mẽ trên Biển Đông”.

“Sự hung hăng mất kiểm soát trong khu vực, dù ở Ukraine, trên biển Đông hoặc bất kỳ nơi nào trên thế giới cuối cùng cũng sẽ ảnh hưởng đến đồng minh của chúng ta và có thể buộc quân đội của chúng ta can thiệp”, trích bài phát biểu tại buổi lễ tốt nghiệp của Học viện Quân sự West Point ngày 28/5 của Tổng thống Mỹ.

Ông Obama khẳng định, Mỹ “không thể làm ngơ trước những gì diễn ra ngoài lằn ranh biên giới mình”. Đồng thời phản bác lại các ý kiến cho rằng sự lãnh đạo của ông đang làm yếu đi vị thế nước Mỹ trên trường quốc tế.

Ông chủ Nhà Trắng khẳng định quân sự sẽ “luôn luôn là xương sống cho vai trò lãnh đạo của Mỹ trên thế giới”.

Tổng thống Mỹ Obama.

> Theo dõi tin mới nhất về tình hình Biển Đông

AFP cho rằng, ông Obama đang ám chỉ những hành động của Trung Quốc trên biển Đông gần đây. Philippines và Nhật Bản là hai đồng minh của Mỹ, đang có tranh chấp lãnh thổ với Trung Quốc trên biển Đông và biển Hoa Đông.

Người đứng đầu nước Mỹ kêu gọi Quốc hội thông qua Công ước về Luật biển của Liên hợp quốc, cho rằng sự thông qua của cơ quan lập pháp Mỹ sẽ giúp chính quyền Mỹ thuận lợi hơn trong việc kêu gọi Trung Quốc hành xử theo Công ước này. “Chúng ta không thể nỗ lực giải quyết các vấn đề tại biển Đông khi mà Thượng viện Mỹ còn từ chối phê chuẩn Công ước Liên Hợp Quốc về Luật biển, bất chấp việc các lãnh đạo quân sự cấp cao cho rằng công ước này sẽ tăng cường an ninh quốc gia”, ông Obama nói.

Hiện đã có 164 quốc gia, bao gồm các đồng minh của Mỹ, phê chuẩn Công ước Liên Hợp Quốc về Luật biển(UNCLOS). Tuy vậy, Mỹ vẫn chưa phê chuẩn công ước này.

Ông Obama còn khẳng định “Mỹ ủng hộ các nước ASEAN trong quá trình thương thảo xây dựng bộ Quy tắc ứng xử (COC) với Trung Quốc trong các tranh chấp chủ quyền hàng hải ở Biển Đông, và đang hành động để giải quyết tranh chấp này thông qua luật pháp quốc tế”.

Theo nhận xét của các chuyên gia, quan điểm của Tổng thống Mỹ Barack Obama về vấn đề Biển Đông là hết sức rõ ràng và mạnh mẽ, khi ông chủ nhà Trắng tuyên bố ủng hộ ASEAN đồng thời chỉ trích Trung Quốc có những hành động gây hấn tại khu vực này, sau các hành động đưa giàn khoan trái phép Hải Dương 981 (Haiyang Shiyou 981) và nhiều tàu quân sự vào vùng biển Việt Nam.

Gregory Poling, chuyên gia nghiên cứu về châu Á của Viện nghiên cứu Chiến lược Quốc tế CSIS có trụ sở ở Washington D.C nói với TTXVN: “Trước các sĩ quan vừa tốt nghiệp thì Tổng thống Obama không thể nói cụ thể về các giải pháp ngoại giao hay các vấn đề pháp lý, nhưng tôi nghĩ thông điệp gửi gắm về vấn đề Biển Đông ở đây là mạnh mẽ rồi. Tổng thống nói về vai trò của Quy tắc ứng xử ở Biển Đông, và lần đầu tiên nhắc tới vai trò quan trọng của Công ước về Luật biển của LHQ. Ông Obama cũng rất khéo léo khi sử dụng từ ngữ để đưa ra một thông điệp rằng Mỹ có thể can thiệp quân sự khi cần”.

Giáo sư Nguyễn Mạnh Hùng, chuyên ngành Quan hệ quốc tế của Đại học George Mason cho biết việc Mỹ sẽ ủng hộ Việt Nam cụ thể như thế nào phụ thuộc vào kết quả chuyến thăm Mỹ của Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Ngoại giao Việt Nam Phạm Bình Minh theo lời mời của Ngoại trưởng Mỹ John Kerry.

C.P (Tổng hợp)