Thương Thang nói với người đàn ông rằng cách làm của ông ta quá tàn nhẫn vì ông không tha cho con chim nào thoát được dưới tấm lưới của mình, và rằng ông nên để lại ít nhất một mặt lưới mở.(Sherry Hsiao/Epoch Times)Khoảng năm 1766 trước Công nguyên, người cai trị cuối cùng của triều đại nhà Hạ cực kỳ bạo ngược và phóng đãng. Điều này tạo ra sự oán giận lớn trong nhân dân.
Để cứu dân chúng khỏi sự đau khổ, Thương Thang đã đứng lên lật đổ bạo chúa và sau đó thành lập triều đại nhà Thương (1600-1066 trước Công nguyên).
Từ khi Thương Thang còn là người đứng đầu của bộ tộc Thương, ông được người dân của mình biết đến với lòng từ bi và tình thương đối với tất cả chúng sinh.
Một ngày nọ, trong khi Thương Thang đang đi bộ ở vùng nông thôn, ông bắt gặp một người bắt chim với một tấm lưới lớn trải rộng ra như một cái chuồng và lầm bầm: “Lũ chim chóc các ngươi mau tới đây đi, mau bay vào lưới của ta đi. Bất kể có bay thấp bay cao, bay đông bay tây gì thì cũng bay hết vào lưới ta đi!”
Thương Thang dừng lại và nói với ông ta rằng cách làm của ông quá tàn nhẫn vì ông không tha cho con chim nào thoát được dưới tấm lưới của mình, và rằng ông nên để lại ít nhất một mặt lưới mở.
Thương Thang cắt ba mặt của tấm lưới và sau đó thì thầm: “Chim ơi, thích bay bên phải thì cứ bay bên phải, thích bay bên trái thì cứ nhắm bên trái; còn nếu thật sự mệt mỏi với cuộc đời thì hãy sà vào lưới này!”. Tất cả mọi người, kể cả người đàn ông đã giăng lưới, đều cảm động vì lòng thương xót của Thương Thang đối với loài chim. Họ nhận ra rằng ông là một người tuyệt vời và rằng ông hẳn còn từ bi hơn đối với con người.
Tin tức đã nhanh chóng lan rộng. Những người đứng đầu của các bộ tộc khác nghe nói về điều này, họ đã cam kết trung thành với Thương Thang vì họ tin rằng ông sẽ là một vị vua tốt.
Thương Thang đã nhận được sự ủng hộ của hơn 40 bộ tộc, đây là một cơ sở rất tốt cho ông để chấm dứt sự thống trị của triều đại nhà Hạ và ông đã trở thành người sáng lập ra triều đại nhà Thương.
Từ câu chuyện này mới có thành ngữ Võng khai nhất diện 網開一面 (Wǎng Kai Yi Mian), có nghĩa là ‘lưới mở một mặt’. Ban đầu, thành ngữ này đọc là Võng khai tam diện 網開 三 面 (Wǎng Kai San Mian) nghĩa là ‘lưới mở ba mặt’.
Ngày nay thành ngữ này được dùng để chỉ lòng thương xót, khoan hồng độ lượng của một người, bằng việc giúp người phạm lỗi có một lối thoát hoặc cho phép họ có một cơ hội để sửa chữa lỗi lầm của mình.
Câu chuyện về Thương Thang được trích từ tập III của cuốn sách Lịch sử vĩ đại nhất của Trung Quốc: Sử ký của Tư Mã Thiên (1).
Ghi chú:
- “Sử ký” Tư Mã Thiên bao gồm hơn 2.000 năm lịch sử Trung Quốc, từ thời Hoàng Đế (2600 TCN) đến triều đại của Vua Ngô của nhà Hán (87 TCN) và được viết bởi sử gia vĩ đại của Trung Quốc Tư Mã Thiên. Ông được coi là cha đẻ của sử ký Trung Quốc.