“Định chế ngân hàng nguy hiểm cho sự tự do của chúng ta hơn những đạo quân dũng mãnh” – Thomas Jefferson.

Thomas Jefferson : « Tôi nghĩ định chế ngân hàng nguy hiểm cho sự tự do của chúng ta hơn những đạo quân dũng mãnh. Nếu người dân Hoa Kỳ chấp nhận cho các ngân hàng tư nhân kiểm soát những vấn đề tiền tệ của họ, thông qua tác động trên lạm phát, rồi trên giải lạm phát (deflation), thì các ngân hàng và tổ hợp tài chính sẽ được phát triển thêm lên , để tước đoạt tất cả những gì họ sở hữu, cho đến khi con cháu họ trở thành vô gia cư trên cái lục địa mà chính cha ông chúng đã từng chinh phục. Khả năng kiểm soát lợi nhuận nằm trong tay các ngân hàng phải được thu hồi và trả lại cho người dân, tức những người thực sự có quyền ấy » – Thư gửi Bộ Trưởng Tài Chính Albert Gallatin – 1802.

Hành vi bất lương của một số người làm ngân hàng đã đưa đến một cuộc khủng hoảng toàn cầu, với những hậu quả nặng nề trên mọi người, nhất là người nghèo. Thật ra, những kẻ tài phiệt này, cũng với những hành vi ấy, đã được xông hương như những thiên tài khi họ thành công trong việc đem lại lợi nhuận cho ngân hàng cũng như các thân chủ của họ … Trong bản chất, đây là một ngã rẽ luân lý : anh sẽ không bị phê phán trên hành vi của anh mà trên sự thành bại của hành vi ấy.

Nhìn trong thời gian, phải chăng chính những ngân hàng áp dụng chính sách cho vay bừa bãi đã nâng cao mức tiêu thụ tại Hoa Kỳ, kéo theo sự thịnh vượng vượt bực của các nền kinh tế đang phát triển tại Á Châu và nhiều nơi khác ? Phải chăng chúng ta đang trả giá cho quá trình tăng trưởng bất tự nhiên ấy ?

Theo Nguyễn Hoài Vân