Các tài liệu mới công bố của Mỹ cho thấy đã có một số lính Mỹ bị bắt ở Trung Quốc trong thời kỳ diễn ra cuộc chiến tranh ở Việt Nam.

Trong các chiến dịch mà Mỹ tiến hành ở Việt Nam, hơn 1000 nhân viên quân sự của họ đã bị bắt làm tù binh hoặc được thông báo mất tích. Nói chung những người mất tích đã bị bắt ở miền Bắc Việt Nam nhưng trong một vài trường hợp, các binh sỹ Mỹ đã bị bắt giữ ở Trung Quốc.

Ví dụ vào ngày 20/9/1965, Đại úy Không quân Mỹ Philip E. Smith đã bay qua đảo Hải Nam của Trung Quốc sau khi thiết bị dẫn đường của ông bị hỏng và ông ta mất phương hướng trong đám mây. Một chiếc Mig-19 của Trung Quốc đã cất cánh và bắn hạ Philip vì ông ta vi phạm không phận Trung Quốc.

Các lính Mỹ ở Dak To trong thời chiến tranh Việt Nam.

Trường hợp này được truyền thông Trung Quốc thời đó nói rõ: “Ngày 20/9 năm 1965, Không quân Hải quân Trung Quốc đã bắn hạ một máy bay chiến đấu F-104 trên vùng trời Hải Khẩu thuộc khu vực đảo Hải Nam, bắt sống phi công Mỹ”.

Vào thời điểm đó, Trung Quốc và Mỹ không có quan hệ ngoại giao vì Mỹ coi Đài Loan là chính phủ hợp pháp duy nhất của nước Trung Hoa. Điều này đã khiến gia tăng sự đối đầu hai nước và khiến việc thương lượng với Trung Quốc về các phi công bị bắt trở nên khó khăn hơn.

Mỹ bước vào chiến tranh Việt Nam cũng với một phần mục tiêu là chống lại ảnh hưởng của Trung Quốc.

Trong một phân tích được cơ quan an ninh Mỹ đưa ra ngày 11/12 mang tên “Shootdown of US Aircraft Over Hainan Island”, đã cho biết “nhiều nhất là 10 máy bay chiến đấu đã phản ứng với các máy bay thù địch trên khu vực đảo Hải Nam. Sự phản ứng này thể hiện thái độ hung hăng sẵn sàng bắn rơi kẻ thù xâm nhập”.

Báo cáo này cũng đề cập đến vụ bắn rơi máy bay Mỹ như một sự khởi đầu báo hiệu chính sách của Trung Quốc tham gia tích cực hơn vào cuộc chống Mỹ trong khu vực.

Trần Vũ (Theo Businessinsider)