Hóa chất tẩy trắng công nghiệp rất độc hại nhưng trên thực tế đang được không ít quán ăn, nhà hàng, tiểu thương buôn bán thực phẩm sử dụng tẩy trắng thực phẩm.

Bột “lạ” làm trắng siêu tốc

Các loại hóa chất độc hại, các phụ gia thực phẩm không nguồn gốc là những chất được các chuyên gia sức khỏe cảnh báo về sự thiếu an toàn nếu sử dụng. Thế nhưng, những người buôn bán thực phẩm vì lợi nhuận đã bất chấp sử dụng. Khi nỗi lo an toàn vệ sinh thực phẩm chưa có hồi kết, thì tiếp tục xuất hiện những loại hóa chất “tự chế” có thể mang lại tác dụng nhanh nhất. Để làm trắng dừa, chỉ cần một thìa nhỏ thứ bột màu trắng, mịn như bột mì, hòa tan trong nước và ngâm dừa vào nước khoảng 2 phút’, thì những trái dừa dù lột vỏ từ lâu đều trở nên trắng tinh, và không hề bị thâm đen trở lại khi vớt ra. Màu trắng của trái dừa được giữ trong nhiều ngày, ngay cả khi nước trong trái dừa đã bị thiu. Vậy, loại bột thần kỳ đó là gì, được bán ở đâu?

Để tìm hiểu về nguồn gốc loại bột thần kỳ này, PV báo Người đưa tin có mặt tại nhiều con phố, nhiều xe bán dừa nước dạo ở TP.HCM. Tiếp cận những xe bán dừa dạo này, theo ghi nhận, phía dưới xe có một thùng xốp chứa một loại nước đục trắng. Mỗi lần gọt dừa xong, người bán lại ngâm trái dừa vào nước này khoảng 2 phút rồi lấy ra. Cũng theo những người bán dừa dạo, họ mua loại hóa chất này từ đầu mối bỏ dừa cho mình, và hoàn toàn không biết đó là hóa chất gì.

Hàng chục trái dừa trắng tinh sau khi gọt vỏ vì được ngâm vào bột “lạ” tẩy trắng siêu tốc.

PV tiếp tục tìm đến các mối bỏ dừa cho các xe bán lẻ và nhiều quán giải khát trên đường Bắc Hải (quận 10, TP HCM). Một chủ đầu mối dừa cho biết, hàng ngày đầu mối này bỏ sỉ hàng nghìn trái dừa cho những điểm bán lẻ. Khi PV ngỏ ý muốn hỏi mua dừa để về kinh doanh, chủ đầu mối dừa này cho hay, nếu mua nhiều và lâu dài sẽ mang đến tận nơi. Khi PV tỏ vẻ băn khoăn là tại sao trái dừa khi gọt ra, dù đã ngâm vào nước phèn chua như một số người vẫn làm, nhưng chỉ để được từ sáng đến trưa trái dừa đã chuyển sang màu đỏ và thâm đen. Lúc này chủ mối dừa giới thiệu cho PV một loại bột màu trắng, được đựng trong một túi nilong cùng lời giới thiệu: “Phèn chua chỉ làm cho trái dừa trắng tạm thời, còn muốn để lâu thì phải dùng thuốc này”.

Cũng theo người này, để có thể mang lại tác dụng nhanh nhất nên mua hai loại bột trộn với nhau. Nói rồi người bán đưa cho PV hai gói nilong, một gói đựng loại bột mịn như bột mì, còn một gói đựng loại bột hạt to như bột ngọt. “Chỉ cần cho một thìa cà phê hai thứ bột này hòa trong thùng nước, ngâm dừa đã lột vỏ trong đó thì em để dừa thoải mái cũng không bị thâm” người bán cho biết. Khi được chất vấn đó là loại bột gì? có độc hại không? Người bán liền trấn an: “Không sao đâu, mình chỉ cho một lượng nhỏ thôi. Bột này được đóng trong một bao 5kg, tên là gì thì không biết. Người ta còn cho bột này vào nước ngâm với rau muống thái nhỏ làm rau sống, các loại củ như su hào, khoai tây, các loại đậu, dưa cà… sau khi bóc vỏ đều được ngâm trong nước có chất bột này trước khi bán cho người tiêu dùng”.

Bất ngờ với tiết lộ này, PV tìm đến nhiều chợ bán thực phẩm trên địa bàn TP.HCM như: Chợ An Đông (quận 5), chợ Nhật Tảo, chợ Nguyễn Tri Phương, chợ Chuồng Bò (quận 10), chợ Bình Điền (huyện Bình Chánh)… để tìm hiểu thông tin. Theo ghi nhận, các loại gà, vịt làm sẵn da đều trắng phau sạch sẽ, mâm lòng lợn trắng bắt mắt. Các loại củ như su hào, khoai tây, các loại đậu, dưa cà… cũng tương tự. Hầu hết các loại thực phẩm này trông rất tươi ngon, nhưng thực chất thực phẩm đã bị ngâm hóa chất tẩy trắng. Một tiểu thương cho biết: “Ngoài những loại rau, củ không cần dùng các chất tẩy trắng, đa phần các thực phẩm đều dùng đến hóa chất để chống ươn, tạo độ dai và trắng sạch”.

Bột “lạ” tẩy trắng được cả…vải

Bà Trình Ngọc Tâm (một người bán hải sản tại chợ Bình Điền) cho biết: “Bột tẩy trắng thực phẩm được bán đầy ngoài chợ Kim Biên (quận 5). Muốn thực phẩm trắng chỉ cần cho một lượng nhỏ bột màu trắng hòa với nước và ngâm thực phẩm khoảng 20 phút thì vớt ra. Nhưng những loại bột phải ngâm lâu như thế giờ xưa rồi, giờ người ta hay dùng loại bột đường tẩy trắng siêu tốc (nói bột đường bởi nó có dạng bột, trắng như đường), chỉ cần ngâm vào khoảng hơn một phút rồi vớt ra là được như ý muốn. Tiểu thương thường làm những việc này ở nhà trước khi mang hàng ra chợ, vì nếu bị phát hiện sẽ bị xử lý nghiêm”.

Để tận mắt kiểm tra “chất lượng” của loại bột tẩy trắng thần tốc này, PV đến chợ Kim Biên tìm để mua và được người bán đưa cho hai bịch loại 1kg được cột bằng dây thun (một bịch bột trắng mịn, một bịch có hạt nhỏ) với giá 72 ngàn đồng. Theo quan sát, hai bịch đựng bột tẩy trắng siêu nhanh không hề có nhãn mác, cũng không có nổi một nét chữ ghi nó là loại bột gì. Khi PV thắc mắc, người bán tỏ ra hiểu biết: “Loại bột mịn là bột lưu huỳnh, bịch dạng hạt là chất Hydrogen Peroxide. Nếu trộn chung với nhau thì cả vải cũng có thể tẩy trắng, chứ đừng nói dừa hay thực phẩm”.

Bột “lạ” tẩy trắng được mua dễ dàng tại chợ Kim Biên

Cũng theo người bán hàng này, nếu trộn thêm axit clohydric thì có thể tẩy được cả vỏ trứng gà công nghiệp từ màu nâu sang màu trắng hồng như trứng gà ta.

Để kiểm chứng, PV mua hai bịch bột “lạ” tẩy trắng về thử nghiệm. Sau khi bán, người bán hàng dặn thêm rằng, nếu những trái dừa non thì nhúng vào và lấy ra ngay, đừng ngâm quá lâu, nếu không, nước trong trái dừa sẽ có mùi như bị thiu. PV hỏi: “Thế bột này ngấm được cả vào trong nước của trái dừa hay sao?”. Người bán hàng trả lời: “Chỉ những trái dừa non thôi, vì sọ của trái dừa mềm nên ngâm lâu sẽ ngấm vào trong và làm cho nước dừa có mùi khó chịu”.

Mang hai thứ bột về nhà , PV liền hòa một thìa nhỏ hai loại bột vào một chậu nước, cho mảnh vải trắng đã chuyển màu cũ ngâm vào trong chậu nước. Chỉ sau 5 phút, vớt mảnh vải ra giặt với nước, thì mảnh vải đã được tẩy sạch, không khác gì ngâm vào thuốc tẩy quần áo mà người ta vẫn dùng.

Trao đổi với PV, GS.TS Trần Văn Sung, nguyên Viện trưởng Viện Hóa học – Viện Hàn lâm KH&CN Việt Nam, cho biết: “Việc sử dụng hóa chất một cách tự phát để tẩy trắng dừa là rất nguy hiểm, ảnh hưởng không tốt cho sức khỏe con người. Các hoá chất như Hydrogen Peroxide, Magnesium Sunlfate hay Sulfur Dioxide và Psychotrine… đều là những hoá chất công nghiệp mà người kinh doanh sử dụng nhiều nhất. Việc sử dụng hoá chất tẩy trắng một cách bừa bãi trong chế biến thực phẩm rất có hại cho sức khoẻ người sử dụng. Vì thế, không được phép sử dụng hóa chất trong chế biến thực phẩm, chỉ vì mục đích đánh lừa thị giác mà không kiểm soát được liều lượng cũng như cách thức sử dụng. Đối với đồ ăn, đã dùng đến hóa chất là không nên dùng, nhất là với lưu huỳnh và axit photphoric. Về tính chất hóa học, lưu huỳnh có tác dụng tẩy trắng, nhưng việc sử dụng lưu huỳnh để tẩy trắng phải có quy trình công nghệ và phải có sự kiểm soát”.

Hạ Huyên