Dù được xem là thứ vũ khí đắt nhất trong lịch sử nhân loại nhưng chiến đấu cơ F-35 mà Mỹ vừa tuyên bố sẵn sàng triển khai trên toàn thế giới vẫn có giá thực rẻ hơn so với dự kiến.

Thủy quân lục chiến Mỹ hôm 31/7 tuyên bố phi đội chiến đấu cơ F-35 cuối cùng cũng sẵn sàng để tác chiến, một cột mốc quan trọng đối với chương trình vũ khí đắt đỏ nhất thế giới này.

Tướng thủy quân lục chiến Mỹ Joseph Dunford thông báo một phi đội gồm 10 máy bay chiến đấu tàng hình thế hệ thứ 5 F-35B đã sẵn sàng triển khai hoạt động, theo Reuters.

Một chiếc F-35B của Thủy quân lục chiến trình diễn khả năng cất cánh và hạ cánh thẳng đứng

Phiên bản F-35B là chiến đấu cơ đắt nhất trong ba mẫu F-35 mà Tập đoàn Lockheed Martin đang chế tạo theo bản hợp đồng ký với Bộ Quốc phòng Mỹ.

Năm 1994, mức giá mỗi chiếc F-35 được ước tính “chỉ” 35 triệu USD. Tính theo tỷ lệ trượt giá đô la trong năm 2014, con số này là 56 triệu USD, tức khoảng một nửa mức chi phí sản xuất 104 triệu USD mà công ty Lockheed Martin – nơi chế tạo những chiếc F-35 – đưa ra trong tuyên bố chính thức.

Dù sao, con số này vẫn thấp hơn mức ước tính 134 triệu USD mà Thiếu tướng Chris Bogdan, lãnh đạo văn phòng chương trình nghiên cứu phát triển F-35, công bố hồi tháng 3.

Khả năng xuất kích cũng như thực hiện nhiệm vụ từ các bãi đáp hay tàu sân bay trên biển của F-35B “sẽ thay đổi cách thức chúng ta chiến đấu và chiến thắng”, ông Dunford, người vừa được Thượng viện phê chuẩn làm chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Mỹ, cho biết.

Thủy quân lục chiến là đơn vị đầu tiên trong quân đội Mỹ tuyên bố “khả năng hoạt động cơ bản” đối với chiến đấu cơ F-35, trong khuôn khổ chương trình phát triển vũ khí của Washington khởi động từ năm 2001.

“Đó là chiếc máy bay cực kỳ hiện đại, có thể là hiện đại nhất thế giới”, Peter W. Singer, chiến lược gia tại Quỹ New America, nhận xét. “Nó cũng rất đắt nữa, có thể là thứ vũ khí đắt nhất trong lịch sử nhân loại”.

Một số vấn đề về kỹ thuật đã trì hoãn việc đưa F-35B vào hoạt động dưới biên chế của thủy quân lục chiến chậm ba năm so với mục tiêu ban đầu. Nhưng giới chức Mỹ khẳng định chương trình F-35 vẫn theo đúng lịch trình, đồng thời chi phí sản xuất cũng giảm dần trong 5 năm qua.

Tướng Jon Davis, phó tư lệnh không quân Mỹ, nhấn mạnh phi đội F-35B đáp ứng mọi yêu cầu để có thể tuyên bố sẵn sàng chiến đấu sau một cuộc kiểm tra toàn diện diễn ra mới đây.

Mỹ dự định gửi phi đội F-35B đầu tiên tới Iwakuni, Nhật Bản, vào tháng 1/2017. Nhưng theo thông báo mà ông Dunford đưa ra hôm qua thì các chiến đấu cơ này hiện sẵn sàng đối phó với bất kỳ cuộc khủng hoảng nào trên phạm vi toàn cầu.

Theo thông cáo báo chí chính thức của nhà sản xuất Lockheed, F-35 đã có thể trút bom đạn vào đầu mục tiêu chứ không bất lực như người ta vẫn chế nhạo nó lâu nay. Ngoài ra chiếc máy bay cũng có thể hoàn thành tốt chức năng đa nhiệm, như được thiết kế.

Theo kế hoạch, Thủy quân lục chiến có phi đội F-35 đầu tiên đi vào hoạt động. Năm tiếp theo, tới lượt Không quân Mỹ có phi đội của riêng họ và cuối thập kỷ này tới lượt Hải quân nhận “đồ chơi” mới.

Dù vậy, F-35 vẫn đi vào hoạt động muộn hơn kế hoạch tới 4 năm. Giới quan sát nói rằng động thái của Thủy quân lục chiến chỉ để khiến người ta chú ý hơn vào các tính năng của máy bay, thay vì chi phí lớn của nó.

Người ta cũng chỉ ra rằng F-35 vẫn chưa có pháo và thứ vũ khí này chỉ hiện diện trên chiếc máy bay vào năm 2017, khiến khả năng bảo vệ binh lính dưới mặt đất của nó sẽ trở nên hạn chế.

Thủy quân lục chiến thừa nhận F-35B vẫn chưa hoàn hảo và sẽ đi vào phục vụ khi chưa có một số tính năng mà họ muốn ngay từ đầu, gồm các cảm biến giúp máy bay giữ liên lạc bình thường với các máy bay khác. Ngoài ra, phi công cũng chưa được trang bị mũ bay gắn kính nhìn đêm hiện đại.

Tuy nhiên, Thủy quân lục chiến nói rằng F-35 vẫn là một sự cải thiện lớn với phi đội máy bay già cỗi của họ.

“Tôi rất tin tưởng rằng mình có thể gửi mẫu máy bay này tới bất kỳ nơi nào trên thế giới” – ông Jon Davis nói hồi đầu tuần này. Theo ông, F-35B đã có thể mang một số loại bom và tên lửa và việc máy bay chưa có pháo sẽ chẳng phải là vấn đề lớn, do các loại máy bay khác sẽ làm nhiệm vụ hỗ trợ binh lính dưới mặt đất cho tới khi nó được lắp pháo.

F-35B là phiên bản phức tạp nhất trong 3 phiên bản F-35 mà Mỹ sản xuất cho các binh chủng của nước này. Chiếc máy bay có một hệ thống quạt đẩy lớn gắn trên thân, giúp nó có thể cất cánh từ cự ly rất ngắn hoặc cất cánh và hạ cánh thẳng đứng như trực thăng.

Ngoài ra, F-35 cũng chia sẻ đặc điểm tàng hình, giấu vũ khí trong thân… như các phiên bản khác.

Thanh Ngọc