Chủ trương dùng ngân sách Nhà nước hỗ trợ đưa hàng Việt đến với bà con vùng sâu vùng xa ở Lạng Sơn đang “méo mó”, bị đơn vị tổ chức lợi dụng nhằm trục lợi.

“Đánh lận con đen”

PV có mặt tại “Phiên chợ hàng Việt về nông thôn”, được tổ chức tại sân vận động huyện Bắc Sơn, tỉnh Lạng Sơn ngày 25/10. Nhìn bề ngoài rất “hoành tráng” nhiều người nghĩ đó là phiên chợ “thuần Việt”, có nghĩa là chỉ bán hàng Việt Nam chứ không có hàng Trung Quốc. Nhưng không phải.

Đêm ca nhạc ghi rõ “Phiên chợ hàng Việt về nông thôn. Hội chợ thương mại Bắc Sơn 2015”. Động cơ lồng ghép này đi ngược lại chủ trương của Nhà nước, giúp đơn vị tổ chức thu lời bất minh.

Theo ông Bùi Văn Phấn, Giám đốc Trung tâm Xúc tiến Thương mại, Sở Công thương tỉnh Lạng Sơn thì cái cổng “hoành tráng” đó dùng chung cho hai hội chợ cùng một lúc. Một là Phiên chợ hàng Việt về nông thôn, hai là Hội chợ thương mại 2015. Cả hai hội chợ này do một đơn vị thực hiện là Công ty Cổ phần Truyền thông Hội chợ Quốc tế HZC theo sự chỉ đạo của Sở Công thương Lạng Sơn và UBND huyện Bắc Sơn.

Thực tế triển khai hội chợ, phía đơn vị tổ chức đã chia sân vận động huyện Bắc Sơn làm 3 phần. Trong đó, phần dành cho gian hàng Việt rất nhỏ (khoảng 30 gian hàng) nằm ở cánh trái sân vận động. Phần dành cho Hội chợ thương mại 2015 chiếm diện tích lớn nhất với hàng trăm gian hàng. Phần thứ ba là khu vực sân khấu để tổ chức chương trình ca nhạc trong tất cả các đêm.

Để phân biệt Hội chợ thương mại với Phiên chợ đưa hàng Việt về nông thôn, đơn vị tổ chức đã chia làm 2 cửa đi và có treo biển rõ ràng về hai phiên chợ này. Cổng Phiên chợ đưa hàng Việt về nông thôn nằm bên cánh trái, còn Hội chợ Thương mại có 2 cổng, một nằm bên cánh phải và một cổng khác nằm bên trong cổng lớn của Phiên chợ đưa hàng Việt về nông thôn.

Cổng chung của Phiên chợ đưa hàng Việt về nông thôn và Hội chợ thương mại Bắc Sơn 2015.

Hội chợ khiến nhiều người không khỏi “thất vọng” vì phía Phiên chợ đưa hàng Việt về nông thôn đìu hiu vắng khách, còn phía Hội chợ thương mại thì người đông như nêm. Sở dĩ có điều này là do việc bố trí gian hàng Việt ở một góc nhỏ hơn rất nhiều so với Hội chợ thương mại, cho nên nhiều người nhầm tưởng đó chỉ là gian hàng phụ thuộc Hội chợ thương mại.

Nhiều người cho rằng, phía Sở Công thương Lạng Sơn cho phép một đơn vị đứng ra tổ chức hai sự kiện cùng một thời gian, địa điểm như vậy tạo ra sự cạnh tranh không lành mạnh và khiến cho đơn vị tổ chức “đánh lận con đen” nhằm trục lợi. Nếu xét về “động cơ” của việc bố trí gian hàng Việt ở một góc rất nhỏ so với Hội chợ thương mại đủ thấy vai trò, ý nghĩa của việc đưa hàng Việt Nam về với bà con nghèo vùng sâu, vùng xa đã bị xem nhẹ, thậm chí bị đơn vị tổ chức lợi dụng để kiếm lời từ việc bán vé vào Hội chợ thương mại…

Ngoài ra, việc Sở Công thương cho tổ chức 2 hội chợ cùng lúc như vậy rõ ràng tạo ra sự cạnh tranh không lành mạnh và ý nghĩa của Phiên chợ đưa hàng Việt về nông thôn bị mất đi.

Chính quyền giải thích không thỏa đáng

Trước những bất cập liên quan đến Phiên chợ hàng Việt về nông thôn tại huyện Bắc Sơn, ông Bùi Văn Phấn giải thích: “Sở dĩ tỉnh phải cho phép đơn vị tổ chức cùng lúc thực hiện hai hội chợ là Phiên chợ hàng Việt về nông thôn và Hội chợ thương mại 2015 vì kinh phí mà Nhà nước chi cho tỉnh quá ít. Nếu với số tiền ngân sách mà cấp trên cho thì khó có thể thực hiện được hội chợ có quy mô lớn, thu hút được đông đảo người dân tham gia.

Rất nhiều gian hàng trong Hội chợ thương mại Bắc Sơn bán hàng Trung Quốc, điều này tạo ra sự cạnh tranh không lành mạnh đối với các sản phẩm Việt Nam.

Thứ nữa là do các doanh nghiệp trong nước không mặn mà với việc tham gia hội chợ ở vùng sâu vùng xa, dẫn đến quy mô Phiên chợ đưa hàng Việt về nông thôn không được như ý. Vì lẽ đó, từ năm 2014 đến nay, tỉnh Lạng Sơn đã lồng ghép cho đơn vị tổ chức cùng lúc thực hiện 2 hội chợ nhằm giải quyết 2 vấn đề, một là quy mô hội chợ to hơn, nhiều doanh nghiệp tham gia hơn, hai là thu hút người dân đến với hội chợ”.

Mặc dù vậy, theo ghi nhận của PV thì trong Hội chợ thương mại 2015 nếu bỏ đi 1 nửa số gian bán hàng Trung Quốc thì vẫn còn hàng trăm gian hàng khác chỉ bán hàng Việt Nam, trong đó phải kể đến các mặt hàng giày da, may mặc… Điều này trái ngược hoàn toàn so với thông tin của ông Giám đốc Trung tâm xúc tiến Thương mại Lạng Sơn đưa ra là “ít doanh nghiệp Việt tham gia hội chợ”.

Được biết, thời gian tổ chức Phiên chợ Hàng Việt về nông thôn được tổ chức từ ngày 24 đến 26 tháng 10, còn Hội chợ thương mại sẽ được tổ chức từ ngày 24 tháng 10 đến ngày 01 tháng 11.

Nếu bỏ đi một nửa số gian bán hàng Trung Quốc thì vẫn còn hàng trăm gian hàng khác chỉ bán hàng Việt Nam như giày dép, quần áo… Điều này cho thấy vẫn có rất đông doanh nghiệp Việt Nam tham gia hội chợ chứ không đìu hiu như lời ông Giám đốc Trung tâm Xúc tiến Thương mại Lạng Sơn nói.

Ngoài việc tổ chức hội chợ, vào buổi tối tất cả các ngày từ 24 tháng 10 đến 01 tháng 11 phía đơn vị tổ chức sẽ tổ chức các buổi ca nhạc, đồng thời bán vé xem chương trình này với giá 25 ngàn đồng/1 người lớn và 10 ngàn đồng/ 1 trẻ em.

Theo quy định thì Phiên chợ hàng Việt về nông thôn, đơn vị tổ chức được phép mời ca sĩ về biểu diễn phục vụ nhân dân, nhưng không được phép bán vé (vì kinh phí tổ chức do Nhà nước bỏ ra). Tuy nhiên, phía đơn vị tổ chức vẫn bán vé là trái với quy định của pháp luật về xúc tiến thương mại.

Giải thích cho sai phạm này, ông Bùi Văn Phấn cho biết: “Chương trình ca nhạc thuộc Hội chợ thương mại. Ngày đầu tiên đơn vị tổ chức đã miễn phí cho người dân vào xem ca nhạc, những ngày sau mới bán vé”. Tuy nhiên, theo quan sát của Pv Thanh niên thì nội dung các chương trình ca nhạc trong hội chợ ghi rõ là “Phiên chợ đưa hàng Việt về nông thôn”, trái ngược với giải thích của ông Phấn.

PV