(Tình hình chiến sự ở Syria) – Nga có thể sẽ phải can thiệp nếu như diễn biến giao tranh ở phía nam Syria đe dọa trực tiếp đến thủ đô Damascus, thành trì vững chắc nhất của Tổng thống Bashar al-Assad.
Nga đã can thiệp quân sự vào Syria trong bối cảnh chính quyền Tổng thống Syria Bashar al-Assad dần đánh mất quyền kiểm soát xung quanh Latakia.
Phe nổi dậy dẫn đầu bởi Jaish al-Fatah, liên minh bao gồm cả các nhóm thánh chiến như Ahrar al-Sham và al-Nusra đã mở rộng khu vực chiếm đóng gần Idlib cũng như khu vực phía bắc hướng đến Latakia.
Tại đây, phe nổi dậy có thể bắn rocket từ trên các ngọn núi nhằm vào thành phố cảng đông dân cư này. Giao tranh hồi tháng 8 cũng diễn ra tại Sahl al-Ghab, khu vực đóng vai trò là cửa ngõ chiến lược đến thành trì của người Alawite trung thành với ông Assad và tuyến đường tiếp tế trong khu vực.
Chiến binh nổi dậy Syria quan sát diễn biến giao tranh ở tỉnh Latakia hồi tháng 4/2015.
“Mục đích can thiệp quân sự ở Syria của Nga mang yếu tố hết sức quan trọng, thể hiện rõ sự tồn vong của chế độ Assad là ưu tiên hàng đầu của Moscow”, chuyên gia về Trung Đông Karim Emile Bitar tại Viện Quan hệ Chiến lược Quốc tế IRIS (Pháp) nhận định.
Trong một báo cáo gần đây, chuyên gia về Syria Fabrice Balanche đã chỉ mối liên hệ giữa việc Nga tăng cường quân sự ở Syria và cuộc nổi dậy mùa xuân của lực lượng đối lập gần Idlib. Điều này đã đe dọa đến an ninh ở Latakia, nơi được coi là “gót chân Achilles của Assad”.
Chuyên gia Sinan Hatahet thuộc viện chính sách Omran Dirasat ở Thổ Nhĩ Kỳ nói rằng: “Chúng tôi đã chứng kiến vùng đệm xung quanh Latakia bị thu hẹp với đợt tấn công ở ngọn núi Nabi Younes, mục tiêu chiến lược nhằm kiểm soát toàn bộ khu vực ven biển”.
Hành động can thiệp quân sự của Nga đã khiến phe nổi dậy phải tôn trọng những ranh giới này. Không còn có thể chiếm đóng Latakia, phe nổi dậy sẽ phải tập trung vào cuộc chiến ở khu vực tỉnh Hama. Đây cũng là nơi quân đội chính phủ Syria tập trung lực lượng để mở chiến dịch tổng tiến công từ ngày 7/10. Các cố vấn quân sự Nga cũng hiện diện ở Hama, nguồn tin giấu tên từ phe nổi dậy Suqour al-Jabal cho biết.
Trong khi Nga ngày càng tăng cường hỗ trợ quân đội chính phủ Syria ở phía đông. Moscow cũng đặc biệt chú ý đến diễn biến giao tranh tại khu vực phía nam Syria dẫn đến thủ đô Damascus.
Từ đầu năm 2014, phe đối lập đã tăng cường sức mạnh ở khu vực phía nam với sự hỗ trợ của phương Tây và các lực lượng Arab. Cho đến cuối tháng 1/2015, lực lượng nổi dậy đã chiếm đóng phần lớn khu vực thuộc tỉnh Quneitra và phía tây tỉnh Daraa.
Chiến dịch phản công hồi tháng 2 của quân đội chính phủ Syria với sự hỗ trợ từ Iran và Hezbollah đã thất bại trong việc ngăn cản bước tiến của phe đối lập trong giai đoạn từ tháng 3 đến tháng 6. Những hy vọng đặt vào sự sống còn của thành phố Daraa, nơi mà quân đội Syria vẫn đang đứng vũng trước sức ép từ lực lượng đối lập.
Theo giới chuyên gia quân sự, phe nổi dậy có nhiều lựa chọn nhằm nắm hoàn toàn quyền kiểm soát khu vực miền nam, loại bỏ sự hiện diện của quân đội chính phủ tại căn cứ quân sự Sanamein, mở đường đến thủ đô Damascus.
Cho đến nay, những nỗ lực của phe đối lập đang bị cản trở bởi Bộ Chỉ huy Tác chiến Quân sự (MOC) đặt tại Jordan, bao gồm đại diện quân đội Mỹ và các nước Arab.
“Lữ đoàn mặt trận phía Nam được hậu thuẫn mạnh mẽ bởi MOC trong khi bộ chỉ huy này không hoàn toàn muốn Damascus sụp đổ. Bởi lo ngại những hệ quả tiêu cực về sau cũng như chấm dứt mọi nỗ lực tìm kiếm giải pháp hòa bình thông qua chính trị ở Syria”, ông Hatahet nói.
Tuy nhiên, nội bộ bên trong phe đối lập cũng xảy ra mâu thuẫn bởi những tay súng thánh chiến có liên hệ với Ahrar al-Sham, Alwiya al-Furqan, Jabhat al-Nusra và Jaish al-Yarmouk không muốn nghe lệnh từ MOC. Kết quả là lực lượng nổi dậy đã chiếm thêm nhiều vùng đất ở tỉnh Quneitra.
Tình thế có thể thay đổi, đe dọa đến Damascus nếu như các nước Arab coi hành động can thiệp quân sự của Nga ảnh hưởng đến lợi ích của nhóm quốc gia này trong khu vực. Ngoại trưởng Saudi Arabia Adel al-Jubeir từng cảnh báo sẽ lựa chọn giải pháp quân sự nếu như ông Assad không từ chức.
Đăng Nguyễn (theo al-Monitor)