Phản ứng đáp trả của Bắc Kinh là kho vũ khí tên lửa tầm trung của Trung Quốc nhắm vào các căn cứ đó sẽ gia tăng – theo nhận định của chuyên gia Nga.

Hãng Sputnik ngày 30/3 dẫn lời các chuyên gia Nga bình luận về phản ứng của Trung Quốc khi người Mỹ quay trở lại Philippines.

Trong tháng Ba, Mỹ bắt đầu triển khai các lực lượng của mình tại Philippines trong khuôn khổ thỏa thuận Hiệp ước Hợp tác Quốc phòng Nâng cao (EDCA) đạt được giữa hai nước trong năm 2014.

Ảnh Sputnik.

Theo thỏa thuận chính thức có hiệu lực từ tháng 1/2016, quân đội Mỹ sẽ được tiếp cận 5 căn cứ quân sự của Philippines theo dạng triển khai luân phiên.

Các căn cứ Mỹ được phép tiếp cận bao gồm Căn cứ Không quân Antonio Bautista ở hòn đảo Palawan phía tây Philippines – nằm đối diện trực tiếp với Biển Đông. Nơi này cách Đá Vành khăn, thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam, khoảng 300 km về hướng đông.

Các căn cứ còn lại gồm có Căn cứ không quân Basa, ở phía bắc thủ đô Manila – trụ sở của lực lượng chiến đấu cơ chính của Philippines và nằm gần các vùng lãnh hải tranh chấp ở Biển Đông giữa Manila và Bắc Kinh.

Nơi này nằm cách bãi cạn Scarborough khoảng 330 km. Trung Quốc đã chiếm quyền kiểm soát bãi cạn này từ Philippines hồi năm 2012 sau một đụng độ căng thẳng.

Trung Quốc vẫn thiếu căn cứ để kiểm soát phía đông Biển Đông, nên nhiều chuyên gia tin rằng rất có thể Bắc Kinh sẽ sớm tiến hành cải tạo bãi Scarborough để phục vụ ý đồ quân sự.

Trong một bình luận độc lập, nhà phân tích Jan van Tol, cựu đại úy hải quân Mỹ, cho rằng các căn cứ tại Philippines sẽ “giúp quân đội Mỹ tiến gần hơn đến khu vực mà Trung Quốc đang thúc đẩy các tuyên bố chủ quyền sai trái của họ, điều mà chúng ta khẳng định là những hoạt động bất hợp pháp”.

Trong tuyên bố, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Philippines Charles Jose cho biết: “4 địa điểm được thoả thuận… đã tái khẳng định cam kết chung của quân đội Philippines và Mỹ trong việc củng cố liên minh nhằm đảm bảo quốc phòng và an ninh chung của cả hai nước”.

Các căn cứ Mỹ được phép tiếp cận tại Philippines. Ảnh CNN

Trong một phát biểu riêng rẽ khác, phát ngôn viên Bộ Quốc phòng Philippines Peter Galvez cũng khẳng định, thoả thuận mới “sẽ giúp tăng đáng kể năng lực của chúng tôi” trong việc bảo đảm an ninh hàng hải cũng như trong các hoạt động cứu trợ thảm hoạ.

Những lời trấn an của Philippines vẫn thu hút những phản ứng giận dữ từ phía Bắc Kinh. Bộ Ngoại giao Trung Quốc ngày 21/3 đã lên tiếng phản đối gay gắt, nói rằng thoả thuận đó sẽ làm gia tăng tình trạng quân sự hoá khu vực.

Theo phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc HHoa Xuân Oánh, thoả thuận được ký kết giữa Mỹ và Philippines đe doạ làm nguy hại đến cái mà TQ gọi là “các lợi ích và chủ quyền của bên thứ ba”.

Trong cuộc phỏng vấn với tờ Sputnik, chuyên gia quân sự Nga Vasily Kashin cho rằng những diễn biến trên đã thể hiện cấp độ mới trong cuộc đối đầu giữa Mỹ và Trung Quốc ở Biển Đông.

Tại thời điểm mà Trung Quốc triển khai lực lượng quân sự và cơ sở hạ tầng trên các đảo mới bồi đắp trong biển Đông, lực lượng không quân Mỹ sẽ đóng vai trò chính trong sự hiện diện của Mỹ tại Philippines ở định dạng mới.

Việc duy trì sự hiện diện của lực lượng thường xuyên sẵn sàng trong khu vực là cách duy nhất để người Mỹ có thể bù đắp trước một số lợi thế mà Trung Quốc có được sau khi xây dựng sân bay, bồi đắp các đảo ở biển Đông.

Chuyên gia Nga cảnh báo về phản ứng của Trung Quốc trước sự hiện diện của quân đội Mỹ tại Philippines.

Tuy nhiên, ông Kashin cũng cảnh báo về một hậu quả có thể thấy rất rõ của việc Mỹ triển khai các căn cứ mới tại Philippines và những phản ứng đáp trả của Bắc Kinh là kho vũ khí tên lửa tầm trung của Trung Quốc nhắm vào các căn cứ đó sẽ gia tăng.

Có lẽ chúng ta sẽ chứng kiến một sự gia tăng nhất định nào đó trong các lực lượng tên lửa của Trung Quốc và việc triển khai các lữ đoàn tên lửa mới DF-21C hoặc DF-26, ông nhấn mạnh.

Tiếp theo, động thái trên của Bắc Kinh có thể kéo theo quá trình quân sự hóa khu vực. Philippines có thể sẽ triển khai trong hệ thống phòng thủ tên lửa để bảo vệ các lực lượng Mỹ trên đảo. Đồng thời, Trung Quốc có khả năng tăng chính sách “trừng phạt” Philippines vì nước này hợp tác quân sự chặt chẽ với Mỹ, thông qua áp dụng các chế tài rõ ràng và không chính thức.

Một loại tên lửa chiến thuật của TQ.

Vì vậy, theo quan điểm của ông Kashin, bất chấp tuyên bố của các bên về cam kết giải quyết xung đột ở Biển Đông bằng biện pháp hòa bình, căng thẳng tiếp tục ngày càng gia tăng.

Ông lưu ý thêm rằng không bên nào có ý định nhượng bộ trong việc giành quyền kiểm soát khu vực có tiềm năng quan trọng nhất trong các đại dương toàn thế giới.

Hoàng Hải