Những viên đạn pháo bắn ra từ siêu pháo hạt nhân M65 có thể bay xa 30km và có thể tạo ra vụ nổ lớn hơn cả quả bom nguyên tử giáng xuống Hiroshima và Nagasaki.

Ngày 25/05/1953, lúc 8h30p theo giờ địa phương, khẩu pháo bắn đạn hạt nhân M65 Atomic Cannon đã khai hỏa viên đạn pháo mang đầu đạn hạt nhân W9 công suất 15 kiloton (tương đương 15.000 tấn thuốc nổ TNT) vào mục tiêu cách đó 7 dặm (khoảng 11km) tại thao trường bang Nevada, Mỹ.

Sau khi bắn đi ít giây, viên đạn pháo đã tạo nên một “cây nấm” khổng lồ, giống như vụ nổ kinh hoàng khiến cả thế giới khiếp sợ ở hai thành phố Nagasaki và Hiroshima, Nhật Bản.

Đây là lần đầu tiên và cũng là lần duy nhất trong lịch sử một vũ khí hạt nhân được bắn đi từ một khẩu pháo.

Pháo M65 được thiết kế nhằm đáp ứng yêu cầu trang bị cho quân đội những vũ khí hạt nhân chiến thuật mạnh hơn vũ khí thông thường nhưng không tạo ra sự hủy diệt quá lớn như vũ khí hạt nhân chiến lược vì thực tế chiến trường cho thấy việc sử dụng bom nguyên tử là cực kỳ hãn hữu bởi tính tàn bạo quá mức của nó.

Pháo bắn đạn hạt nhân M65 Atomic Cannon của Mỹ.

Pháo hạt nhân M65 có trọng lượng 83 tấn; dài 25,6 m; rộng 4,9 m; cao 3,7 m; cỡ nòng 280 mm; tầm bắn tối đa 30 km; trọng lượng đạn 364 kg; tốc độ bắn 15 phát/h.

Sau cuộc thử nghiệm thành công tại thao trường Nevada, đã có ít nhất 20 khẩu pháo M65 được sản xuất tại Watervliet và Watertown với chi phí ước tính 800.000 USD/khẩu.

Dù tạo ra hiệu ứng tâm lý rất lớn, những siêu pháo hạt nhân vẫn nhanh chóng trở nên lỗi thời trước sự phát triển của kỹ thuật tên lửa.

So với các tên lửa có tính năng tương tự, M65 có tầm bắn ngắn, khả năng cơ động kém, không thể vận chuyển bằng máy bay, chế tạo tốn quá nhiều nguyên vật liệu, yêu cầu cao về bảo trì và đặc biệt là giá thành quá đắt đỏ.

Siêu pháo hạt nhân M65 chính thức nhận quyết định “nghỉ hưu” khi mới ở tuổi lên 10. Mặc dù chưa từng được sử dụng trong thực chiến nhưng nó vẫn được đánh giá là một thứ vũ khí uy tín và gây ấn tượng rất sâu sắc với những người đam mê kỹ thuật quân sự.

Phan Hoàng