Cuộc chiến trường kỳ tại Aleppo – thành phố lớn thứ 2 của Syria đã bước vào giai đoạn quyết định.

Cuộc chiến tại Aleppo quan trọng như thế nào? (Ảnh minh họa)

Từ khi xảy ra giao tranh, thành phố Aleppo bị phân chia thành 2 khu vực, phần phía tây do quân đội chính phủ kiểm soát và khu phía đông do quân nổi dậy nắm giữ trong suốt 4 năm qua. Giao tranh trong thành phố đã leo thang từ khi khu vực phía đông bị bao vây từ tháng 7.

Theo BBC, dưới đây là 4 lý do chính cho thấy chiến thắng tại Aleppo mang ý nghĩa rất quan trọng.

1. Các tuyến đường tiếp vận

Aleppo là trung tâm kinh tế chính ở phía bắc Syria, cách biên giới giáp ranh Thổ Nhĩ Kỳ khoảng 50km. Việc kiểm soát các tuyến tiếp tế trọng điểm dẫn vào thành phố là một yếu tố cực kỳ quan trọng.

Sức mạnh quân sự sẽ suy yếu nặng nề nếu không có thực phẩm, nhiên liệu và vũ khí. Trong tháng 2, chính phủ Syria đã có một bước đi đột phá khi cắt đứt tuyến hành lang từ Azaz với sự hỗ trợ của các cuộc không kích từ máy bay Nga. Azaz là điểm trung chuyển quan trọng của các lực lượng nổi dậy từ phía nam thị trấn Kilis của Thổ Nhĩ Kỳ đến thành phố Aleppo.

Sau đó, các lực lượng vũ trang Syria đã đánh chiếm nhiều cao điểm trên tuyến đường huyết mạch dẫn vào khu vực phía đông thành phố Aleppo do quân phiến loạn kiểm soát.

Khi các lực lượng chính phủ gần như đã cô lập các nhóm nổi dậy tại vùng phía đông, một cuộc tấn công của phiến quân đã nổ ra tại quận trọng điểm Ramousah do chính phủ kiểm soát. Cuộc tấn công quy mô này cho thấy các nhóm phiến quân không chỉ muốn tìm lối thoát, mà còn muốn phản công và tạo thế bao vây các lực lượng chính phủ ở khu vực phía tây.

Tình thế hiện nay với những động thái của lực lượng nổi dậy đang diễn ra những chuyển biến lớn, khi mà thành phố Aleppo đã gần như nằm trong sự kiểm soát của Quân đội Syria.

2. Người dân

Các tuyến tiếp vận trọng điểm vào thành phố hiện nay chủ yếu vẫn là các chuyến hàng viện trợ nhân đạo. Ước tính có khoảng 250.000 – 300.000 người dân vẫn đang bị kẹt lại trong các khu vực do phiến quân kiểm soát kể từ đầu tháng 8.

Không quân Nga và Syria đã thực hiện hàng loạt vụ ném bom vào các mục tiêu phiến quân, tuy nhiên các vùng dân sự cũng phải chịu nhiều ảnh hưởng nặng nề.

Trong khi đó, quân nổi dậy cũng gây ra nhiều cuộc tấn công, chủ yếu là pháo kích vào các vùng đông dân cư. Các bệnh viện là nơi chịu nhiều thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng, hành động này đã đẩy tình trạng khủng hoảng nhân đạo lên mức cao độ.

Một vài gia đình tại Aleppo đang rời khỏi khu vực do phiến quân kiểm soát thông qua các “hành lang nhân đạo”. (Ảnh: BBC)

Nếu các nhóm phiến quân phong tỏa các khu vực do chính phủ kiểm soát tại quận Ramousah, 1.2 triệu người dân sẽ rơi vào tình trạng khủng hoảng. Tình trạng này đang thể hiện rõ với việc giá cả thực phẩm đang ngày một tăng.

Liên Hợp Quốc và các tổ chức nhân đạo khác đang có những phản ứng với 4 “hành lang nhân đạo” do chính phủ thiết lập với sự hậu thuẫn của Nga. Những hành lang này cho phép thường dân và tay súng đầu hàng thoát khỏi vùng chiến sự, tuy nhiên họ lo ngại việc này sẽ tạo điều kiện thuận lợi để gia tăng các cuộc tấn công vào những người còn sót lại.

3. Các phe phái đối lập

Có đến hơn 20 phe đối lập vũ trang ở Aleppo, nhóm lại thành các liên minh khác nhau.

Lớn nhất và mạnh mẽ nhất phải kể đến đó là Jaish al-Fateh, nhóm phiến quân có sự tham gia của Jabhat Fatah al-Sham (đến giữa năm 2016 có tên gọi là Jabhat al-Nusra). Fatah al-Sham đã thay đổi tên gọi của mình nhằm chối bỏ mối liên hệ với tổ chức al-Qaeda và tăng cường liên minh với các nhóm phiến quân khác nhằm tránh trở thành mục tiêu của Nga và Hoa Kỳ.

Jaish al-Fateh và các đồng minh của chúng đang nổi lên mạnh mẽ tại Aleppo với sức mạnh và ưu thế được chứng minh trên chiến trường.

Đây là một vấn đề gây đau đầu cho các quốc gia phương tây khi những nước này chỉ muốn hậu thuẫn cho các nhóm đối lập ôn hòa. Tuy nhiên đây lại là tin tốt cho các nước có quan điểm ủng hộ cứng rắn hơn như Ả Rập Saudi, Qatar và Thổ Nhĩ Kỳ.

Jabhat Fatal al-Sham, trước đây là al-Nusra Front, là một trong những nhóm phiến quân mạnh nhất đang tấn công tại Aleppo. (Ảnh: BBC)

Trong khi đó, Aleppo bị kẹp giữa vùng kiểm soát của Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) ở phía đông và người Kurd ở tây bắc Syria. IS và người Kurd giao tranh với nhau, và đều chống lại Jaish al-Fateh. Nếu nhóm phiến quân này bị đánh bại ở Aleppo, IS và người Kurd có thể tận dụng lợi thế bằng cách đánh chiếm các vùng lãnh thổ mới.

Điều này cũng sẽ báo động đến Thổ Nhĩ Kỳ, quốc gia đang chống lại Tổng thống Bashar al-Assad, khủng bố IS và cả người Kurd. Mặt khác, nếu các nhóm phiến quân dành kiểm soát tại Aleppo, điều này sẽ thúc đẩy Thổ Nhĩ Kỳ, Ả Rập Saudi và Qatar chống lại Nga và Iran.

Có thể nói, Aleppo cũng là một khu vực mang nhiều yếu tố quyết định trong chính trị.

4. Bế tắc có được giải quyết ?

Cuộc chiến tại Aleppo diễn ra vào thời điểm quan trọng trong cuộc xung đột. Sự can thiệp của Nga đã giúp Quân đội Syria từ một lực lượng đang suy yếu trở thành đội quân mạnh mẽ và giành nhiều kết quả tích cực.

Điều này cũng khiến các chính trị gia phương Tây thay đổi quan điểm của mình trong việc yêu cầu Tổng thống Syria Bashar al-Assad thoái vị.

Những sự hỗ trợ quân sự từ Nga đặc biệt rất quan trọng đối với Tổng thống Assad. (Ảnh: BBC)

Với việc đẩy lùi các nhóm phiến quân một cách mạnh mẽ, những đối thủ của ông Assad, đặc biệt là Mỹ trong những tháng đương nhiệm cuối cùng của Tổng thống Barrack Obama có thể sẽ phải đồng ý với những thỏa hiệp mang tính cởi mở hơn.

Hiện nay, việc các nhóm phiến quân đang bị bao vây cho thấy cuộc chiến vẫn chưa thể kết thúc. Binh lực chính phủ đang dần cạn kiệt và đang phụ thuộc vào sự hỗ trợ quân sự lớn từ sức mạnh của Không quân Nga, lực lượng dân quân Iran và các chiến binh Hezbollah.

Những thắng lợi liên tiếp có thể thuyết phục Moscow và Tehran rằng họ có thể phải sẵn sàng cho những thỏa hiệp quan trọng nếu muốn tách ra khỏi cuộc xung đột tại Syria.

Phan Hoàng