Chính quyền Tổng thống Barack Obama đã xem xét khả năng cung cấp vũ khí hạng nặng cho quân nổi dậy ở Syria với mục tiêu “bảo vệ phe đối lập ôn hòa” trước không lực và pháo binh Nga.

Theo The Washington Post, tại phiên họp cuối cùng giữa Tổng thống Obama và các quan chức phụ trách an ninh quốc gia, các nhà lãnh đạo Mỹ đã thảo luận về vấn đề nên cung cấp vũ khí mới cho phe đối lập Syria đang được CIA hỗ trợ.

Tuy nhiên, cuộc thảo luận này không đưa tới kết quả nào. Kế hoạch không bị bác bỏ nhưng cũng không được chấp thuận, The Washington Post cho hay.

Tình trạng không chắc chắn này là dấu hiệu cho thấy có “sự hoài nghi ngày càng tăng” trong giới lãnh đạo Mỹ về chương trình bí mật huấn luyện và trang bị vũ trang cho hàng ngàn chiến binh Syria suốt 3 năm gần đây.

Hoạt động hỗ trợ cho lực lượng đối lập ở Syria từng là trung tâm chiến lược của Mỹ nhằm buộc Tổng thống Bashar al-Assad bước sang một bên. Nhưng các quan chức Mỹ cho biết, có những nghi ngờ ngày càng tăng rằng sự mở rộng hỗ trợ cho lực lượng đối lập Syria sẽ dẫn tới hậu quả là mở rộng sự can thiệp của Nga.

Như vậy, người kế nhiệm ông Obama sẽ kế thừa một loạt các tùy chọn hấp dẫn. Những người chỉ trích việc tăng hỗ trợ vũ khí cảnh báo rằng nó sẽ chỉ làm trầm trọng thêm tình trạng bạo lực ở Syria mà không thay đổi về cơ bản kết quả.

Nhưng nếu không hành động, rủi ro cũng sẽ tới. Aleppo sẽ thất thủ và hàng chục ngàn chiến binh nổi dậy được CIA hậu thuẫn sẽ tìm kiếm đồng minh mới tin cậy hơn và Mỹ se mất đòn bẩy đối với các đối tác trong khu vực để hạn chế họ không cung cấp vũ khí nguy hiểm hơn cho đối thủ của Assad.

Đề xuất mở rộng chương trình hỗ trợ vũ khí được gọi là “Kế hoạch B” vì nó được xem như một biện pháp dự phòng cho những nỗ lực ngoại giao thất bại.

Ủng hộ việc thực hiện kế hoạch có người đứng đầu CIA John Brennan và Bộ trưởng Quốc phòng Ashton Carter. Tuy nhiên, một số chính trị gia trước đây từng “nồng nhiệt tán thành” chương trình cung cấp vũ khí, ví dụ như người đứng đầu Bộ Ngoại giao John Kerry, thì bây giờ lại tỏ thái độ hoài nghi.

Bộ trưởng Kerry e sợ rằng việc cung cấp vũ khí mới có thể kết thúc bằng chuyện các chiến binh giết chết ai đó trong số quân nhân Nga và dẫn đến cuộc đối đầu với Moscow, The Washington Post nhận định.

Nhà Trắng và CIA từ chối bình luận về báo cáo trên. Các quan chức quen với suy nghĩ của ông Obama cho biết tất cả các lựa chọn vẫn còn trên bàn, mặc dù tổng thống đã thể hiện rõ sự miễn cưỡng của mình trong việc sử dụng lực lượng quân sự công khai.

“Chúng tôi tiếp tục thúc đẩy các lựa chọn sẽ giúp giảm bạo lực ở Aleppo và làm giảm bớt sự đau khổ của người dân Syria”, một quan chức cấp cao cho biết. “Chúng tôi và các đối tác của chúng tôi sẽ tiếp tục cung cấp hỗ trợ cho phe đối lập và xã hội dân sự của Syria theo cách thức tiến các mục tiêu.”

Các quan chức Mỹ cho biết, có nhiều khả năng cuộc chiến giành Aleppo sẽ kéo dài trong nhiều tháng. Ngay cả khi phe đối lập mất kiểm soát Aleppo, một số người trong chính quyền Obama vẫn hy vọng rằng phiến quân có thể mở mặt trận mới chống lại chính phủ ở các vùng khác của đất nước, buộc Nga phải phân tán lực lượng rộng hơn.

Các thành viên của Quân đội Syria tự do và các nhóm được Mỹ hậu thuẫn khác ở Aleppo cho biết họ đã phải chờ đợi thời gian dài nhưng không được hỗ trợ vũ khí, nhưng đã dự trữ được vũ khí với số lượng lớn kể từ năm 2014,và dự đoán rằng các cuộc không kích cuối cùng sẽ nhường đường cho một cuộc tấn công mặt đất.

Molham Ekaidi, phó chỉ huy của một đơn vị FSA ở Aleppo, cho biết trong một cuộc phỏng vấn trực tuyến rằng thất bại của Mỹ trong việc cung cấp vũ khí phòng không tiên tiến để hỗ trợ họ trong việc bảo vệ Aleppo lên tới một vụ “bật đèn xanh” cho Moscow ném bom thành phố.

Các quan chức tình báo Mỹ nói rằng phiến quân đã chứng minh được họ là những chiến binh đường phố hiệu quả nhưng không chắc chắn sẽ cầm cự được bao lâu trước các cuộc không kích.

Sự miễn cưỡng của ông Obama đã gây thất vọng cho đối tác của CIA ở nước ngoài, những người đã dự đoán kế hoạch B sẽ được chấp thuận. Đối tác chính như Thổ Nhĩ Kỳ, với các sân bay lớn và một đường biên giới dài với Syria, quyết tâm giữ MANPADS và đạn dược khác ra khỏi tay những kẻ cực đoan.

Tuy nhiên, một quan chức cấp cao Thổ Nhĩ Kỳ mới đây cho biết chính phủ của ông cảm thấy bị lừa dối về ý định của Mỹ và có khả năng sẽ bắt đầu tiến tới các thỏa thuận đơn phương để cung cấp vũ khí nặng hơn cho các nhóm Thổ Nhĩ Kỳ hậu thuẫn.

“Họ hứa sẽ hỗ trợ nhiều hơn”, quan chức Thổ Nhĩ Kỳ cho biết. “Nhưng bây giờ có vẻ như không có gì sẽ xảy ra. Liên minh này đã không nhận được gì. Vì vậy, chúng tôi sẽ xem xét lựa chọn của chúng tôi. Nếu Aleppo thất thủ, Assad sẽ thắng”.

Hoàng Hải