Chính quyền ông Obama đang nỗ lực hoàn thiện biện pháp trừng phạt Nga vì can thiệp vào bầu cử Mỹ trước khi ông Obama “bàn giao” Nhà Trắng cho ông Trump. Liệu biện pháp này có khả thi?

Theo tờ The Hill, chính quyền Tổng thống Mỹ, Barack Obama được cho là đang hoàn thiện việc xây dựng các biện pháp trừng phạt và chỉ trích ngoại giao nhằm trừng phạt Nga vì đã can thiệp vào cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2016.

Chia sẻ với tờ báo The Washington Post, các quan chức Mỹ cho biết việc trừng phạt Nga bao gồm cả các biện pháp mật. Các biện pháp trừng phạt này có thể được công bố ngay trong tuần này.

Thời gian qua, Nhà Trắng đã dành nhiều thời gian để thảo luận cách thức sửa đổi một sắc lệnh hành pháp được ban hành hồi năm 2015, trong đó cho phép tổng thống quyền áp đặt lệnh trừng phạt trước các cuộc tấn công mạng từ nước ngoài.

Sắc lệnh này từng được dùng như là “cây gậy” trong các đàm phán về một thỏa thuận công khai năm 2015 của Mỹ với Trung Quốc, nước có liên quan về vấn đề kinh tế.

Tổng thống Mỹ Obama.

Tuy nhiên sắc lệnh này hiện không thể áp dụng cho trường hợp Nga bị tố cáo can thiệp vào cuộc bầu cử.

Sắc lệnh được ban hành tháng 4/2015 này cho phép Bộ Tài chính Mỹ đóng băng các tài sản của cá nhân hoặc tổ chức, những người sử dụng phương tiện kỹ thuật số để gây thiệt hại cơ sở hạ tầng quan trọng của Mỹ hoặc tham gia vào các hoạt động gián điệp kinh tế.

Các quan chức Mỹ cho biết các biện pháp đang được tính tới là sửa đổi sắc lệnh 2015 để có thể áp dụng với mối đe dọa không có trong sắc lệnh: can thiệp cuộc bầu cử hoặc đưa hệ thống bầu cử vào hạng mục “cơ sở hạ tầng then chốt” của Mỹ để cáo buộc Nga đứng sau cuộc tấn công mạng thuộc thẩm quyền được phản ứng.

Quan hệ Mỹ-Nga sẽ xấu thêm?

Ông Obama chịu áp lực lớn trước yêu cầu của các đảng viên đảng Dân chủ về việc phải đưa ra phản ứng với Nga qua vụ tấn công mạng trước khi ông bàn giao Nhà Trắng cho ông Donald Trump trong tháng Một tới.

Các nhà phê bình lo sợ rằng ông Trump, người vốn trước nay luôn bày tỏ mong muốn có một mối quan hệ nồng ấm với điện Kremlin, sẽ không bao giờ quay lưng lại với Nga.

“Tôi không tin Tổng thống đắc cử Trump sẽ đưa ra bất kỳ lệnh trừng phạt Nga nào cả. Tôi lo rằng ông ấy sẽ bãi bỏ các biện pháp trừng phạt mà chúng ta đã xây dựng”, Adam Schiff (D-Calif.), thành viên cao cấp của ủy ban Tình báo Hạ viện Mỹ, cho biết trong tuần này.

Chính quyền Mỹ cáo buộc Nga đứng sau các cuộc tấn công vào Ủy ban Quốc gia Dân chủ (DNC) và các tổ chức chính trị khác, trong đó có cả tài khoản email cá nhân của người phụ trách chiến dịch tranh cử của bà Clinton, John Podesta.

Các quan chức tình báo Mỹ tin rằng việc tấn công mạng là nỗ lực của chính phủ Nga nhằm can thiệp vào cuộc bầu cử Mỹ.

Cả CIA và FBI đều cho rằng việc Nga tấn công mạng và cung cấp dữ liệu là nhằm giúp ông Trump thắng cử.

Tuy nhiên, ông Trump đã bác bỏ báo cáo này. Trong suốt quá trình bầu cử, ông Trump luôn ca ngợi ông Putin và thể hiện mong muốn rằng Nga và Mỹ có mối quan hệ gần gũi hơn trong tương lai.

Chính quyền Obama cũng tính tới những biện pháp để ngăn chặn tối đa khả năng sau này ông Trump sẽ đảo ngược lại mọi thứ.

Tổng thống Nga Putin và tổng thống Mỹ Obama.

Việc Mỹ xây dựng các biện pháp trừng phạt và chỉ trích ngoại giao nhằm trừng phạt Nga vì đã can thiệp vào cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2016 nhận được sự ủng hộ của không ít thượng nghị sĩ hàng đầu, trong đó có 2 ông John McCain và Lindsey Graham (người đảng Cộng hòa).

Ông Graham cho rằng các thượng nghị sĩ hai đảng Cộng hòa, Dân chủ đều đồng thuận cao về “những hành động khiêu khích” của Nga thời gian qua – trong đó có sự can thiệp vào bầu cử Mỹ – và Thượng viện sẽ thông qua các biện pháp trừng phạt Moscow vì điều này.

Có 100 thượng nghị sĩ Hoa Kỳ thì tôi tin 99 người tin rằng người Nga đã can thiệp vào cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ và chúng ta sẽ phải làm điều gì đó chứ, ông Graham cho hay.

Còn ông McCain thì tin rằng ông Trump sẽ thay đổi quan điểm thân thiện đối với Moscow một khi lên nắm quyền.

Tuy nhiên, một số chuyên gia khác lại bày tỏ sự nghi ngại về hiệu quả của bước đi này, nhất là khi Washington đang áp đặt không ít biện pháp trừng phạt Moscow vì cuộc khủng hoảng Ukraine. Và quan hệ Nga – Mỹ hẳn sẽ thêm xấu đi vì những biện pháp trừng phạt này.

Đào Vũ