Đâu là nguyên nhân dẫn đến cái nhìn tiêu cực giữa công dân hai nước Nga – Mỹ dành cho nhau?

Không khó để nhận ra mối quan hệ “cơm chẳng lành, canh chẳng ngọt” trong quan hệ giữa chính phủ hai cường quốc Nga – Mỹ từ sau Chiến tranh Lạnh đến nay. Song ngay trong cách nhìn của người dân hai nước, họ đều dành cho nhau những cái nhìn thiếu thiện cảm.

Bức tranh Graffiti vẽ Tổng thống Nga Putin và Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump tại bức tường khu phố cổ ở Vilnius (Nga).

Theo The Washington Post (Mỹ), thăm dò mới đây nhất được tiến hành bởi Hội đồng về vấn đề toàn cầu Chicago cho thấy, trong 1005 người Mỹ tham gia vào cuộc khảo sát liên quan đến thái độ của người dân với các nước khác kết quả là thái độ của người Mỹ với nước Nga chỉ đạt được 32 điểm (theo thang điểm từ 0 – thái độ lạnh nhạt đến 100 – thái độ thiện cảm, tích cực).

Cây bút Scott Clement của The Washington Post thống kê, thời kỳ đỉnh cao của Chiến tranh Lạnh (1986) khảo sát về thái độ của người Mỹ với nước Nga đạt ở mức 31 điểm. Sau thời kỳ đó, chỉ số này ngày càng tăng lên, nhưng trong vài tháng gần đây thái độ tích cực đã giảm mạnh.

Theo các nhà nghiên cứu, cuộc khảo sát được thực hiện sau kết luận của cơ quan Tình báo Trung ương CIA rằng Nga đã can thiệp vào cuộc bầu cử Mỹ năm 2016, và nỗ lực giúp ứng viên đảng Cộng hòa trở thành Tổng thống.

Kết quả điều tra của Hội đồng về vấn đề toàn cầu Chicago cũng chỉ rõ, nếu những năm trước, nhóm ủng hộ đảng Cộng hòa có truyền thống thể hiện thái độ tiêu cực với Nga trái ngược với nhóm ủng hộ đảng Dân chủ, thì hiện nay tình thế đã đảo ngược. đảng Cộng hòa cho Nga trên 35 điểm, còn những người dân ủng hộ đảng Dân chủ chỉ cho 28 điểm.

Lý giải về vấn đề này, GS Leonid Polyakov, chủ nhiệm khoa chính trị tổng hợp của trường đại học Kinh tế cho rằng, mối quan hệ Nga – Mỹ ngày càng đi xuống bởi những ảnh hưởng của các phương tiện thông tin truyền thông.

“Mặt trái của truyền thông Mỹ nói chung là đều công khai xu hướng bất lợi cho Nga. Hầu như mọi bình luận của các học giả liên quan đến Nga đều đưa ra thông tin nhằm thuyết phục người dân Mỹ rằng Moscow đang cố tình can thiệp vào bầu cử Mỹ, hỗ trợ cho ứng viên có lợi cho Nga”, ông Polyakov nói.

Thêm vào đó, GS Leonid Polyakov cũng nhấn mạnh, truyền thông phương Tây hàng ngày đưa thông tin về tình hình Syria, và Aleppo và mô tả Nga chính là nguyên nhân dẫn tới khủng hoảng khu vực này. Đặc biệt sau sự kiện Ukraine, người dân Mỹ càng củng cố niềm tin rằng Nga đang ấp ủ kế hoạch thâu tóm các nước Baltic và Ba Lan cũng như các nước giáp biên giới Nga.

Trong khi chỉ số ở Chicago cho thấy thái độ lạnh nhạt của người Mỹ với Nga, thì thái độ của người Nga với Mỹ cũng không tốt hơn. Số liệu trên Trung tâm nghiên cứu dư luận Levada của Nga cuối tháng 12 cho hay, chỉ có 28% công dân Nga có thái độ tốt với Hoa Kỳ. Bên cạnh đó, 54% số người được hỏi tin rằng sau khi ông Donald Trump lên nắm quyền, quan hệ Nga – Mỹ sẽ cải thiện.

Theo chuyên gia xã hội học chính trị người Mỹ Jonatha London, báo chí Nga cũng như các kênh truyền hình không hạn chế đưa tin về những lời chỉ trích của phương Tây và Mỹ. Những lời chỉ trích của truyền thông Nga thường nhằm vào các cá nhân hoặc nhóm chính trị cụ thể.

“Nga thể hiện sự phản đối gay gắt với chiến dịch tranh cử của đảng Dân chủ, phản đối phe diều hâu trong đảng Cộng hòa luôn muốn áp đặt các biện pháp chống Nga. Những thông tin vô hình đó đã khiến chính người Nga cũng không có thiện cảm với nước Mỹ”, ông Jonatha nhấn mạnh.

Nhiều khảo sát cho thấy, người dân Nga tin rằng sau khi ông Trump chính thức bước vào Nhà Trắng, mối quan hệ hai nước sẽ cải thiện.

Bất chấp thái độ hoài nghi của người dân hai nước, thì các cuộc khảo sát gần đây sau khi ứng viên đảng Cộng hòa Donald Trump đắc cử Tổng thống Mỹ cũng cho thấy phần lớn người Mỹ ủng hộ tăng cường hợp tác với Moscow.

Đơn cử như có tới 78% số người được hỏi cho rằng Mỹ có thể cùng Nga chấm dứt xung đột ở Syria và 80% số người được khảo sát tin rằng nếu hai nước hợp tác thì có thể đạt hiệu quả trong việc cắt giảm vũ khí hạt nhân trên toàn thế giới.

Phương Anh