“Nếu nhận thức cơ bản về quân Khăn Vàng bị soán cải thì thị phi thiện ác cũng bị điên đảo, người đời sau học đến đoạn lịch sử này sẽ hoài nghi tổ tiên và văn hóa truyền thống của mình…”

Tam quốc diễn nghĩa là một trong Tứ đại danh tác của văn học truyền thống Trung Hoa, đã trở nên quen thuộc với đông đảo người dân Á Đông thông qua nguyên tác tiểu thuyết lẫn các chuyển thể điện ảnh. Tuy nhiên, các tác phẩm truyền hình không hoàn toàn phản ánh đúng nguyên tác, đôi chỗ thậm chí còn cải biến bản chất thiện ác, thị phi của con người và sự việc. Một điển hình chính là đoạn mở đầu của tác phẩm, nói về đội quân Khăn Vàng.

Trong phim “Tam quốc diễn nghĩa” (1996), có đoạn lời giới thiệu như sau:

“Khởi nghĩa Hoàng Cân: Quan bức dân phản, dân không thể không phản. Hàng ngàn hàng vạn người dân đói rét dựng cờ khởi nghĩa chống lại triều đình. Tháng Giêng, năm thứ bảy niên hiệu Quang Hoà đã nổ ra cuộc khởi nghĩa Khăn Vàng. Quân khởi nghĩa đốt phá châu huyện, chém đầu quan lại, chiếm giữ thành trì, khói lửa chiến tranh bốc lên ngút trời. Dân chúng khắp nơi ùn ùn nổi dậy hưởng ứng…”

Khi nghe lời giới thiệu này, người ta dễ có cảm tưởng đội quân Khăn Vàng là chính nghĩa, là nổi dậy chống lại ‘áp bức bất công’. Những tội ác chém giết, đốt phá, cướp bóc lại hoá ra anh hùng. Tuy nhiên, nếu thử suy luận một chút, thì kiểu lý giải này bản thân nó chứa mâu thuẫn. Còn nếu đối chiếu với nguyên tác thì lại càng cách xa một trời một vực.

Nếu quân Khăn Vàng là ‘nghĩa’, thì Lưu-Quan-Trương là ‘tà’ sao?

Đầu tiên, chúng ta chỉ cần suy luận một chút thì sẽ thấy ngay cách nói ‘khởi nghĩa Khăn Vàng’ không hợp lý. Tam quốc diễn nghĩa là thiên hùng ca diễn dịch chữ Nghĩa, mà trong đó nổi bật lên là chính nghĩa của ba anh em Lưu-Quan-Trương. Lưu Bị nhân nghĩa, Quan Công trung nghĩa, Trương Phi trượng nghĩa, đã để lại những điển cố bất hủ như “Lưu Bị đưa dân vượt Trường Giang”, “Quan Công treo ấn gói vàng, vượt năm ải chém sáu tướng”… làm xúc động lòng người bao thế hệ. Mà ba người họ sở dĩ có duyên kết nghĩa vườn đào là vì cùng chung tâm nguyện dẹp giặc Khăn Vàng, báo quốc an dân. Nếu giặc Khăn Vàng bỗng dưng được gọi là ‘khởi nghĩa’, thế chẳng hoá ra Lưu-Quan-Trương là kẻ đàn áp quân khởi nghĩa, là đại diện cho chính quyền bạo lực sao?

Tác giả Lưu Như trên trang Chánh Kiến có bình luận về việc này như sau:

“Nếu như đảo lộn địa vị này, thì anh hùng dân tộc thiên cổ mà người ta ca tụng sẽ mất đi ý nghĩa, người dân trăm họ sẽ không yêu mến và kính ngưỡng họ; văn hóa của chúng ta, lý niệm nhân nghĩa làm người cũng sẽ bị nghi ngờ và phủ định. Nếu nhận thức cơ bản về quân Khăn Vàng bị soán cải thì thị phi thiện ác cũng bị điên đảo, người đời sau học đến đoạn lịch sử này sẽ hoài nghi tổ tiên và văn hóa truyền thống của mình, đạo đức tất nhiên sẽ trượt xuống. Người Trung Quốc hôm nay đã là như vậy”.

Quân Khăn Vàng được xác định là giặc trong lịch sử

Tiếp theo, chúng ta hãy cùng xem ghi chép trong lịch sử và nguyên tác Tam quốc diễn nghĩa về sự việc này như thế nào.  

Sách Tam Quốc Chí – Tiên Chủ truyện viết: “Cuối thời Linh Đế, Khăn Vàng nổi lên, châu quận các nơi tự mộ nghĩa binh, Tiên Chủ (chỉ Lưu Bị) dẫn thuộc cấp từ chỗ hiệu úy Trâu Tĩnh thảo phạt giặc Khăn Vàng có công, trở thành huyện úy huyện An Hỷ”.

Có thể thấy quân Khăn Vàng bị chính sử phán xét là quốc tặc, chứ không phải là nông dân khởi nghĩa như sách giáo khoa lịch sử đã bị soán cải của Trung Quốc hiện nay nhận định. “Châu quận các nơi tự mộ nghĩa binh” mới là nghĩa binh chân chính được lịch sử thừa nhận, là các tổ chức tự phát trong nhân dân do cơ quan chính phủ ở các châu các quận dán bảng triệu tập, và là nghĩa quân cùng với quan quân đi thảo phạt giặc Khăn Vàng.

Trong Tam quốc diễn nghĩa có miêu tả tường tận nguồn gốc của giặc Khăn Vàng như sau:

“Khi ấy ở đất Cự Lộc, có một nhà ba anh em: anh cả là Trương Giác, em hai là Trương Bảo, em út là Trương Lương.

Trương Giác vốn thi tú tài trượt, nhân thế bực mình vào núi hái thuốc. Đi đường gặp một ông cụ già mặt tròn mắt biếc, tay chống gậy lê, gọi Trương Giác vào trong một cái động, trao cho ba quyển sách và bảo rằng: “Đây là cuốn Thái bình yếu thuật, có được cuốn này ngươi nên thay Trời dạy người, để cứu lấy đời. Nếu sau này manh tâm tà gian ắt bị ác báo”. Trương Giác sụp xuống lạy, hỏi họ tên thì cụ già nói: “Ta là Nam Hoa lão tiên”, nói đoạn hoá ra một trận gió biến mất.

Trương Giác được ba quyển sách ấy đem về ngày đêm học tập, không bao lâu biết đủ các phép hô gió mưa, tự xưng là Thái Bình đạo nhân.

Đến tháng giêng, năm Trung Bình thứ nhất (184), có bệnh ôn dịch. Trương Giác làm ra nước phép chữa bệnh, cứu được nhiều người, tự xưng là Đại hiền lương sư. Giác có đồ đệ năm trăm người, đi dạo các nơi, ai cũng biết phép thư phù niệm chú. Về sau đồ đệ ngày càng đông; Giác bèn chia học trò ra ba mươi sáu phương, phương lớn hơn một vạn người, phương nhỏ sáu bảy ngàn người, phương nào cũng đặt một người làm thủ lĩnh xưng là tướng quân. Giác nói phao lên rằng: “Trời xanh đã chết, trời vàng nên dựng”, “Đến năm Giáp Tý, thiên hạ thái bình”. Rồi sai người lấy đất thó trắng viết hai chữ “Giáp Tý” ở ngay giữa cửa. Nhân dân tám châu Thanh, U, Từ, Ký, Kinh, Dương, Duyện, Dư nhà nào cũng thờ mấy chữ hiệu: “Đại hiền lương sư Trương Giác”.

Trương Giác lại sai đồng đảng là Mã Nguyên Nghĩa mật đem vàng lụa vào kinh kết giao với tên hoạn quan Phong Tư, đi làm nội ứng, rồi bàn với hai em rằng:

– Không gì khó bằng thu phục được lòng dân, nay lòng dân đã quy thuận về