Dưới đây là một số bài thuốc làm từ bách bộ:
Nhuận phổi, chữa ho
Dùng cho lao phổi, ho lâu ngày, sốt hâm hấp buổi chiều, viêm phế quản, ho gà.
- Bách bộ tươi 1kg, bỏ vỏ, bỏ lõi giã nát vắt lấy nước cốt bỏ bã thêm mật vào thắng để cô thành cao. Mỗi lần uống 1 muỗng, ngày uống 3 lần. Chữa chứng ho lâu năm.
- Bách bộ 40g, thiên môn 40g, mạch môn 40g, bạch mai 3 quả, tang bạch bì 20g. Dùng một chén nước cốt gừng tươi, hòa với mật ong, luyện làm viên bằng hạt nhãn. Mỗi lần ngậm 1 viên. Chữa ho lâu năm, phiền nhiệt dần thành ho lao.
- Bách bộ 16g, kinh giới 12g, bạch tiền 12g, cát cánh 12g. Sắc uống. Chữa cảm mạo gây ho, ngứa họng, có ít đờm.
- Bách bộ 16g, hoàng cầm 12g, đan sâm 12g, đào nhân 12g. Sắc uống ngày một thang, uống liền trong 2 – 3 tháng. Chữa lao phổi. Có thể dùng bách bộ 12g, sắc lấy nước, thêm bột bạch cập 12g, uống.
- Bách bộ 1.000g, sa sâm 1.000g, sắc với 5.000ml nước, bỏ bã, cô đặc thêm 1.000g mật ong, cô nhỏ lửa thành cao. Mỗi lần uống 1 thìa canh, ngày 2 lần. Chữa ho do lao phổi và ho do phổi nóng (phế nhiệt).
- Bách bộ 20g, ma hoàng 8g, tỏi 1 củ, rễ cây bông 3 cái. Sắc uống. Chữa viêm phế quản mạn tính sinh ho, hen suyễn.
Tẩy giun, trừ chấy rận, chữa ngứa:
- Bách bộ, binh lang, sử quân tử, liều lượng bằng nhau, nghiền thành bột, hòa với dầu bôi chung quanh hậu môn. Trị giun kim.
- Bách bộ 63g sắc lấy nước, cô còn 20ml nước đặc thụt rửa vào buổi chiều. Làm liền 2 – 3 tối.
- Bách bộ 200g, rượu cao độ 1.000ml ngâm trong 24 giờ, lấy dung dịch rượu bôi vào chỗ bị chấy rận.
- Bách bộ giã nát, xoa vào chỗ mẩn ngứa, muỗi đốt, viêm da, sâu bọ đốt.
- Bách bộ 20g, khổ sâm 12g, bằng sa 8g, hùng hoàng 8g. Sắc đặc, bôi rửa chỗ bị phát ban.
Diệt côn trùng
Nước sắc bách bộ, thêm ít đường mật để diệt ruồi. Dung dịch 1/20 làm chết hết bọ gậy. Rắc bột bách bộ vào hố phân sẽ giết chết dòi bọ.
Chú ý : Bách bộ dễ hại dạ dày, dễ gây tiêu chảy nên người yếu dạ, hay tiêu chảy không được uống. Không dùng cho người tỳ vị dương hư. Bách bộ ở liều cao dễ ức chế trung tâm hô hấp, có thể gây tử vong.
TS. Nguyễn Đức Quang
(theo thuocnam)