Theo YHCT, bí đao có vị ngọt, tính hàn, không độc. Quy kinh tỳ, vị, đại tràng, tiểu tràng. Có tác dụng thanh nhiệt, lương huyết, lợi niệu, tiêu phù thũng, tiêu viêm, chỉ thống, chống ho, tiêu khát. Hạt bí đao có vị ngọt, hơi hàn. Quy kinh phế, vị, tiểu tràng, đại tràng, có tác dụng thanh nhiệt, lợi thấp, hóa đàm, trừ mủ, giải độc, trừ giun. Có thể sử dụng các bộ phận từ bí đao để trị một số bệnh sau đây.

Bệnh tiểu đường typ 1

Để trị bệnh tiểu đường, có thể hàng ngày dùng bí đao nhục (phần thịt quả) dưới dạng nấu canh, nấu cháo ăn hoặc ép lấy nước uống. Ngoài ra cũng có thể sử dụng một số vị thuốc từ bí đao phối hợp với các vị thuốc khác.

- Đông qua bì 100g, củ mài  30g, lá sen tươi  60g. Sắc lấy nước uống 2- 3 lần trong ngày. Uống nhiều ngày. Trị háo khát, uống nhiều, tiểu nhiều.

Bí đao tốt cho người bệnh tiểu đường.

 - Đông qua bì 50g, hoàng liên 12g. Sắc uống, ngày 3 lần, có tác dụng thanh vị nhiệt, sinh tân, chỉ khát. Dùng tốt cho những trường hợp tiểu đường typ 1, thường xuyên háo khát, đi tiểu nhiều lần trong ngày. Uống nhiều ngày, tới khi các triệu chứng thuyên giảm.

  -  Đông qua bì, vỏ dưa hấu (phần cùi còn lại sau khi ăn dưa), mỗi vị 15g, thiên hoa phấn 12g. Sắc uống, ngày 1 thang. Trị tiểu đường, háo khát.

- Đông qua tử ( hạt bí đao), mạch môn đông, hoàng liên, mỗi vị 6g. Sắc lấy nước uống, ngày 2-3 lần. Uống nhiều ngày, tác dụng thanh nhiệt, sinh tân, chỉ khát. Dùng cho người bị tiểu đường, thường xuyên khát nhiều, uống nhiều, tiểu nhiều.

Trị viêm thận cấp tính, phù thũng

Đông qua bì, bạch mao căn, mỗi vị 30g. Sắc uống ngày 1 thang, uống nhiều ngày, tới khi các triệu chứng thuyên giảm.

Trị ho do nhiệt

 Đông qua bì sắc nước, thêm mật ong, uống nhiều lần trong ngày.

 Trị đau lưng do chấn thương

  Đông qua bì sao vàng, tán bột, uống, mỗi lần 3g, ngày 2-3 lần.

Trị viêm bàng quang ,tiểu đục,  tiểu buốt, rắt: Đông qua bì 12g,  sắc uống nhiều lần trong ngày. Uống nhiều ngày tới khi các triệu chứng thuyên giảm.

Trị tiểu đục ở nam giới, bạch đới ở nữ giới

Đông qua tử sao vàng, tán bột mịn, mỗi lần 9g, uống với nước cháo. Uống nhiều ngày.

 Trị ung nhọt ở phổi hoặc ở đại tràng

Đông qua tử sao vàng, bồ công anh, kim ngân hoa, ý dĩ (để sống), diếp cá, mỗi vị 40g, rễ lau 20g, đào nhân, cát cánh, cam thảo, mỗi vị 10g. Ngày 1 thang dưới dạng thuốc sắc. Uống nhiều ngày, tới khi các triệu chứng thuyên giảm.

GS.TS. Phạm Xuân Sinh

(Theo SK&ĐS)