Mùa đông, trên hành trình đến huyện vùng cao Si Ma Cai, bạn không thể dừng bước trước phiên chợ Cán Cấu với muôn món đồ độc đáo của người Mông.

Si Ma Cai vốn là một địa danh mơ ước của dân “phượt” miền Bắc. Đây là huyện vùng cao thuộc tỉnh Lào Cai, nằm giáp với Trung Quốc, cách Hà Nội hơn 400 km với một cuộc sống đặc trưng của người Mông.

Đường lên Si Ma Cai đầy cách trở và hiểm nguy với những khúc cua và dốc cao. Đặc biệt, vào mùa đông, nhiệt độ ở đây giảm xuống đáng kể. Dù 12h trưa, nhưng sương mù vẫn phủ dày đặc trên con đường, thân cây, mái nhà. Nếu đi bằng xe máy, bạn sẽ phải rất “dũng cảm” để không chỉ vượt đèo mà còn chịu đựng được cái sương giá của vùng cao.

Tuy nhiên, ngay giữa cung đường này, vào ngày thứ 7 hàng tuần, bạn sẽ vô cùng thú vị khi dừng chân để tham gia phiên chợ Cán Cấu của người Mông ở Si Ma Cai.

Tại đây, bạn không chỉ thấy cảnh mua bán lương thực, thực phẩm mà còn ngỡ ngàng trước sự rực rỡ sắc màu của trang phục người Mông, của những cuộn len, tấm vải thổ cẩm xinh xinh…

Người Mông ở Si Ma Cai vẫn còn giữ nét hồn hậu, thân thiện chứ không hề “thương mại hóa” như ở thị trấn du lịch Sapa. Dạo quanh chợ Cán Cấu, du khách có thể thoải mái chụp ảnh hoặc ngỏ ý nhờ “nhân vật” tạo dáng để lưu lại những khoảnh khắc đáng yêu mà không hề gặp sự đòi hỏi tiền lệ phí 5.000 đồng, 10.000 đồng từ các cô bé, cậu bé, mẹ trẻ ở Sapa.

Đặc biệt, tại chợ Cán Cấu, người dân còn bán cả trâu, bò, ngựa, chim… và cả những chú chó dễ thương. Trâu, bò, ngựa được bán theo cân hơi. Chim có giá bạc triệu. Trong cảnh mua bán tấp nập, du khách cũng có thể tự tìm cho mình một niềm thích thú với chú ngựa con đáng yêu hay “bé cún” thơ ngây.

Và có lẽ, cũng ít dịp người đồng bằng được chiêm ngưỡng cách làm đẹp độc đáo của phụ nữ Mông ở Si Ma Cai. Trong nắng sớm của phiên chợ, những nụ cười rạng rỡ để lộ một chiếc răng bọc vàng, bạc hoặc đồng. Đa số phụ nữ có chồng ở đây đều rất tự hào khoe chiếc răng đặc biệt này của mình.

Người đi chợ Cán Cấu, thường không về ngay trong buổi sáng mà họ đi chợ nguyên ngày. Buổi trưa, người mua lẫn kẻ bán có thể ấm bụng bằng chiếc bánh rán, bán dày hoặc bát thắng cố. Đến khoảng 3h chiều, khi mây mù kéo đến nhiều hơn thì chợ bắt đầu tàn cuộc, người dắt ngựa ra về, người vừa địu con vừa tung tẩy mang theo nào thịt, nào rau, nào váy áo….

Để đến được vùng đất thú vị này, bạn có thể đi bằng tàu hỏa hoặc xe khách lên thành phố Lào Cai, tại đó mỗi ngày có hai chuyến xe đi Si Ma Cai. Hoặc bạn cũng có thể đi xe khách lên thẳng thị trấn Bắc Hà, từ đó bắt xe tuyến địa phương hoặc thuê xe máy lên Si Ma Cai, với khoảng cách chỉ 30 km. Và dĩ nhiên, với những người đam mê thách thức thì phượt bằng xe máy thì Si Ma Cai thực sự là một sự lựa chọn khó bỏ qua