Giới khoa học đang kiểm chứng lại thông tin đã tìm được kỳ quan của thế giới cổ đại, vốn mất tích lâu nay: vườn treo Babylon.
Một trong những hình ảnh mà người đời sau hình dung về vườn treo Babylon – Ảnh: Wiki Grepolis
Trong nhiều thế kỷ qua, thành phố cổ Babylon ở Iraq luôn được cho là nơi xây dựng vườn treo Babylon. Người đời sau tin rằng đó là một công trình được xây dựng dưới thời hoàng đế Nebuchadnezzar vào khoảng năm 6.000 trước CN. Từ đó đến nay, các nhà khảo cổ học không ngừng tìm kiếm vị trí của thành phố cổ, nhưng không phát hiện được bất kỳ dấu vết nào chứng tỏ nó từng tồn tại. Đó cũng là lý do không ít người cho rằng vườn treo Babylon là một huyền thoại đẹp đẽ chỉ xuất hiện trong thế giới thần thoại giống như Nghìn lẻ một đêm.
Là một trong 7 kỳ quan của thế giới cổ đại, nó được gọi là vườn treo vì theo mô tả đã được xây trên những bậc thang đá. Một số tài liệu đề cập đến khía cạnh khá hoang đường, rằng thực vật trong vườn duy trì ở trạng thái “nổi”, nhưng các chuyên gia phân tích chúng có thể được treo trên những tầng khác nhau, mang lại cảm giác lơ lửng trong không gian. Sử gia Hy Lạp tên Diordorus Siculus mô tả khu vườn có chiều ngang 122 m, dọc 122 m, với các bức tường cao đến 24 m. Một số ý kiến cho rằng vườn treo Babylon đã bị hủy hoại trong chiến tranh, còn những người khác nghi ngờ chính động đất đã nhấn chìm kỳ quan này.
Mới đây, sau khi phân tích kỹ lưỡng các tài liệu liên quan, cũng như những manh mối tại Viện Bảo tàng Anh, tiến sĩ Stephanie Dalley của Đại học Oxford (Anh) rút ra kết luận rằng có thể các nhà khảo cổ học đã tìm sai chỗ. Theo đó, khu vườn nổi tiếng có thể nằm ở thành phố cổ Nineveh, gần đô thị hiện nay là Mosul, cách đó 563 km thuộc miền bắc Iraq. Tiến sĩ Dalley đã dành 20 năm qua để lùng vị trí chính xác của vườn treo. Trong một tài liệu, người viết nói rằng hoàng đế Nebuchadnezzar ở tỉnh Babylon đã xây công trình tuyệt đẹp này cho vợ yêu Amyitis. Tuy nhiên, không hề có chi tiết nào tương tự trong các văn bản do chính tay nhà vua hoặc hoàng hậu viết. Khi phát hiện được điểm bất cập này, tiến sĩ Dalley bắt đầu nghiên cứu kỹ lưỡng hơn các đoạn có đề cập đến khu vườn bí ẩn, và trong quá trình đó bà tìm thấy một lăng trụ tại Viện Bảo tàng Anh ở London, trên thân có những chữ viết hình nêm. Đây là một dạng ngôn ngữ cổ xưa có từ thời Babylon, và cũng được sử dụng trong các đế quốc Assyria.
Nội dung của những chữ viết trên kể về một vị vua tên Sennacherib, người đứng đầu đế quốc Assyria và sống cách thời Nebuchadnezzar khoảng 1 thế kỷ. Chi tiết có kể về một lâu đài xây gần thủ đô Nineveh của Assyria, cũng như một khu vườn mà nhà vua gọi là “kỳ quan cho tất cả mọi người”. Cháu trai Assurbanipal của vua Sennacherib cũng được đề cập đến đã vẽ ngôi vườn trên một ô cửa sổ của lâu đài. Trong phim tài liệu có tựa đề Tìm kiếm vườn treo tại Babylon phát trên Đài Channel 4 (Anh), tiến sĩ Dalley đã kết hợp những bản đồ cổ đại với các phiên bản thời nay để định vị nơi mà bà cho rằng đang chứa tàn tích của lâu đài. Gần nơi này, bà phát hiện một ụ đất lớn đổ dốc xuống một mảng cây cỏ xanh tươi mà bà cho rằng là nơi thích hợp nhất từng đặt khu vườn nổi tiếng. Thêm một chi tiết quan trọng là Nineveh từng được gọi bằng cái tên Babylon Mới, và có thể đây là điểm khiến người đời sau nhầm lẫn, khiến họ nghĩ rằng thành phố Babylon là nơi có vườn treo.
Giả thuyết của tiến sĩ Dalley gây nên sự chú ý trong giới khảo cổ. Và cần có thêm các cuộc nghiên cứu để xác nhận kết quả này.