Người lao động mong Tết không chỉ vì được về đoàn tụ cùng gia đình mà còn bởi họ đang rất trông chờ vào mức thưởng Tết sau khoảng thời gian chăm chỉ làm việc. Thế nhưng, xung quanh việc thưởng Tết có nhiều niềm vui và cũng không ít nỗi buồn…

Vui vì tăng lương, “nín thở” chờ thưởng Tết

Tin tức trên báo VOV, đầu năm nay việc điều chỉnh tăng lương tối thiểu theo Nghị định 103 của Chính phủ đã mang lại niềm vui cho người lao động.

Ngoài tăng lương, nhiều doanh nghiệp trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh cũng duy trì các khoản phụ cấp đối với người lao động và mức thưởng Tết năm nay theo mặt bằng chung cũng khá cao. Tuy nhiên, cũng có một số doanh nghiệp làm ăn thua lỗ, gặp khó trong việc điều chỉnh lương và thưởng Tết, khiến công nhân bất bình, làm ảnh hưởng đến quan hệ lao động.

Đến nay, nhiều doanh nghiệp tại thành phố Hồ Chí Minh, nhất là các doanh nghiệp trong khu chế xuất, khu công nghiệp đã có sự điều chỉnh lương tối thiểu phù hợp với quy định của Chính phủ.

Phương án điều chỉnh lương được nhiều đơn vị công bố công khai, niêm yết ngay cổng ra vào để tất cả công nhân theo dõi, giám sát. Tuy chật vật nhưng doanh nghiệp rất đồng tình với chủ trương này. Doanh nghiệp cũng nhìn nhận một thực tế là thu nhập của công nhân cho dù có tăng cũng khó đáp ứng đủ đời sống.

Ông Cù Phát Nghiệp, Chủ tịch Công đoàn Công ty Pouyuen nói: “Tôi thấy lương tối thiểu 3,4 triệu mới tạm giải quyết cơ bản cuộc sống của họ, chưa có dư dả”.

Thưởng Tết năm nay theo mặt bằng chung cũng khá cao. Tuy nhiên, cũng có một số doanh nghiệp làm ăn thua lỗ, gặp khó trong việc điều chỉnh lương và thưởng Tết, khiến công nhân bất bình, làm ảnh hưởng đến quan hệ lao động. (Hình minh họa)

Mặc dù tình hình sản xuất kinh doanh còn khó khăn nhưng năm nay các doanh nghiệp vẫn cố gắng duy trì thưởng Tết cho người lao động với mức bình quân một tháng lương.

Mới đây, báo cáo của 900 doanh nghiệp với hơn 310 ngàn lao động cho thấy, mức thưởng Tết Nguyên đán của các doanh nghiệp ngoài khu chế xuất, khu công nghiệp cao nhất là 400 triệu đồng và thấp nhất là 3,1 triệu đồng.

Ông Văn Đức Mười, Tổng Giám đốc Công ty Vissan cho biết: “Chúng tôi đảm bảo cho người lao động có 1 tháng lương 13 và thưởng thêm 1 tháng lương nữa. Đến Tết Âm lịch, chúng tôi thưởng theo thành quả lao động, dự kiến cũng được khoảng 2 tháng lương nữa. Điều này giúp cho người lao động của Vissan rất yên tâm”.

Còn đối với các doanh nghiệp hoạt động trong khu chế xuất, khu công nghiệp thành phố, mức thưởng Tết Nguyên đán cao nhất là 457 triệu đồng/người, thấp nhất gần 2,9 triệu đồng/người.

Bên cạnh niềm vui vẫn còn đó những nỗi lo khi có đến 139 doanh nghiệp gặp khó khăn trong việc thưởng Tết cho người lao động. Nguyên nhân do tình hình sản xuất kinh doanh khó khăn, đơn hàng giảm, doanh nghiệp phải thu hẹp hoạt động, khó thu hồi công nợ… làm ảnh hưởng đến kế hoạch thưởng Tết.

Ông Huỳnh Thanh Khiết, Phó Giám đốc Sở Lao động-Thương binh-Xã hội thành phố cho biết, Sở đang phối hợp các ngành hỗ trợ cho 560 công nhân ở 10 doanh nghiệp có chủ bỏ trốn, để lại số tiền nợ lương hơn 4,3 tỷ đồng: “Sở đã chỉ đạo Phòng lao động phối hợp với Liên đoàn Lao động các quận-huyện rà soát kỹ số doanh nghiệp có chủ bỏ trốn…”.

Hiện nay, các công đoàn cơ sở đang tích cực phối hợp với chủ doanh nghiệp tiếp tục công khai lương, thưởng Tết để người lao động an tâm làm việc, hạn chế xảy ra tranh chấp trong những ngày cuối năm.

Ông Nguyễn Văn Khải, Phó Chủ tịch Liên đoàn Lao động thành phố Hồ Chí Minh nói: “Việc chăm lo tết chúng tôi sẽ dựa vào kế hoạch chung và tùy theo điều kiện thực hiện. Trong đó những đơn vị có đông công nhân lao động cần chú ý vấn đề lương thưởng, thu hẹp sản xuất, doanh nghiệp gặp khó khăn không thưởng, nỗ lực duy trì quan hệ lao động ổn định, tránh để xảy ra biến động trước Tết”.

Đa số công nhân lao động, nhất là ở các khu chế xuất, khu công nghiệp thành phố Hồ Chí Minh đều từ các tỉnh, thành phố khác đến làm việc. Đảm bảo lương, thưởng Tết không chỉ là trách nhiệm mà còn thể hiện sự quan tâm, chăm lo cho người lao động của doanh nghiệp. Đó cũng là cách thu hút và giữ chân người lao động một cách hiệu quả, thiết thực nhất.

Hầu hết những công ty nghĩ ra “mưu hèn kế bẩn” để “lách” thưởng Tết đều chỉ dám sa thải những lao động chân tay. Bởi đây là nguồn lực mà rất dễ để tuyển thêm vào đầu năm mới. (Ảnh minh họa).

Doanh nghiệp sa thải công nhân để né thưởng Tết

Thông tin trên báo Đời sống & Pháp luật, mấy ngày qua, chị Nguyễn Thị Minh (Tam Nông, Phú Thọ), công nhân của công ty TNHH T.T. (doanh nghiệp 100% vốn Đài Loan, khu Công nghiệp tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu) thất thểu như mất hồn vì bỗng dưng mất việc. Nguyên nhân chị bị sa thải là do chỉ một lần ngủ gật khi làm việc. Trong khi đó, phải 3 lần vi phạm mới bị chấm dứt hợp đồng.

Cũng theo chia sẻ của chị Minh, đến dịp Tết, chủ doanh nghiệp yêu cầu người quản lý các bộ phận thường xuyên đi kiểm tra công nhân. Thời điểm đầu năm, giữa năm, có khi cả ngày chẳng thấy bóng dáng của quản lý đâu nhưng từ tháng 11 (âm lịch) trở đi, việc kiểm soát nhân viên thường xuyên hơn. Họ căn ke từng phút đi làm, từng đường may mũi chỉ và chỉ chăm chăm “săm soi” tìm cớ để sa thải người lao động.

Theo như lời chị Minh, Tết Âm lịch Giáp Ngọ vừa rồi, trước đợt xét thưởng Tết 1 tháng, hơn 30 công nhân của công ty T.T. cũng bị buộc thôi việc. Tuy nhiên, ngay những ngày đầu năm mới, công ty đã đăng tuyển đúng số người bị đuổi năm cũ.

Ông Vũ Mạnh Hùng – Giám đốc Công ty CP Thương mại và Truyền thông VMH Việt Nam (trụ sở Mỹ Đình, Hà Nội) cho biết, hầu hết những công ty nghĩ ra “mưu hèn kế bẩn” để “lách” thưởng Tết đều chỉ dám sa thải những lao động chân tay. Bởi đây là nguồn lực mà rất dễ để tuyển thêm vào đầu năm mới.

Ngay cả chị Minh cũng phải thừa nhận rằng, chỉ những lao động như chị mới bị công ty đối xử tệ bạc như vậy. Còn đối với những người làm tổ trưởng, cán bộ thì vi phạm quy chế nhiều lần cũng chỉ dừng lại ở mức nhắc nhở, cùng lắm là phạt hành chính.

Có thể thấy, trường hợp chị Minh chỉ là một trong rất nhiều công nhân rơi vào hoàn cảnh mất việc, mất thưởng Tết.

Việc doanh nghiệp chấm dứt hợp đồng lao động được pháp luật cho phép trong trường hợp hợp đồng lao động hết hạn hay phù hợp các quy định của pháp luật. Tuy nhiên, nếu chỉ vì né thưởng mà mà cho công nhân nghỉ việc vào đúng vào dịp Tết thì dường như đó được coi là hành động có phần bất nhẫn, thiếu tình người.

Nhiều ý kiến cho rằng, Bộ luật lao động và các văn bản hướng dẫn thi hành nên bổ sung quy định và chế tài để hạn chế việc người lao động bị chấm dứt hợp đồng trước mỗi dịp Tết cổ truyền.

Ngọc Anh (Tổng hợp)