Ảnh chụp màn hình một video đăng trên website Viện Khổng Tử online và sau đó bị gỡ xuống. Video này nói về cuộc chiến Triều Tiên mà theo mô tả của nhiều học giả thì nó mang nặng tính tuyên truyền và không chính xác về mặt lịch sử, từ đó người ta chỉ trích rằng Viện Khổng Tử tuyên truyền cho Đảng cộng sản Trung Quốc.
Viện Khổng Tử 10 năm tuổi tại Đại học Stockholm, Thụy Điển sẽ bị đóng cửa vào tháng 6 tới, theo một thông báo của trường ngày 20 tháng 12. Quyết định gỡ bỏ chương trình tiếng Hoa do Bắc Kinh tài trợ đến trong bối cảnh mối lo ngại quốc tế đang lên cao xoay quanh những hoạt động thuê giảng viên và nội dung giáo dục của các viện này, vốn chắc chắn phải phục tùng theo hệ tư tưởng của Đảng Cộng Sản Trung Quốc.
Astrid Söderbergh Widding, phó hiệu trưởng Đại học Stockholm đã cho Dagens Nyheter, một tờ báo của Thụy Điển biết rằng Viện Khổng Tử ở địa phương, được thành lập năm 2005, đã từng trình bày tính hữu dụng của họ dựa trên những phát triển mà trường Đại học Stockholm đạt được trong quá trình thiết lập một cách độc lập các liên kết với Trung Quốc kể từ đó. Cô ấy cũng đề cập đến nhu cầu độc lập về tài chính.
“ Nói chung việc đưa các học viện do một quốc gia khác tài trợ vào trong hệ thống của trường đại học này là đáng nghi ngại” Widding cho biết.
Các cơ quan chống tình báo của Tây phương đã xác định các Viện Khổng Tử là một dạng cơ quan gián điệp của chính phủ Trung Quốc.
– Michel Juneau-Katsuya, chuyên gia an ninh
Được thành lập vào năm 2004 và thuộc điều hành quản lý của Bắc Kinh, các Viện Khổng Tử là các chương trình ngôn ngữ hợp tác với các trường học và đại học ở hải ngoại.
Đôi khi, nếu so với Viện Goethe của Đức hay Liên Đoàn Tiếng Pháp (Alliance Française) , thì Viện Khổng Tử khác với những nhóm này ở chỗ những viện này được trực tiếp sát nhập vào những học viện ở hải ngoại. Có thể những viện Khổng Tử này đặc biệt thu hút đối với nhiều trường học và đại học nhỏ vốn không thể tự chi trả cho những chương trình tiếng Hoa độc lập của họ.
Tuy nhiên, những năm gần đây, những viện này đã bị chỉ trích do đưa sang các nước khác những quan điểm và kiểu cắt xén thông tin của Đảng Cộng Sản Trung Quốc. Giáo viên của các Viện Khổng Tử bị cấm trao đổi những chủ đề nhạy cảm như độc lập cho Đài Loan hay Tây Tạng hay vụ đàn áp Pháp Luân Công, và họ cũng bị cấm theo những tín ngưỡng bị chế độ Trung Quốc cấm tại Trung Quốc.
Hơn nữa, Viện Khổng Tử, từng được Lý Trường Xuân (Li Changchun) ca ngợi, cựu bộ trưởng Bộ Tuyên Truyền của Trung Quốc, là “một phần quan trọng của thiết lập tuyên truyền ở hải ngoại của Trung Quốc”, đã bị phát hiện có liên quan đến hoạt động gián điệp kinh tế tràn lan của người Trung Quốc ở hải ngoại.
Như Epoch Times đã đưa tin trước đây, tranh cãi xuất phát từ hoạt động thuê mướn giáo viên mang tính phân biệt đối xử của Viện Khổng Tử là nguyên nhân khiến Đại học McMaster ở Ontario, Canada, kết thúc hợp đồng với Viện này, vốn đã chấm dứt vào tháng 7 năm 2013.
Sonia Zhao, cựu giáo viên của McMaster, trong hợp đồng thuê giáo viên, cô đã được yêu cầu giữ bí mật việc cô có tín ngưỡng Pháp Luân Công, một môn tập luyện tinh thần của Trung Hoa bị chính quyền cộng sản đàn áp ngay tại Trung Quốc từ năm 1999.
Đến cuối năm 2013, Hiệp Hội Các Giảng Viên Đại Học Của Canada (CAUT), đại diện cho hơn 70.000 chuyên gia học thuật của Canada, đã kêu gọi các trường đại học và cao đẳng cắt đứt quan hệ với Viện Khổng Tử, là các cơ quan mà Hiệp Hội này cho biết là “được tài trợ và cố vấn bởi chính phủ Trung Quốc.”
Tháng 6 năm 2014, Hiệp Hội Các Giáo Sư Đại Học Của Hoa Kỳ cùng cơ quan tương ứng của Canada tham gia thúc giục các trường đại học không nên trở thành đối tác với các Viện Khổng Tử vốn đang gây nhiều tranh cãi này.
Tháng 9, Đại học Chicago đã từ chối ký mới hợp đồng tổ chức một Viện Khổng Tử, và một tuần sau khi trường Đại học Chicago thông báo quyết định này, Đại học Bang Pennsylvania cũng đã làm tương tự.
Tháng 10, Michel Juneau-Katsuya, cựu lãnh đạo bộ phận Châu Á Thái Bình Dương thuộc Cục Tình Báo An Ninh Canada, hiện là giám đốc công ty tư vấn an ninh cá nhân, đã cảnh báo Hội đồng trường Toronto về những ảnh hưởng của Viện Khổng Tử đối với giới giáo dục và học tập. Ông Michel gọi viện này là những con ngựa thành Troy.
“Có một thông tin được công khai nói rõ rằng những cơ quan chống tình báo Tây phương đã xác định Viện Khổng Tử là những cơ quan gián điệp thuộc sử dụng và điều hành của chính phủ Trung Quốc.” ông cho biết.