(Bình luận quân sự nước ngoài) – Ông Richard Burt, Chủ tịch Tổ chức Global Zero, khẳng định ông Putin coi chiến tranh hạt nhân là lá bài thực dụng.

Ngày 20/8, báo “Tin tức tổ hợp công nghiệp quốc phòng Nga” dẫn lại bài viết đăng trên Tạp chí Politico của Mỹ với tiêu đề: “Khác với Brezhnev, Putin có cái nhìn nghiêm túc về chiến tranh hạt nhân”, trong đó đưa ra các đánh giá nhận xét về sự thay đổi trong chính sách sử vũ khí hạt nhân của Putin.

Theo Tạp chí Politico, trong thời Liên Xô cũ, Moscow coi tiềm lực hạt nhân của mình chỉ là yếu tố kiềm chế bởi Quân đội Liên Xô vượt trội về số lượng và chất lượng vũ khí so với Quân đội phương Tây. Tuy nhiên, giờ đây chiến lược này của Moscow đã thay đổi, thực trạng của Quân đội Nga buộc Putin phải có cái nhìn khá nghiêm túc về việc sử dụng vũ khí hạt nhân trong trường hợp đụng độ với Quân đội NATO hùng mạnh và được trang bị các loại vũ khí hiện đại hơn.

  Vũ khí hạt nhân là Lá bài thực dụng của Putin

Tạp chí của Mỹ cho biết, khi còn là người lãnh đạo Liên Xô, Leonid Brezhnev không coi trọng việc sử dụng kho vũ khí hạt nhân khổng lồ của mình để răn đe châu Âu. Với sự vượt trội về xe tăng, pháo binh và tiềm lực con người của Liên Xô, khi đó Mỹ luôn phải lo lắng trước việc cần phải sử dụng vũ khí hạt nhân của mình như thế nào để ngăn chặn cuộc tấn công hủy diệt hạt nhân nếu Liên Xô phát động.

Tuy nhiên, nước Nga của Putin hiện nay đang ở một cục diện hoàn toàn khác. Mặc dù, Moscow đã có 10 năm tiến hành chương trình hiện đại hóa quy mô lớn và chi cho quốc phòng 4,5% tổng sản phẩm quốc nội. Tham số này của Nga lớn hơn bất kỳ nước thành viên NATO nào, nhưng các lực lượng vũ trang thông thường của Nga vẫn phải lép vế về chất lượng cũng như kích cỡ trước các lực lượng của NATO.

Nhà nghiên cứu Pavel Baev thuộc Viện Nghiên cứu Hòa bình Stockholm nhận xét, giữa những năm 1980, Liên Xô có thể bố trí tại Đông Đức 500.000 lính thì hiện nay nước Nga hiện đại chỉ có thể điều động khoảng 50.000 lính ở biên giới giáp Ukraine. Điều này cho thấy, Quân đội Xô Viết được tổ chức, huấn luyện và bảo đảm tốt hơn.

Trả lời phỏng vấn của Tạp chí Politico, Cựu lãnh đạo Cơ quan an ninh quốc gia Ba Lan Stanislaw Koziej thừa nhận, các lực lượng vũ trang Nga đang không ngừng gia tăng sức mạnh nhưng điều này không thể thay đổi được một thực trạng rõ ràng rằng, hiện nay NATO là liên minh quân sự lớn nhất trên thế giới, có quân đội mạnh nhất, lực lượng kiềm chế có thể đập tan bất kỳ kẻ thù tiềm năng nào trong trường hợp đối đầu.

Chính vì vậy, theo quan điểm của Tạp chí Politico, Tổng thống Nga Vladimir Putin sẵn sàng và có ham muốn chơi ván bài hạt nhân mãnh liệt hơn thời Leonid Brezhnev. Ông và đội ngũ cố vấn của mình luôn thấy hài lòng khi nhắc đến tiềm lực hạt nhân của Nga. Vì vậy, Nga đã đe dọa Đan Mạch rằng, nước này sẽ nằm trong tầm ngắm của các tên lửa Nga nếu Đan Mạch liên kết với hệ thống phòng thủ tên lửa của NATO.

Trong khi đó, theo ông Pavel Baev, các thành viên châu Âu của NATO không phải có ưu thế về phòng thủ, nhưng theo quan điểm của giới lãnh đạo quân sự Nga, NATO có ít nhất 3 ưu thế công nghệ mới vượt trội: vũ khí tác chiến tầm xa có độ chính xác cao, sử dụng công nghệ máy tính trên chiến trường và máy bay không người lái.

Ngoài ra, Tạp chí Politico khẳng định, Moscow buộc phải đối đầu với các lực lượng liên quân NATO, không chỉ gồm các khí tài kỹ thuật hiện đại của Mỹ mà còn hơn 1,4 triệu lính Mỹ. Điều này phân biệt rõ ràng Nga khác với Liên Xô khi các lực lượng vũ trang của Liên Xô nhận được sự yểm trợ của các thành viên Hiệp ước Warsaw.

Học thuyết quân sự mới được Điện Kremlin thông qua vào cuối năm ngoái cho phép sử dụng vũ khí hạt nhân trong trường hợp nếu sự tồn vong của nước Nga bị đe dọa.

Tuy nhiên, câu hỏi vẫn mở khi mà chưa xác định rõ những động thái nào của NATO mà Nga cho là đe dọa đến sự tồn vong quốc gia Nga? Qua vấn đề này, rõ ràng có thể nhận thấy rằng, Học thuyết quân sự mới khác xa với Học thuyết thời Brezhnev, khi vũ khí hạt nhân đóng vai trò kìm chế.

Ông Richard Burt, Chủ tịch Tổ chức Global Zero, người ủng hộ giải giáp vũ khí hạt nhân hoàn toàn khẳng định, Putin và đội ngũ của ông coi chiến tranh hạt nhân là “lá bài thực dụng”.

Bên cạnh đó, đa số các chuyên gia được Politico hỏi đều tuyên bố, Nga chưa chắc đã vượt qua được “ranh giới đỏ” bởi thế hệ sỹ quan hiện nay của Nga không được đào tạo bài bản để triển khai một cuộc chiến tranh hạt nhân.

Cuối cùng, Tạp chí này đưa ra kết luận rằng, hiện nay Liên minh NATO đang tìm kiếm các biện pháp đáp trả cái mà họ cáo buộc là “sự khiêu khích” của Putin. Điển hình là việc Tổng thư ký NATO Alexander Vershbow tuyên bố NATO đã chuẩn bị cho các thành phố châu Âu đối mặt với cuộc tấn công hạt nhân, còn Không quân Mỹ bố trí 5 máy bay ném bom chiến thuật tại Anh tham gia vào một số cuộc tập trận quân sự tại Đông Âu.

Nguyễn Hoàng