(Hồ sơ vũ khí) – Sau khi phóng, ban đầu Yakhont phóng lên tầm cao 14km và sau đó bay vào mục tiêu với tốc độ cao.

Ngày 17/9/2015, trang mạng vtbrussia.ru của Nga đã có bài viết tiết lộ 5 ưu thế vượt trội của tên lửa Yakhon trong thành phần tổ hợp tên lửa phòng thủ bờ biển hiện đại Bastion-P mà Việt Nam là một trong 3 quốc gia trên thế giới đang sở hữu.

  Tổ hợp tên lửa phòng thủ bờ biển Bastion-P với tên lửa Yakhont của Việt Nam

1. Tốc độ siêu âm

Tốc độ tối đa của tên lửa Onyx (Yakhont) là 2,6 tốc độ âm thanh, tương đương 750 m/s. Như vậy, khả năng này sẽ gây nhiều khó khăn cho việc đánh chặn tên lửa bằng các phương tiện phòng không vì thời gian bay của tên lửa quá nhanh.

  Tên lửa Yakhont

Hơn nữa, với tốc độ này sẽ làm giảm các yêu cầu về độ chuẩn xác của hệ thống chỉ thị mục tiêu bên ngoài. Do đó, chỉ trong một vài phút sau khi phóng tên lửa, tàu đối phương không kịp vòng tránh đòn tấn công của tên lửa bổ nhào từ trên không.

Để đạt được tốc độ này, Yakhont được trang bị động cơ không khí phản lực dòng thẳng (PVRD). Khác với động cơ tuabin phản lực thông thường, PVRD không có bộ phận hồi chuyển – tuabin và máy ép. Điều này bảo đảm cho động cơ hoạt động hiệu quả, có độ tin cậy cao ở tốc độ bay cực nhanh.

2. Đa năng

Yakhont khi chuyển giao cho quân đội được bảo quản trong ống vận chuyển – phóng, không chỉ cho phép đơn giản hóa việc khai thác và bảo vệ tên lửa trước sự tác động bên ngoài mà còn có thể lắp đặt vào các ống phóng khác nhau, cũng như trên nhiều loại bệ phóng.

  Động cơ không khí dòng thẳng

Các mục tiêu lắp đặt Yakhont rất đa dạng: từ hầm phóng thẳng đứng trên những chiếc chiến hạm lớn; các ống phóng nghiêng trên tàu chiến cỡ nhỏ, tàu ngầm, máy bay, thiết bị phóng lắp đặt trên ô tô.

Để bảo đảm sự đa năng như vậy là nhiệm vụ không hề đơn giản. Ví dụ, PVRD nói trên làm việc chỉ ở tốc độ lớn, chính vì vậy để lấy đà cho tên lửa sử dụng bộ gia tốc tên lửa nhiên liệu rắn. Vậy, yêu cầu đặt ra cho việc bố trí nó như thế nào để có thể lắp đặt vào congtainer vận chuyển – phóng một cách thuận tiện nhất?

Các nhà thiết kế đã đưa ra một giải pháp như sau: Bộ gia tốc “ẩn” trực tiếp trong buồng đốt PVRD hành trình. Sau khi đẩy và ngừng làm việc, bộ gia tốc dễ dàng tách ra khỏi PVRD bởi dòng không khí dồn nén.

Cánh của tên lửa có thể gập lại, cho phép lắp đặt tên lửa với bộ gia tốc trong ống phóng đa năng và nhỏ gọn. Trước đây, để phóng tên lửa này cần nhiều thời gian để lắp đặt với các thao tác rất rườm rà.

3. Quỹ đạo bay linh hoạt

Sau khi phóng, ban đầu Yakhont phóng lên tầm cao 14km và sau đó bay vào mục tiêu với tốc độ cao. Ở cự ly 75km bắt đầu kích hoạt radar đầu tự dẫn định vị vị trí các tàu đối phương. Sau khi radar tắt, tên lửa bổ nhào xuống thấp và “yên lặng” tiếp tục bay thấp hơn đường chân trời vô tuyến ở độ cao 10-15 m so với mặt nước biển.

  Radar thông minh

Sau khi tên lửa bay khỏi đường chân trời vô tuyến gần sát mục tiêu, lúc này radar lại được khởi động lại và cuối cùng là giai đoạn Yakhont tiêu diệt mục tiêu.

Tốc độ siêu âm của tên lửa không cho phép các phương tiện phòng không đối phương có bất kỳ cơ hội nào để đáp trả. Cự ly hoạt động của Bastion đến 500km.

Nếu mục tiêu “dễ dàng, tên lửa có thể bay đến mục tiêu theo quỹ đạo bay cao, còn nếu mục tiêu được trang bị các phương tiện phòng không thì tên lửa cần phải bay theo quỹ đạo hỗn hợp. Trong trường hợp này, cự ly giảm đến 300km.

4. Thông minh

Hệ thống điều khiển Yakhont chứa “các cặp điện tử” dữ liệu về các loại chiến hạm, chính vì vậy, tên lửa có khả năng phân biệt mục tiêu chính với mục tiêu thứ cấp, cũng như loại bỏ các mục tiêu giả.

  Yakhont và ống bảo quản

Ngoài ra, hệ thống điều khiển của Yakhont được lập trình các biện pháp chống lại các phương tiện tác chiến điện tử và chiến thuật tránh đòn phản công của các phương tiện phòng không.

Lực đẩy trên trọng lượng cao và sơ đồ khí động học cho phép Yakhont cơ động với góc tấn công đến 15 độ.

5. Trí tuệ tập thể

Yakhont không đơn giản chỉ là vũ khí thông minh có độ chính xác cao hoạt động theo nguyên tắc “bắn và quên”, mà còn có “trí tuệ tập thể”.

Nó sẽ phát huy hiệu quả hơn khi phóng loạt. Trong quá trình bay, các tên lửa Yakhont trao đổi thông tin với nhau và trên cơ sở phân tích thành phần đội tàu, các tên lửa phân chia mục tiêu theo nguyên tắc, lập kế hoạch tấn công và chiến thuật thực hiện.

  Yakhont phát huy hiệu quả hơn khi phóng loạt

Một số tên lửa có thể tấn công trực diện vào mục tiêu, số khác có thể bí mật bay vòng và bay về phía sau.

Yakhont sử dụng chiến thuật tấn công “bầy sói”, có nghĩa là tất cả các tên lửa sau khi phóng sẽ tập trung vào “xâu xé” con mồi – mục tiêu cùng một lúc.

Lời kết

Trong thời gian gần đây, có thông tin cho rằng, hệ thống tên lửa Bastion đã giúp Crimea thoát khỏi bờ vực chiến tranh sau thời điểm vùng lãnh thổ này sáp nhập vào Nga.

Trong bối cảnh NATO điều tàu chiến áp sát Crimea, Nga đã quyết định bố trí hệ thống này trên bán đảo và uy lực của nó đã khiến NATO khiếp sợ, buộc phải điều động các đôi tàu chiến rời xa.

  Bastion của Hải quân Nga

Do đó, đã tránh được nguy cơ xảy ra cuộc đối đầu tiềm năng trên bán đảo Crimea. Điều này, được nhắc đến trong bộ phim tài liệu “Crimea. Hành trình về đất mẹ” công chiếu trên truyền hình tại Nga vào tháng 3/2015.

Khi đó, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã đánh giá hệ thống tên lửa “Bastion” là tổ hợp tên lửa phòng thủ bờ biển hiệu quả nhất trên thế giới.

Còn đối với Việt Nam, từ khi có mặt trong biên chế Hải quân Nhân dân Việt Nam, tổ hợp Bastion-P với tên lửa hành trình diệt hạm siêu âm Yakhont cũng nhanh chóng trở thành “Lá chắn thép” bên bờ Biển Đông.

Đạn tên lửa P-800 Yakhont của Bastion-P

Trong thời gian tới, với sự tích hợp, bổ sung các thành phần mới cho Bastion-P, chắc chắn khả năng tác chiến của hệ thống này trong biên chế Hải quân Việt Nam sẽ là vô đối.

Nguyễn Hoàng