(Tình hình chiến sự ở Syria) – 50 lính đặc nhiệm triển khai ở Syria sẽ không tạo nên sự khác biệt nhưng Tổng thống Mỹ Barack Obama có lý do khác để đi đến quyết định này.

Tổng thống Nga Vladimir Putin ngày càng củng cố uy tín trên trường quốc tế.

Trong cuộc họp báo ngày 30/10, Nhà Trắng không đề cập đến Nga về việc triển khai các binh sĩ đặc nhiệm đến khu vực phía bắc Syria. Tuy nhiên, nếu như Tổng thống Nga Putin không lựa chọn can thiệp quân sự ở Syria, Mỹ có lẽ sẽ không bị buộc phải mở rộng chiến dịch chống phiến quân IS, hỗ trợ phe đối lập chống chính quyền Syria.

Nếu như thực sự muốn tiêu diệt những kẻ Hồi giáo cực đoan, ngăn chặn tình trạng bất ổn ở Syria, Tổng thống Mỹ Obama có lẽ đã sớm đưa ra quyết định trong ba năm qua. Rõ ràng, lời khuyên của các quan chức Mỹ đã không thể khiến ông Obama phải suy nghĩ bằng quyết định mạo hiểm của Tổng thống Nga.

Việc Nga can thiệp vào tình hình Syria đã làm thay đổi cán cân sức mạnh bên trong quốc gia này. Ông Putin không chỉ đảm bảo Tổng thống Syria Bashar al-Assad tiếp tục nắm quyền cho đến khi tiến hành bầu cử, đưa ra lời cảnh báo đối với phe nổi dậy mà còn giúp Nga dẫn đầu trong cuộc chiến chống khủng bố ở Syria.

Dù Nhà Trắng có biện minh như thế nào với lý do triển khai binh sĩ đến Syria nhằm mục đích chống IS, số lượng lính đặc nhiệm ít ỏi rõ ràng chỉ nhằm mang ý nghĩa chính trị.

Đối với dư luận trong nước, quyết định này sẽ góp phần làm giảm sức ép đối với ông Obama trong bối cảnh có nhiều lời chỉ trích rằng Tổng thống Mỹ đã làm ngơ để ông Putin lấn lướt ở Syria.

Quyết định được đưa ra đúng vào thời điểm diễn ra hội nghị quốc tế về Syria ở Vienna (Áo), tạo điều kiện để Mỹ tăng cường vai trò đàm phán hòa bình. Washington cũng tạo nên áp lực, dù không lớn đối với chiến dịch quân sự của Nga ở Syria.

Kịch bản Mỹ và các đồng minh cùng Nga, Syria, Iran và các phe phái khác ở Syria đạt được một thỏa thuận hòa bình, đảm bảo lợi ích của các bên là điều mà Washington mong muốn. Tuy nhiên, hiện tại có quá nhiều thách thức để hình thành nên một giải pháp hòa bình ở Syria.

Một hệ quả khác có thể xảy ra là Nga và Iran sẽ tiếp tục tăng cường chiến dịch tấn công, không kích các tay súng nổi dậy do Saudi, Qatar và Mỹ hậu thuẫn. Khi đó vị thế của Washington sẽ càng ngày suy giảm.

Mỹ tiếp tục chiến lược thận trọng, thiếu quyết đoán

Những quyết định thận trọng của Tổng thống Mỹ Obama đã và đang khiến cho tình hình Trung Đông trở nên phức tạp. Việc triển khai lính đặc nhiệm đến Syria có thể che mắt dư luận trong nước và quốc tế. Nhưng sẽ không thể khiến Nga, Iran hay Syria phải thay đổi lập trường.

Tổng thống Nga Putin đã phải có những hành động quyết đoán ở Ukraine và giờ đây là Syria mới có thể đạt được ít nhiều thành công. Nga đã sáp nhập bán đảo Crimea, duy trì sự hiện diện quân sự ở Syria và khẳng định vai trò siêu cường của Moscow trên trường quốc tế. Tỷ lệ ủng hộ ông Putin nhờ vậy đã đạt mức cao kỷ lục gần 90%.

Sau Nga, Iran đã nhận ra chiến lược thiếu quyết liệt của Mỹ ở Trung Đông. Như một hệ quả tất yếu, Tehran ngày càng mở rộng tầm ảnh hưởng đến Iraq và Syria , khiến các đồng minh của Mỹ trong khu vực lên tiếng bày tỏ quan ngại.

Nếu như Mỹ tiếp tục những hành động chỉ mang ý nghĩa biểu tượng, Washington sẽ không thể làm thay đổi tình hình. Tàu khu trục tên lửa đi qua vùng 12 hải lý xung quanh đảo nhân tạo mà TQ xây dựng trái phép ở Biển Đông, một vài binh sĩ và xe Humvee triển khai ở Ba Lan và sắp tới là khoảng 50 lính đặc nhiệm ở Syria là quyết định của ông Obama trước những vấn đề nóng bỏng trên thế giới.

Những hành động như vậy có thể tạo ra vẻ hào nhoáng nhưng không hề có trọng lượng trong chính sách đối ngoại và đối với khả năng lãnh đạo. Đã đến lúc Tổng thống Mỹ Obama nên xác định điều cần phải làm và sẵn sàng hành động quyết liệt vì điều đó.

Đăng Nguyễn (theo Foreign Policy)