Luật cấm “gia đình trị” không cho phép tổng thống bổ nhiệm người thân vào nội các. Tuy nhiên ông Trump vẫn có cách đưa con rể của mình vào Nhà Trắng.

Tổng thống đắc cử Donald Trump có thể tìm cách “lách luật” cấm “gia đình trị” được quy định trong luật pháp liên bang để đưa con gái và con rể của ông vào Nhà Trắng, tờ Time dẫn lời cựu quản lý chiến dịch Kellyanne Conway tiết lộ gần đây.

Bà Conway nói ông Trump đang tìm kiếm một vai trò phù hợp cho con gái là Ivanka Trump và con rể Jared Kushner làm việc trong chính phủ của ông – có khả năng là ở West Wing (khu Cánh Tây).

Ông Trump bên cạnh con gái và con rể của mình.

Cặp đôi trai tài gái sắc này có vai trò hết sức quan trọng trong chiến dịch vận động tranh cử của ông Trump suốt vài tháng qua. Trong đó Jared Kushner là người giúp Donald Trump giải quyết nhiều công việc lớn nhỏ, từ cố vấn chiến dịch tranh cử cho đến chăm sóc trang Facebook của nhà tỷ phú.

Trước đó cả hai đã có mặt trong các cuộc họp của ông Trump với các nhà lãnh đạo thế giới và giới kinh doanh cũng như được cân nhắc lựa chọn là thành viên nội các mới.

Trên thực tế người con rể Kushner đã được gọi trong nội bộ là “tham mưu trưởng số 3″ bên cạnh Tham mưu trưởng Nhà Trắng Reince Priebus và cố vấn cao cấp Steve Bannon.

“Tôi nghĩ rằng chúng tôi sẽ hưởng lợi rất nhiều khi có họ trong chính quyền, nếu trên thực tế điều này có thể xảy ra”, bà Conway nói với các phóng viên.

Trở ngại lớn nhất chính là điều 3110 của Bộ luật Liên bang đã nghiêm cấm các quan chức chính phủ – trong đó chỉ đích danh Tổng thống – không được phép chỉ định hoặc sử dụng người thân trong gia đình, và cấm việc chi trả tiền lương cho các thành viên trong gia đình nếu họ được thuê làm việc gì đó.

Bà Conway cho rằng luật sư của Donald Trump có thể đã phát hiện ra một cách thức bổ nhiệm hợp lý. “Các điều luật chống gia đình trị dường như có một ngoại lệ nếu bạn muốn làm việc trong khu Cánh Tây bởi vì Tổng thống có quyền đề cử nhân viên của mình ở đây”, Conway nói trên MSNBC. “Tất nhiên, điều này bao gồm cả việc cho phép người thân làm việc trong nội các, mặc dù vậy ông Trump dường như không có ý định lựa chọn theo ý thích của mình.

Đây là điều từng có tiền lệ, khi phán quyết của tòa án liên bang hồi năm 1993 đã thông qua quyết định bổ nhiệm của cựu Tổng thống Bill Clinton cho vợ là bà Hillary Clinton đứng đầu nhóm chiến dịch cải cách y tế.

Trước đó vào năm 1967, Thẩm phán Laurence Silberman là tác giả của dự luật cấm “gia đình trị” sau khi Quốc hội Mỹ phản ứng trước việc Tổng thống John F. Kennedy muốn bổ nhiệm em trai Robert Kennedy vào chức Bộ trưởng Tư pháp.

Một số ý kiến sau này cho rằng trong khi một tổng thống không thể bổ nhiệm em trai của mình làm Bộ trưởng Tư pháp, ông ấy có đề cử trong vai trò một nhân viên Nhà Trắng, hoặc phụ tá không trả lương.

Tuy nhiên điều này đang gặp phải một số phản ứng đến từ luật sư của cả hai đảng Dân chủ và Cộng hòa. Richard Painter, luật sư Nhà Trắng dưới thời cựu Tổng thống George W. Bush đã có ý kiến phàn nàn về vấn đề này khi nói rằng nó sẽ gây ra những xung đột lợi ích.

Ông nêu một dẫn chứng trước đó cho thấy cựu Tổng thống Jimmy Carter đã không chấp nhận việc sử dụng chính con trai mình trong vai trò thực tập sinh. Ông Painter cùng với những người khác tin rằng quyết định cấm của điều 3110 bao hàm cả các vị trí được tổng thống lựa chọn.

Tuy nhiên đây không phải là cách duy nhất để ông Trump có thể cố gắng đưa gia đình của mình vào nội các mới nếu cảm thấy đó là điều cần thiết. Tờ Time chỉ ra những cách làm sau mà ông Trump có thể thực hiện.

Làm việc không lương: Luật pháp Mỹ không quy định hình phạt cho việc thuê một thành viên trong gia đình mà chỉ nói rằng các thành viên trong gia đình không thể nhận lương từ chính phủ. Ông Trump có thể đưa các thành viên gia đình của mình làm việc trong Nhà Trắng không lương, tất nhiên về quyền hành và các lợi ích khác của họ là ngang bằng với các nhân viên khác.

Sửa đổi luật pháp: Donald Trump có thể cân nhắc việc sửa đổi lại các điều luật được cho là đang cản trở quyền hành pháp của mình theo Hiến pháp Mỹ. Ông cũng có thể yêu cầu đảng Cộng hòa đang kiểm soát Quốc hội có những đề xuất để đơn giản hóa lại điều luật nói trên.

Thuê chuyên gia tư vấn bên ngoài: Các đời Tổng thống của cả hai đảng Cộng hòa và Dân chủ luôn có truyền thống thuê các chuyên gia thăm dò dư luận, cố vấn chính trị, tư vấn chiến dịch và có những cuộc gặp gỡ với họ thường xuyên ở Nhà Trắng. Các thành viên gia đình ông Trump cũng có thể giữ vai trò như vậy và có thể nhận lương ngoài hoặc bản thân ông Trump chi trả dưới tư cách cá nhân.

Quốc Vinh