Bố kể, năm 1993, khi lọt lòng mẹ, em đã bị ảnh hưởng chất độc da cam từ bố, nên cơ thể phát triển không bình thường, hai chân cứ teo dần rồi liệt hẳn. Từ đó, việc di chuyển của em hoàn toàn phụ thuộc vào bàn tay phải.
Sùng A Đế trên đường đến lớp.
Ngày nhỏ, mỗi khi cha mẹ đi làm rẫy, em được giao nhiệm vụ “ở nhà trông nhà”. Nhìn mấy đứa bạn chạy nhảy nô đùa, đi học, em thèm lắm. Em cũng đòi đi học. Lúc đó, cả bản Suối Hộc này ai cũng nghĩ em đòi đi học chỉ để cho vui thôi. Còn bố thì nghĩ em đòi vu vơ nên chỉ an ủi cho qua chuyện, nhưng thấy em năn nỉ, ông dẫn em đến trường xin các thầy, cô giáo cho em vào học.
Nhà em nằm chênh vênh trên lưng chừng một ngọn đồi, cách xa trường, nên em phải rời nhà ra ở gần trường để trọ học. Bố dựng một chiếc lều, nhờ các thầy, cô giáo cùng những người quen ở gần đó giúp đỡ em, còn bố phải về nhà làm nương rẫy.
Những ngày bò từ lều lên lớp học là những lần em bị xước mặt, bầm tím do chân và tay vấp phải đá khi xuống dốc. Từ khi biết mặt chữ cũng là lúc em phải tự xoay xở với những sinh hoạt thường ngày. Vài tháng bố mẹ mới ra thăm một lần, cho ít tiền mua gạo, mua mắm, muối… rồi lại phải về đi làm rẫy.
Hơn chục năm rồi, mỗi năm em chỉ “về phép” một lần vào dịp Tết. Học xong tiểu học tại bản, em xin bố mẹ cho đến trung tâm xã cách nhà gần 30km để tiếp tục theo học THCS. Bố lại đi chặt cây rừng, dựng lều cho em ở cạnh Trường THCS Trung Lý. Ngày ngày phải vượt qua hơn 400m đường, “đánh vật” với con dốc đứng dài hơn 50m cùng 16 bậc thang để đến lớp, nhiều lúc em cũng thấy nản.
Nhưng khi học hết cấp 2, em tự nhủ, dù thế nào cũng không được bỏ học. Thế là em xin bố mẹ cho lên trung tâm huyện Mường Lát (cách nhà hơn 60km) để học cấp 3 tại TTGDTX. Trong hai năm qua, em được hưởng trợ cấp mỗi tháng 140.000 đồng nên cũng đỡ vất vả phần nào. Ngoài số tiền được trợ cấp ấy, em còn được sự cưu mang, giúp đỡ của bạn bè, thầy cô giáo trong trường.
Dịp hè vừa qua, em có theo học đàn oóc-gan ở một lớp âm nhạc ngay thị trấn Mường Lát. Em nghĩ mình sẽ làm việc gì đó mà ít phải di chuyển hơn, vì việc đi lại với em còn khó khăn lắm. Khi mình đã yêu thích môn học nào thì bằng sự quyết tâm và những nỗ lực của mình, em tin mình sẽ làm được.
Em là Sùng A Đế, ở bản Suối Hộc, xã Trung Lý, huyện Mường Lát, tỉnh Thanh Hóa.
(Theo Dân Việt)