Mít vốn chỉ có theo mùa nhưng nhút mít thì có thể làm một lần và để ăn dành quanh năm.
Ở miền Trung, món nhút mít nổi tiếng nhất là tại Thanh Chương. Do vậy mới có câu “Nhút Thanh Chương, tương Nam Đàn”. Phương pháp làm nhút mít ở Thanh Chương cũng không khác cách làm nhút ở nhiều vùng quê khác ở miền Trung nhưng có lẽ vì Thanh Chương là đất trồng mít nên có phần nổi tiếng hơn.
Nhút mít – dưa muối xổi của miền Trung.
Để làm nhút mít người dân thường tận dụng xơ mít chín hoặc dùng mít non để muối. Thường vào tháng ba âm lịch khi trái mít to bằng cái bát tô và khi hạt mít còn chưa hình thành vỏ lụa thì người ta bắt đầu muối mít. Mít được gọt sạch vỏ, thái nhỏ. Để sợi mít trắng mọi người hay thái vào chậu nước gạo. Cái nắng gay gắt của miền Trung đã giúp cho những nong sợi mít se lại. Khi sợi khô hơn, người ta đem trộn muối tinh với mít với tỉ lệ vừa phải. Cho muối quá tay thì nhút sẽ mặn. Cho nhạt quá thì nhút mau lên men, chóng hỏng.
Nguyên liệu làm nhút được bán nhiều ở các phiên chợ quê.
Ngày xưa, dân quê hay muối nhút mít trong những chiếc mo cau rồi cột quanh cột nhà. Nhưng hôm nay, người ta lại làm nhút mít vào vại, chum hoặc lọ thủy tinh. Nhút mít được cuốn trong mo cau là cách làm truyền thống và xa xưa nhất. Khi ăn, nhút mít có mùi thoang thoảng của hương cau.
Người dân hay gọi đùa nhút mít là thịt gà xé.
Còn làm nhút mít từ xơ mít thì đơn giản hơn. Cách làm này giúp người ta tận dụng được xơ. Xơ mít được tách khỏi vỏ, được trộn với một nhúm muối trắng. Trộn thật đều, được ép chặt trong tô hoặc lọ.
Nhút mít khi hoàn thành thường có màu vàng và mùi thơm đặc trưng của mít. Ăn nhút mít cũng lắm cách. Nếu nhút được ép trong khuôn thì thái khoanh cho đẹp mắt. Nếu không thì tách thành sợi để chấm cùng chẻo. Chẻo là thức chấm không thể thiếu của nhút mít. Chẻo được làm từ lạc nhân giã nhỏ, thêm thìa đường, chút mắm, mì chính và vài ba lát ớt cay.
Ăn nhút mít không thể thiếu bát chẻo làm nước chấm.
Nhút mít còn có thể xào lên với lá chanh, thịt nạc hay nấu với lạc thành canh… Nhút mít- một món ăn đậm chất dân dã của mảnh đất của những cơn gió Lào, củ những người dân nghèo khó nhưng rất hiếu khách.
(Huyền Anh, nguồn ảnh aFamily.vn – Theo MaskOnline)
(Theo afamily)