Bé Bi mới lớp 3, đi học về hỏi mẹ: “Ở lớp con, bạn Tuấn có xe hơi, bạn Yến ở nhà bốn tầng, bạn Vân có laptop riêng… Sao nhà mình nghèo vậy mẹ?” Làm thế nào để giúp đứa trẻ biết trân trọng gia đình mình, không đua đòi và tôn sùng các giá trị vật chất là chuyện đang khiến nhiều bậc phụ huynh phải đau đầu.

Từ đua đòi đến phạm lỗi

Mẹ của M.N., học sinh lớp 8, bàng hoàng khi nghe anh ruột kể con gái mình qua nhà năn nỉ cậu mợ nhận cháu làm con nuôi, được ở nhà cậu mợ để sung sướng giống anh chị (có phòng riêng, xe hơi đưa đón đi học…) và bé còn kể tội mẹ là “không thương con, hay mắng chửi, hành hạ, đánh đập…” khiến nhiều lúc M.N. có ý định bỏ nhà đi! Khi trao đổi với em gái mình, người cậu mới biết những gì cháu kể hoàn toàn là tưởng tượng, nhằm đáp ứng mong muốn được là “con đại gia”.

Từ ngày giao du với nhóm bạn con nhà giàu, Vy V. mới lớp 5 nhưng đã biết chải chuốt, chưng diện, tóc thì duỗi thẳng mướt, áo quần thì đủ kiểu đủ màu… Ban đầu, bà mẹ tin lời con giải thích nào là áo quần này bạn mặc không vừa nên cho, nào là tóc này mẹ của người bạn thân duỗi cho… Đến khi được cô giáo mời vô gặp, bà mới tá hoả khi cô cho biết: từ đầu năm đến giờ trong lớp có ba bạn để tiền trong cặp bị mất, lần gần đây nhất nhờ cô để ý nên bắt được tận tay: thủ phạm chính là con chị!

Đừng dạy con mê tiền

Khi trẻ bắt đầu quan tâm đến việc tiêu tiền và biết yêu cầu, đòi hỏi thì điều cha mẹ cần quan tâm là giáo dục cho con biết rõ về hoàn cảnh của gia đình, giúp trẻ sống có ý thức trách nhiệm với gia đình; biết yêu thương, quan tâm đến cha mẹ. Cha mẹ cần phải thương con đúng cách, phải biết từ chối và đồng thời giải thích cho con hiểu những nhu cầu của trẻ có hợp lý hay không; không nên chiều chuộng và đáp ứng mọi yêu cầu của trẻ vì dễ tạo cho trẻ thói quen sống đua đòi, ích kỷ. Cũng không nghiêm khắc cấm đoán, la mắng vì như thế rất khó dạy con có thái độ sống đúng đắn.

Bản thân phụ huynh trong giáo dục con cũng đôi khi vô tình tạo cho trẻ có ý nghĩ so sánh, ganh tỵ với người khác. Có những cha mẹ hay so sánh con mình với bạn bè, đòi hỏi con phải giống bạn, phải hơn bạn trong ứng xử, trong học tập… Sợ con thua kém bạn bè, họ làm mọi cách để cho con bằng bạn bằng bè, lâu dần trẻ bị lây nhiễm cách sống đó, hễ thấy bạn có cái gì mới, cái gì đẹp là muốn có cho bằng được. Trong suy nghĩ đơn giản của trẻ, tiền là quan trọng nhất, từ đó dẫn đến lối sống thực dụng, chỉ nghĩ đến bản thân.

Ham tiền, ham vật chất, ham giàu có quá sớm là con đường dễ đưa đẩy trẻ đến lối sống thực dụng và sa vào nhiều cạm bẫy trong cuộc sống. Bảo vệ sự an toàn và hạnh phúc cho con không phải là chăm chăm đáp ứng mọi mong muốn của con, điều quan trọng là trang bị cho con một thái độ sống đúng đắn.

Cha mẹ phải làm gương

Để hình thành ở trẻ một thái độ sống tích cực, biết sống vì người khác, biết yêu thương và biết nghĩ cho cha mẹ, trẻ cần phải hiểu biết và thực hiện được các giá trị tiết kiệm, lòng tự trọng, tính trung thực, lối sống giản dị trong cuộc sống qua hình ảnh gương mẫu của người thân trong gia đình. Khi đứa trẻ được trang bị đủ sức mạnh nội tâm, trẻ sẽ có thêm vẻ đẹp tâm hồn, phong phú hơn các giá trị bản thân.

Mưu cầu một tương lai tốt đẹp, một cuộc sống sung túc không bao giờ là sai cả, nếu cha mẹ giáo dục trẻ nhận thức được rằng phải phấn đấu vươn lên bằng nghị lực, ý chí và khả năng của mình chứ không sống hưởng thụ dựa dẫm.

ThS tâm lý Nguyễn Thị Mỹ Linh
(giám đốc trung tâm Nghiên cứu
ứng dụng tâm lý và truyền thông
cộng đồng TP.HCM)

EM LUÔN ƯỚC MÌNH THÀNH NGƯỜI GIÀU CÓ Phạm Thanh Quân, lớp 5/3, trường tiểu học Bạch Đằng, Q.4, TP.HCM Có những lần nhìn bạn bè ăn mặc đẹp, em thích lắm. Em đã xin ba mẹ cho em giống như các bạn thì em lại bị la. Sau này, hiểu được ba mẹ đi làm vất vả (ba em là bảo vệ, mẹ là công nhân) nên em không còn dám đòi hỏi nữa. Em đã để dành tiền, không xài phung phí. Lúc nào ba mẹ cần thì em đưa. Em thấy tiền bạc rất quan trọng. Không có tiền, nhiều khi xảy ra xích mích trong gia đình. Em luôn ước mình thành người giàu có để gia đình em không còn phải lo lắng về tiền bạc nữa. QUAN TRỌNG NHẤT LÀ GIA ĐÌNH HOÀ THUẬN Phạm Thái Tiểu Mi, lớp 9A1, trường THCS Bình Khánh, Cần Giờ, TP.HCM Em không hề quan trọng là nhà mình phải giàu, em phải có quần áo đẹp như các bạn… Với em, quan trọng nhất là gia đình sống hoà thuận, hạnh phúc và nỗ lực phấn đấu để vượt qua hoàn cảnh. Em không trách cha mẹ, bởi cha mẹ luôn cố gắng cho em những điều tốt đẹp nhất. Không ai có thể chọn nơi để sinh ra. Đúng rằng cuộc sống bây giờ không có tiền bạc thì con người khó có thể giải quyết được việc gì. Nhưng với em, không phải có tiền là có tất cả. Vì tiền mà nhiều người đã bất chấp làm cả việc phi pháp, rơi vào hoàn cảnh vô cùng đau khổ. Nhiều người quá phụ thuộc vào tiền bạc mà quên mất lý trí. Nhiều bạn trẻ coi tiền bạc là quan trọng nhất. Những bạn trẻ như vậy sau này sẽ trở thành những cái máy vô tri vô giác, được lập trình sẵn là phải luôn làm việc để tạo ra tiền bạc. Vậy thì liệu con người có còn biết yêu thương? TIỀN BẠC KHÔNG LÀ TẤT CẢ Vũ Thị Phượng Liên, lớp 11A7, trường THPT Lộc Ninh, Bình Phước Em không mặc cảm cũng không bao giờ trách cha mẹ. Tuy nhiều lúc thấy bạn bè sung sướng cũng tủi thân nhưng về nhà, thấy ba mẹ cực khổ là em không suy nghĩ vậy nữa. Nhà em nghèo nhưng rất hạnh phúc và nề nếp. Đối với em, tiền bạc cũng quan trọng nhưng không phải là tất cả. Những bạn xem tiền là quan trọng nhất sẽ không có được những niềm vui khác trong cuộc sống và dễ bị cám dỗ. Em chỉ mong gia đình luôn hạnh phúc và yêu thương nhau. Ý Nhi ghi

(theo sgtt)