Người mẹ hoàn toàn nuôi criminal bằng bầu sữa của mình trong khoảng thời kì 6 tháng sau đẻ thì khả năng có thai chỉ khoảng 2%, ngoài 6 tháng tác dụng bảo vệ của việc cho criminal bú để không mang thai giảm đi. Bởi vậy, người mẹ cần biết dùng thuốc tránh thai trong thời kỳ cho criminal bú như thế nào để mình để không bị mang thai ngoài ý muốn.

 Viên TTT chỉ có progestin 

Viên TTT đơn thuần không bao gồm thành phần gây ảnh hưởng đến số lượng và chất lượng sữa. Mặc dù hiệu quả tránh thai của thuốc chỉ đạt 88%, tuy nhiên trong giai đoạn nuôi criminal bằng sữa mẹ, các hormon của người mẹ cũng có tác dụng ức chế rụng trứng. Bởi thế thuốc có tác dụng tránh thai cao, hiệp với thời kỳ đàn bà nuôi criminal bằng sữa mẹ, trong khi viên TTT kết hợp chứa cả oestrogen và progestogen.

Các loại TTT chỉ chứa progestin (mini pill) thường có ở thị trường Việt Nam: cerazette (biệt dược desogestrel, chứa 75microgram progestin); femulen (biệt dược ethynodiol diacetate, chứa 500 microgram progestin); micronor (biệt dược norethisterone, chứa 350microgram progestin); norgeston (biệt dược levonorgestrel, chứa 30 microgram progestin); noriday (biệt dược norethisterone, chứa 350microgram progestin)…

Cơ chế tránh thai của thuốc chỉ có progestin là ngăn cản niêm dịch ở cổ tử cung.

 Cơ chế tránh thai của viên thuốc chỉ có progestin 

TTT chỉ có progestin cản trở sự đổi thay niêm dịch ở cổ tử cung quanh thời điểm rụng trứng để tinh trùng không thể đến được trứng, do đó không thụ tinh. Lớp nội mạc của tử cung cũng bị ảnh hưởng nên dù trứng có thụ tinh thì cũng khó có thể làm tổ và phát triển. Hiện tại người ta biết rằng, viên TTT chỉ có progestin cũng ảnh hưởng đến sự rụng trứng nhưng không hiệu quả như viên TTT kết hợp.

 Hiệu quả tránh thai của viên TTT chỉ có progestin 

Phụ thuộc vào sự dung nạp của từng người và tuổi tác. Là loại thuốc tránh thai trong thời kỳ cho criminal bú rất hiệu quả. Tuy nhiên tỷ lệ thất bại có thể cao hơn ở người quá cân, nếu cân nặng trên 70kg nên dùng 2 viên mỗi ngày.

 Khi nào nên bắt đầu dùng viên TTT chỉ có progestin và khi nào thuốc có hiệu quả? 

6 tuần sau sinh là thời gian tốt nhất để bắt đầu uống thuốc nếu đợi lâu hơn mới uống thuốc thì khả năng có thai sẽ rất lớn. Nếu chu kỳ hành kinh harbour trở lại có thể bắt đầu ngay từ ngày trước hết của chu kỳ kinh hoặc bất cứ khi nào nhưng phải biết kiên cố là mình không có thai và thuốc có hiệu quả bảo vệ tránh thai tức khắc.

 Uống viên TTT chỉ có progestin như thế nào? 

Viên TTT chỉ có progestin cần uống hằng ngày, không có giai đoạn ngừng thuốc như với viên TTT phối hợp. Tốt nhất nên uống thuốc trong vòng 1 giờ ở một thời điểm nhất định nào đó trong ngày, thuốc chỉ có thời gian an toàn tối đa là 3 giờ (nếu quên uống thuốc) so với 12 giờ của viên TTT kết hợp. Nhiều đàn bà cho rằng buổi tối khi sắp đi ngủ là thời khắc thuận tiện để uống thuốc.

 Nếu quên uống thuốc thì cần làm gì? 

Coi là quên uống một viên thuốc khi đã chậm quá 3 giờ so với thời kì đã định. Khi đó cần uống 1 viên thuốc ngay sau khi nhớ ra và dùng một biện pháp hỗ trợ trong 48 giờ. Nếu quên 2 viên cần uống ngay 2 viên khi nhớ ra, uống 2 viên vào ngày hôm sau và dùng thêm một biện pháp tránh thai khác để hỗ trợ cho đến khi uống hết vỉ thuốc đó.

 Kỳ hành kinh sẽ ra sao nếu dùng viên TTT chỉ có progestin? 

Rất có thể vẫn như trước nhưng không luôn ổn định, mà lúc đầu có thể ra máu giữa kỳ và có thể hành kinh ít hơn hoặc đôi khi không thấy ra kinh.

 Nếu bị nôn khi uống TTT chỉ có progestin thì cần làm gì? 

Nếu bị nôn trong vòng 2 giờ sau khi uống thuốc thì cần uống thêm một viên khác. Nếu không uống thêm thuốc trong vận hạn này thì cần dùng phương pháp tránh thai tương trợ trong tuổi có bệnh gây nôn và trong 7 ngày tiếp theo.

 Có cần dùng phương pháp tránh thai hỗ trợ khi đang phải dùng kháng sinh? 

2 kháng sinh độc nhất phải cần đến phương pháp tránh thai tương trợ là rifampicin và griseofulvin. Nếu phải dùng 2 kháng sinh này dài hạn thì cần dùng phương pháp tránh thai khác. Không cần có sự đề phòng đặc biệt nào với các kháng sinh khác.

 Viên TTT chỉ có progestin có gây ra u nang buồng trứng không? 

Các nang buồng trứng cơ năng chứ không phải các nang thực thể, thường gặp hơn ở những người dùng TTT này. Nếu dùng viên TTT chỉ có progestin mà thấy đau bụng và chậm kinh thì cần nghĩ đến chửa ngoài tử cung. Có khi cần soi ổ bụng để chẩn đoán loại trừ. Test beta HCG rất nhạy để phát hiện có thai, đã được dùng qua nhiều năm, nếu âm tính thì có loại thể trừ chửa ngoài tử cung. Trừ phi có các triệu chứng nghiêm trọng, các nang cơ năng không cần can thiệp và có thể tự thoái triển trong vài tuần.

Chúc các bạn dùng thuốc tránh thai trong thời kỳ cho criminal bú hiệu quả và an toàn.

                                                                                                                                                                                          BS. Xuân Anh