Xe tay ga (xe ga) nếu không sử dụng đúng cách sẽ dẫn tới những hư hỏng cho xe cũng như mất an toàn trong quá trình vận hành. Dưới đây là những sai lầm thường gặp khi sử dụng xe ga.

“Chạy rốt-đa xe mới tại chỗ”

Từ trước tới nay, nhiều người cho rằng khi mua xe mới là phải chạy rốt đa tại chỗ để động cơ xe được bền hơn. Vì thế, họ đã cho xe chạy không tải khoảng 2 giờ trước khi sử dụng bình thường. Tuy nhiên, các chuyên gia kỹ thuật của Piaggio Việt Nam khuyến cáo, các loại xe mới của hầu hết các hãng hiện nay đều không cần thiết phải chạy rốt-đa tại chỗ, bởi các chi tiết động cơ đã được nhà sản xuất chế tạo chính xác và đã chạy thử trước khi xe xuất xưởng.

Việc chạy rốt-đa chỉ thực hiện khi xe vận hành trong thời gian đầu, và không phải chạy tại chỗ. Trong giai đoạn từ 0 – 1.000 km đầu tiên, động cơ còn mới nên các chi tiết tiếp xúc chuyển động tương đối sẽ rà khít với nhau và tạo khe hở hoạt động chính xác, nên cần tránh việc hoạt động hết ga liên tục, chạy quá tải, hoặc bất cứ điều gì có thể làm cho động cơ bị quá nhiệt.

Cụ thể, từ 0 – 150 km: cần tránh vận hành xe liên tục quá 1/3 độ mở tay ga; sau một giờ vận hành xe liên tục, nên cho xe nghỉ từ 5 – 10 phút để động cơ nguội đi tự nhiên; nên thay đổi tốc độ động cơ bằng cách vận hành tay ga, không nên giữ nguyên tay ga ở 1 vị trí. Từ 150 – 500 km: tránh vận hành xe liên tục quá 1/2 độ mở tay ga; nên thay đổi tốc độ động cơ bằng cách vận hành tay ga, nhưng không chạy hết ga (từ 500 – 1.000 km đầu tiên, phải thay dầu động cơ, dầu nhớt bộ truyền cuối (dầu cầu) (đối với xe ga), vệ sinh lọc dầu (loại lọc dạng lưới). Từ 500 – 1.000 km: nên tránh vận hành xe liên tục quá 3/4 độ mở tay ga; thay đổi tốc độ động cơ bằng cách vận hành tay ga, nhưng không chạy hết ga…

Đề nổ máy và vận hành ngay

Giống như xe số, chủ của những chiếc xe tay ga cũng luôn mắc phải thói quen này. Tuy nhiên, đối với xe tay ga, thói quen này có sức “tàn phá” lớn hơn nhiều. Thông thường, xe tay ga luôn có vòng tua máy cao hơn so với kiểu xe số. Chính vì vậy tại thời điểm khởi động, nếu không áp dụng phương pháp nổ galanti chờ ban đầu, những tiếng động lách cách hoặc thậm chí “rào rào” phát ra từ hệ thống supap của động cơ sẽ khiến chủ xe phải tốn khoản tiền khá lớn để khiến chiếc xe nổ êm trở lại.

Khi vận hành những chiếc xe ga có sử dụng két nước, bạn nên đi ở một tốc độ trung bình khoảng trên 40km/h tùy mức độ an toàn cho phép của đoạn đường vận hành. (Ảnh minh họa).

Lạm dụng phanh trước

Với thói quen thuận tay phải, rất nhiều chủ xe quen thực hiện thao tác bóp phanh trước khi bị giật mình. Việc sử dụng phanh trước với xe ga xảy đến rất nhiều nguy hiểm do đường kính vành xe nhỏ, hành trình giảm xóc ngắn. Hãy luôn sử dụng đồng thời hai phanh sau và trước để đảm bảo an toàn nhất. Trên một số loại xe ga đời mới, hệ thống phanh đồng thời CBS luôn cho phép người sử dụng chỉ cần dùng một phanh trái là có thể dừng xe bằng cả hai phanh.

Xe ga như đi… xe số

Thực hiện những cú “ga thốc” cho xe vọt nhanh rồi sau đó phanh gấp sẽ khiến cụm côn ly hợp và dây cô roa truyền động nhanh bị hỏng hơn. Ngoài ra, khi thực hiện kiểu “ga thốc” và phanh liên tục cũng đồng nghĩa với việc bạn đang “ném” từng “cốc” xăng của mình đi một cách vô ích. Khi thốc ga, chiếc xe cung cấp cho bạn một gia tốc lớn và mạnh để có thể di chuyển dài hơn. Thế nhưng khi bóp phanh gấp, xe giảm tốc độ đột ngột khiến bạn sẽ phải tiếp tục “nạp” một lượng xăng tương ứng để đi tiếp. Hãy luôn giữ tốc độ và tay ga được đều nhất có thể, điều này sẽ mang lại độ bền cho bộ ly hợp, dây cua-roa và tiết kiệm nhiên liệu hơn.

Không vệ sinh phao xăng

Đối với nhiều chiếc xe tay ga đời mới, nhiều xe như Honda Sh, Honda SCR… đều sử dụng kiểu phao xăng được thiết kế kèm theo một lưới lọc hình “chiếc lá” bao bọc lấy ống hút xăng. Cụm phao xăng nằm ngâm ngay trong bình chứa nhiên liệu. Rất nhiều chủ xe đã bỏ qua chi tiết này khi tiến hành bảo dưỡng cũng như khi sử dụng. Điều này khiến cho tấm lưới lọc sau một thời gian sử dụng sẽ xảy ra hiện tượng mạt sắt và chất bẩn bám chặt vào lọc xăng dẫn tới tắc ống hút xăng, hỏng bơm xăng, hoặc “nhẹ nhàng” hơn là khiến chiếc xe không đạt được công suất và tốc độ tối đa do thiếu xăng. Vì vậy hãy luôn kiểm tra phao xăng vào những kỳ bảo dưỡng toàn bộ để chiếc xe có thể vận hành được tốt hơn.

Không chờ đèn tín hiệu phun xăng FI tắt đã khởi động

Mang lại khả năng tiết kiệm nhiên liệu và vận hành êm ái, phun xăng điện tử mang lại nhiều ưu việt hơn loại chế hòa khí (bình xăng con) thông thường. Tuy nhiên, hệ thống phun xăng điện tử cũng cần phải được sử dụng đúng cách mới có thể vận hành tốt. Chính vì vậy, sau khi bật khóa điện, hãy chú ý chờ đèn tín hiệu FI tắt rồi hẵng bấm nút khởi động. Nếu làm đúng cách này, hệ thống bơm nhiên liệu sẽ có thời gian nạp đủ nhiên liệu vào vòi bơm. Đồng thời hệ thống phun xăng cũng có khoảng thời gian để hoàn tất khâu khởi động nhằm phun nhiên liệu được chính xác và bền hơn. Còn nếu làm ngược lại cách này, hệ thống bơm nhiên liệu sẽ rất dễ bị hỏng. Ngoài ra, bạn cũng nên lưu ý việc bảo dưỡng làm sạch kim phun định kỳ theo hướng dẫn của nhà sản xuất.

Với thiết kế động cơ đặt thấp, cụm truyền động với nhiều lỗ thoát khí và hệ thống côn sử dụng kiểu “bi văng”, nước là kẻ thù “không đội trời chung”. (Ảnh minh họa).

Vận hành xe ở tốc độ chậm

Đa phần tầng lớp thanh niên và phụ nữ cũng như người lớn tuổi đều “thích” vận hành xe ga một cách chậm rãi để có thể nói chuyện, “ngắm phố phường” hoặc để an toàn. Tuy nhiên, với những chiếc xe ga sử dụng két nước, điều này vô tình gây ra tình trạng nhiệt độ xe tăng cao và xe tốn nhiên liệu hơn. Khi vận hành những chiếc xe ga có sử dụng két nước, bạn nên đi ở một tốc độ trung bình khoảng trên 40km/h tùy mức độ an toàn cho phép của đoạn đường vận hành. Việc vận hành chiếc xe nhanh hơn một chút sẽ giúp lượng gió làm mát cho két nước được nhiều hơn và đỡ tốn nhiên liệu hơn.

Ngoài ra, không nên điều chỉnh cảm biến nhiệt độ kích hoạt hệ thống làm mát muộn hơn hoặc sớm hơn so với nguyên bản. Bởi động cơ khi quá nguội hoặc quá nóng đều không thể làm việc tốt. Nhiều trường hợp do thợ sửa xe điều chỉnh quạt làm mát khởi động sớm nhằm…tiết kiệm điện đã vô tình làm động cơ trở nên nóng hơn, nước sôi ở nhiệt độ cao và tăng khả năng sinh cặn tại két nước. Hãy luôn vệ sinh két nước và thay mới nước làm mát trong quy trình bảo dưỡng toàn bộ xe.

Xe ga có khả năng lội nước

Nhiều chủ xe nghĩ rằng, với thiết kế dạng “phi thuyền” những chiếc xe tay ga có thể lội nước một cách dễ dàng và an toàn. Tuy nhiên, thiết kế của động cơ lại trái ngược lại suy nghĩ này. Với thiết kế động cơ đặt thấp, cụm truyền động với nhiều lỗ thoát khí và hệ thống côn sử dụng kiểu “bi văng”, nước là kẻ thù “không đội trời chung”. Những lỗ thoát khí trên cụm truyền động và bầu lọc gió đặt thấp luôn là những nơi mà nước có thể thâm nhập dễ dàng nhất. Và khi nước đã “nhiễm” vào cụm côn văng đồng nghĩa với việc chiếc xe sẽ đứng ì một chỗ trong khi động cơ vẫn đang “gào rú” do trượt bi côn. Và chỉ một thời gian sau, hệ thống côn văng sẽ rất dễ bị han rỉ dẫn tới hiện tượng xe bị giật (hiện tượng này cũng xảy ra khi cụm côn xe bị bụi bẩn – PV). Đừng biến chiếc xe trở thành “ca nô bất đắc dĩ” và vệ sinh cụm truyền động thường xuyên sẽ giúp chiếc xe luôn vận hành được êm ái.

Dùng dầu nào cũng được

Với tâm lý “dầu nào rẻ thì thay” và “dầu nào cũng là dầu” của nhiều chủ xe sẽ khiến cho động cơ hay gặp trục trặc và độ bền giảm đi. Trên thị trường hiện nay, có rất nhiều loại dầu được bày bán với công dụng và tính năng khác biệt. Vì vậy, lựa chọn đúng loại dầu sử dụng cho xe ga là điều quan trọng. Có nhiều cách để tìm đúng loại dầu cho xe mình, cách tốt nhất là hãy đọc kỹ loại dầu sử dụng cho xe được ghi trong sách hướng dẫn sử dụng mỗi khi mua xe mới. Khi thay dầu xe, hãy đừng “tiếc tiền” bởi dầu xe ga luôn đắt hơn xe số thông thường. Hãy hỏi kỹ loại dầu dùng cho xe ga trước khi thay dầu. Cách đơn giản nhất, trên mỗi chai dầu dùng cho xe ga luôn có chữ “scooter” ghi trên nhãn hộp.

“Xăng nào cũng được”

Hầu hết các loại xe tay ga đời mới hiện nay như: Vespa LX, Piaggio Liberty, Honda SH, Lead, Air Blade… đều được trang bị động cơ thế hệ mới và đạt các tiêu chuẩn khí thải khá cao (Euro 2, 3). Do đó, để động cơ xe luôn hoạt động hiệu quả, tiết kiệm nhiên liệu, đạt đúng tiêu chuẩn khí thải của nhà sản xuất… thì cần có loại xăng đạt tiêu chuẩn. Hơn nữa, những loại động cơ trên thường có tỷ số nén lớn hơn các xe đời cũ (từ 10:1 – 11.5:1) nên cần sử dụng loại xăng không chì, có chỉ số ốc tan từ 92 – 95 (mogas 92; mogas 95). Nếu sử dụng loại xăng có chỉ số ốc tan thấp hơn như mogas 90 sẽ gây nên tình trạng xăng cháy không hết, động cơ làm việc với hiệu xuất thấp hơn, thậm chí xảy ra kích nổ làm hư hỏng động cơ… Do đó, để gia tăng tuổi thọ động cơ, người sử dụng nên đúng chủng loại xăng mà nhà sản xuất khuyến cáo.

“Không quan tâm tới nước làm mát”

Một trong những “bệnh” thường gặp nhất đối với xe tay ga là hỏng hệ thống làm mát do người sử dụng không biết hoặc chưa quan tâm đến trong quá trình sử dụng. Anh Nguyễn Tuấn Tú, quản lý Trung tâm chuyên sửa chữa xe ga trên đường Nguyễn Khoái, Hà Nội cho biết: “Vào mùa hè, những loại xe ga làm mát bằng két nước như: Honda SH, PS, Dylan… thường gặp “bệnh” cháy két nước làm mát do người sử dụng không kiểm tra nước làm mát và bảo dưỡng hệ thống làm mát của xe. Do đó, những loại xe này, cứ sau khoảng 3.000 km, cần bảo dưỡng, thay nước làm mát, súc rửa lại két nước, kiểm tra, điều chỉnh lại rơ le gió và van đóng mở két nước, làm sạch bụi bẩn ở quạt gió và két nước để tăng hiệu quả làm mát…”.

Một trong những “bệnh” thường gặp nhất đối với xe ga là hỏng hệ thống làm mát do người sử dụng không biết hoặc chưa quan tâm đến trong quá trình sử dụng. (Ảnh minh họa).

Lắp còi báo động không ảnh hưởng tới xe

Vấn nạn mất cắp xe luôn là điều khiến nhiều chủ xe đau đầu, đối với những chiếc xe đắt tiền như Honda Sh, Piaggio LX, Honda Spacy… luôn là mục tiêu hàng đầu của bọn trộm. Rất nhiều chủ xe đã phải lắp đặt hệ thống báo động cho xe của mình. Nhưng với chất lượng và nguồn gốc xuất xứ không rõ ràng, trình độ thợ có tay nghề thấp có thể khiến xe của bạn gặp những hiện tượng như: cháy xe, chập điện, ổ khóa từ phát hiện “nhầm” khiến IC khóa từ khóa toàn bộ hệ thống điện trên xe dẫn tới việc chủ xe phải bỏ ra số tiền lớn để thay mới toàn bộ hệ thống IC và ổ khóa từ mới.

Việc lắp đặt thêm hệ thống báo động đòi hỏi chất lượng cũng như kiến thức và tay nghề của người thợ lắp đặt ở mức cao. Đối với những chiếc xe sử dụng ổ khóa từ như Piaggio LX, Honda Sh300i… Việc lắp đặt thêm hệ thống báo động là hết sức nguy hiểm đối với hệ thống điện trên xe. Cách tốt nhất, hãy luôn gửi xe ở nơi có người trông giữ. Điều quan trọng là luôn có sự cảnh giác cũng như cẩn thận cho chiếc xe mới mang lại sự an toàn tối đa chứ không phải do bất kể thiết bị hiện đại và tiên tiến nào.

Xe ga đắt tiền sẽ bền hơn và ít phải bảo dưỡng hơn

Sở dĩ có điều thứ 10 bởi người viết bài đã từng chứng kiến không ít những chiếc xe tay ga vốn đắt tiền thậm chí còn khá mới phải ở trong tình trạng “bổ máy” làm lại toàn bộ động cơ do những lầm tưởng về giá trị chiếc xe đi kèm với độ bền! Nhiều chủ xe coi thường việc bảo dưỡng đúng quy trình và thời gian biểu cho chiếc xe của mình. Đối với một chiếc xe tay ga, việc bảo dưỡng thường xuyên và đầy đủ là điều hết sức quan trọng. Nó quyết định độ bền, tính kinh tế và vận hành êm ái, thoải mái khi sử dụng. Vì vậy hãy luôn chú ý tới các ghi chú mà nhà sản xuất đã đề ra và dành một chút thời gian để chăm sóc chiếc xe của mình một cách thường xuyên.

Ngọc Anh (Tổng hợp)