Rodrigo Duterte tuyên bố sẽ đi mô tô nước (jet ski) đến hòn đảo tranh chấp hiện do Trung Quốc kiểm soát và đích thân bảo vệ chủ quyền của Philippines.

Tờ The Sydney Morning Herald ngày 3/5 đưa tin cho biết, ứng viên tranh cử Tổng thống Philippines, người đang dẫn đầu các cuộc thăm dò, tiếp tục đưa ra những lập trường vô cùng cứng rắn trong vấn đề tranh chấp Biển Đông giữa quốc gia này và Trung Quốc.

Rodrigo Duterte, Thị trưởng thành phố Davao, cho biết ông sẽ tổ chức các cuộc đàm phán song phương với Trung Quốc để giải quyết tranh chấp lãnh thổ ở Biển Đông nếu các cuộc thảo luận đa phương hiện nay không sinh hoa kết quả trong vòng 2 năm.

Rodrigo Duterte, Thị trưởng thành phố Davao, trong một cuộc nói chuyện với người dân ở Manila. Ảnh SMH/AP

Ông tuyên bố sẽ đi mô tô nước (jet ski) đến hòn đảo tranh chấp hiện do Trung Quốc kiểm soát và đích thân bảo vệ chủ quyền của Philippines.

“Nếu chúng ta chiến thắng ở Tòa án Trọng tài và Trung Quốc không tôn trọng phán quyết, tôi sẽ yêu cầu hải quân đưa tôi đến khu vực ranh giới gần nhất với bãi cạn Scarborough. Tôi sẽ dùng một chiếc mô tô nước, mang cờ Philippines và tôi sẽ đến sân bay của Trung Quốc, cắm cờ và nói đây là của chúng tôi, và làm những gì các người muốn với tôi. Tùy các người. Tôi sẽ khoanh vùng lãnh thổ này”, tờ Straits Times dẫn lời ông Duterte cho biết thêm.

Phát biểu trước những người ủng hộ tại quảng trường Liwasang Bonifacio của thủ đô Manila trong đêm Chủ nhật, ông Dutertem nói rằng ông sẽ bảo vệ các tuyên bố của Philippines trong vùng biển tranh chấp.

Tuy nhiên, ông Dutertem vẫn để mở cánh cửa hợp tác với Bắc Kinh khi cho biết ông vẫn để mở khả năng thăm dò năng lượng chung với Trung Quốc và hợp tác trong các lĩnh vực khác.

Ông cũng có thể yêu cầu Trung Quốc giúp xây dựng dự án đường sắt quan trọng nối liền Manila với các tỉnh và hỗ trợ kế hoạch lâu dài xây dựng hệ thống xe lửa ở Mindanao, khi vực ông sinh sống.

“Nếu cuộc đàm phán không thành trong 1 hoặc 2 năm nữa, tôi sẽ nói chuyện với người Trung Quốc”, ông Duterte, 71 tuổi, nói với một đám đông khoảng một nghìn người.

Các cuộc đàm phán song phương, do chính quyền Tổng thống Benigno Aquino khởi động, đã lâm vào bế tắc khi Manila kiện Trung Quốc ra Tòa án Trọng tài quốc tế để giải quyết tranh chấp.

Ông Duterte đang dẫn đầu danh sách các ứng viên tranh cử Tổng thống Philippines. Ảnh SMH/AP

Trung Quốc, quốc gia tuyên bố chủ quyền (trái phép) với phần lớn Biển Đông, đã không thừa nhận tính hợp pháp của Tòa án Trọng tài và lặp lại lập trường chỉ tham gia vào các cuộc đàm phán song phương trực tiếp với các bên có tranh chấp chủ quyền ở Biển Đông, nơi có khoảng 5.000 tỉ đôla thương mại qua lại mỗi năm.

Bất chấp các lập luận của Trung Quốc, Tòa án Trọng tài Quốc tế dự kiến sẽ đưa ra phán quyết vào cuối tháng 5 hoặc đầu tháng 6 tới. Dù Bắc Kinh có thừa nhận phán quyết này hay không, theo các chuyên gia, nó vẫn có hiệu lực pháp lý.

Trong nỗ lực tìm kiếm biện pháp buộc Bắc Kinh phải tôn trọng phán quyết, ông Duterte cho biết ông sẽ chào đón liên minh với các cường quốc phương Tây, như Mỹ, để buộc Trung Quốc phải công nhận lập trường của Philippines trong vấn đề Biển Đông và nhấn mạnh rằng sẽ đích thân khoanh vùng Philippines tuyên bố chủ quyền.

Tuy nhiên, trong bài phát biểu cuối tháng 4 vừa qua, ông chỉ trích Mỹ và Úc vì không ngăn cản được Trung Quốc mở rộng sự hiện diện của mình trong khu vực Biển Đông, nơi Philippines cũng có tuyên bố chủ quyền.

“Donald Trump” của Philippines

Ông Duterte hiện dẫn đầu nhóm 5 ứng viên tranh cho cuộc bầu cử tổng thống ngày 9/5 với 33% hỗ trợ. Thượng nghị sĩ Grace Poe giữ vị trí thứ 2 với 22%, theo kết quả thăm dò mới nhất của Pulse Asia Research Inc được công bố trên tờ ABS-CBN hôm 29/4.

Duterte, giữ chức thị trưởng Davao 22 năm qua, được đánh giá là người đã đóng góp nhiều công lớn trong việc cải thiện an ninh và kinh tế của thành phố phía nam đất nước.

Trong suốt chiến dịch tranh cử của mình, ông Duterte đưa ra rất nhiều quan điểm mạnh mẽ, nhưng đầy tranh cãi khiến giới truyền thông trong nước và quốc tế từng ví ông là “Donald Trump” của Philippines.

Ông Duterte, 71 tuổi, giữ chức Thị trưởng Davao 22 năm.

Trong bài phát biểu trước những người ủng hộ hôm 1/5, ông Duterte nói rằng ông sẽ không sống trong dinh tổng thống nếu đắc cử và không có kế hoạch tổ chức lễ nhậm chức lớn.

Ông cam kết sẽ chỉ định một tổ chức phi chính trị đứng đầu Bộ Giao thông, theo đuổi một thỏa thuận hòa bình và công bằng với tất cả các phiến quân Hồi giáo, cải cách ruộng đất theo hướng có lợi cho nhiều nông dân. Ông cũng cam kết sẽ dành 1 tỷ pero (khoảng 27 triệu USD) cho mỗi khu vực để thúc đẩy các doanh nghiệp vừa và nhỏ nếu đắc cử.

Trong khi các chính sách mà ông Duterte phù hợp với nguyện vọng của đại đa số người dân Philippines thì bản thân ông lại phải đối mặt với cáo buộc che giấu hàng chục triệu USD tài sản cá nhân.

Một số quan điểm tranh luận của ông cũng thu hút những phản ứng gây tranh cãi tại Philippines. Một phần quan trọng của chiến dịch, ông Duterte cam kết diệt trừ tội phạm trên toàn quốc trong sáu tháng đầu tiên của nhiệm kỳ tổng thống của mình bằng cách ra lệnh các lực lượng an ninh giết những kẻ tội phạm và sẽ ân xá cho các binh sĩ hay cảnh sát bị buộc tội vi phạm nhân quyền.

Ông Duterte cũng từng bị chỉ trích mạnh mẽ khi nói đùa rằng ông muốn hãm hiếp một nữ truyền giáo người Úc xinh đẹp, người đã bị tấn công tình dục và giết hại bởi các tù nhân trong một cuộc bạo loạn năm 1989 nhà tù ở Davao thu hút chỉ trích mạnh mẽ từ các đại sứ Mỹ và Úc.

Các cuộc khảo sát trước đó cho thấy, ông Duterte nhận được phần lớn ủng hộ từ tầng lớp giàu có và trung bình, những người lo sợ tình trạng tội phạm gia tăng.

Nhiệm kỳ Tổng thống Philippines kéo dài 6 năm. ABC News của Úc dẫn lời các nhà phân tích cho biết, ông Duterte đã khai thác thành công tình cảm của đại đa số người Philippines, những người đang nản lòng với tốc độ cải cách chậm chạp của chính quyền đương nhiệm Benigno Aquino.

Nhiều cử tri đang bị thu hút bởi hình ảnh của một chính trị gia có quan điểm mạnh mẽ trong vấn đề chủ quyền lãnh thổ và những lời hứa khắc phục nhanh chóng những vấn đề sâu xa như tội phạm và tham nhũng.

Hoàng Hải