“Cõng mạ” của Trần Cao Bảo Long (Cúp Đồng)

Mặc dù trong năm 2009 vừa qua có rất nhiều ảnh nghệ thuật của VN liên tiếp giành được nhiều giải thưởng cao tại các cuộc thi ảnh quốc tế, nhưng riêng giải thưởng của Hội Nghệ sĩ nhiếp ảnh Việt Nam (Cup Vapa 2009) vẫn rơi vào tình trạng… không có giải cao nhất (Cúp Vàng).

Từ năm 2007, Hội Nghệ sĩ nhiếp ảnh Việt Nam gọi giải thưởng ảnh xuất sắc nhất trong năm của Hội là Cup Vapa, tuyển chọn từ các giải thưởng trong nước và quốc tế được sáng tác và công bố từ tháng 11 năm trước đến tháng 10 năm sau.

Năm 2009, Hội đã nhận được 146 tác phẩm ảnh đã đoạt giải từ Huy chương Đồng đến Huy chương Vàng của các nhà nhiếp ảnh tại các cuộc thi trong nước và quốc tế (do FIAP bảo trợ) gửi đến tham dự Cup Vapa 2009. Hội đồng nghệ thuật tiến hành tuyển chọn đã quyết định: Không có Cúp Vàng và trao 8 Cúp Bạc, 10 Cúp Đồng cho 18 tác giả. Ông Chu Chí Thành – Chủ tịch hội đồng nghệ thuật Cup Vapa 2009 cho biết lý do: “Việc không có Cúp Vàng cho thấy Hội đồng nghệ thuật xét giải thưởng của Hội đã rất chặt chẽ và nghiêm túc.

Không có giải cao nhất cho tác phẩm ảnh là đòi hỏi các nhà nhiếp ảnh cần có sự nỗ lực để tìm tòi những sáng tạo đặc biệt hơn. Có 3 sách ảnh và công trình lý luận phê bình được trao giải, trong đó có sách lý luận phê bình nhiếp ảnh của tác giả Vũ Đức Tân giành Cúp Vàng đã chứng tỏ sự tiến bộ vượt bậc của lực lượng nghiên cứu, lý luận phê bình nhiếp ảnh đang song hành cùng với phong trào sáng tác”.

Nhìn vào bộ ảnh đoạt Cup Vapa 2009 cho thấy các nhà nhiếp ảnh đã khai thác đề tài rất đa dạng từ chân dung con người, cảnh thiên nhiên cho tới mọi sinh hoạt trong đời sống xã hội… Nổi trội là mảng đề tài miêu tả những nỗ lực của con người đối chọi với những biến động của thiên nhiên như lũ lụt thiên tai, dịch bệnh, những đổi mới của đất nước từ nông nghiệp, công nghiệp…

Đáng chú ý là từ những mảng đề tài tưởng như quen thuộc nhưng bằng góc nhìn đầy sáng tạo cũng như phương pháp thể hiện, một số tác giả đã tạo nên những bức ảnh chụp khá ấn tượng như: Tắm của tác giả Thân Nguyên (Đà Nẵng), Tình mẫu tử của tác giả Vũ Duy Thông (Đồng Nai), Những nạn nhân lũ lụt của Dương Thanh Khôi (Đắk Lắk), Thủy lực cho nông nghiệp của Lâm Minh Nhựt (Đồng Tháp), Nương tựa 2 của Trần Phong (Gia Lai)…

Bức ảnh Phẫu thuật công nghệ cao của tác giả Lâm Viên (Đồng Tháp) được trao Cúp Bạc chụp về một ca mổ kỹ thuật cao là ví dụ điển hình về sự tìm tòi và thể hiện trình độ kỹ thuật tinh xảo của người chụp. Chụp ảnh trong phòng mổ thiếu ánh sáng nhưng với khả năng tuyệt vời của máy ảnh kỹ thụât số nên toàn bộ khung cảnh ca mổ hiện rất rõ nét các phương tiện kỹ thuật hiện đại và điều quan trọng là thần thái của các bác sĩ, y tá.

Mặc dù đều bịt mặt chỉ hở duy nhất đôi mắt nhưng ánh mắt của tất cả thể hiện sự phối hợp ăn ý, chính xác tuyệt đối và cẩn trọng để đạt tới sự thành công cho ca mổ khó. Báo chí và các phương tiện thông tin đại chúng đã nói nhiều tới việc phòng cúm H1N1 nhưng bức ảnh em bé người dân tộc đeo khẩu trang đi học của tác giả Phạm Dực (Gia Lai) với tên Phòng cúm A/H1N1 lại đạt được giá trị tuyên truyền cao, nhấn mạnh được ý thức của người dân, đặc biệt là người dân tộc trong việc phòng chống dịch bệnh. Cách xử lý cận cảnh chân dung em bé với chiếc khẩu trang nổi bật tâm điểm, phía sau là các bạn nhỏ đi học cũng đều đeo khẩu trang đã tạo được ấn tượng mạnh.

Ông Vũ Quốc Khánh – Chủ tịch Hội NSNAVN cho biết quan điểm của Hội: “Trong nhiệm kỳ mới, Hội tập trung nhiều đến chất lượng sáng tác của hội viên, làm thế nào để các nghệ sĩ có động lực sáng tạo thì việc trước tiên là phải tổ chức các hội đồng giám khảo trong các cuộc thi và xét giải ảnh thật chặt chẽ và công tâm. Bộ ảnh Cup Vapa 2009 cho thấy từ những đề tài quen thuộc trong đời sống, ngay cả thể loại ảnh chân dung nếu nhà nhiếp ảnh biết làm mới đề tài không chỉ bằng cách sử dụng công nghệ kỹ thuật hiện đại vào nhiếp ảnh mà còn tìm được cách biểu cảm của người chụp và đối tượng chụp sẽ tạo nên giá trị tác phẩm”.

Rõ ràng sự cập nhật và khai thác hiện thực của đời sống đã giúp cho các nhà nhiếp ảnh Việt Nam thành công tại các cuộc thi nhiếp ảnh quốc tế cũng như tại cuộc tuyển chọn giải Cup Vapa 2009. nTại cuộc gặp mặt cuối năm, Hội Nghệ sĩ nhiếp ảnh VN đã tổ chức Lễ trao giải Cup Vapa 2009 và tặng Kỷ niệm chương Vì sự phát triển nghệ thuật nhiếp ảnh Việt Nam cho 28 cá nhân đã gắn bó và có nhiều cống hiến giúp đỡ phát triển cho ngành nhiếp ảnh trong nhiều năm qua. Đồng thời Hội cũng tặng danh hiệu Nghệ sĩ nhiếp ảnh xuất sắc bậc cao (EVAPA/G) cho nhà nhiếp ảnh Long Thành (Khánh Hòa), phong tước hiệu Nghệ sĩ Nhiếp ảnh có cống hiến xuất sắc Hội NSNAVN (ES VAPA) cho 22 nhà nhiếp ảnh và 6 nghệ sĩ nhiếp ảnh xuất sắc (EVAPA), tặng Bằng khen cho 32 đơn vị và 106 cá nhân.

Thúy Hiền
(theo baovanhoa)