Chỉ vài tháng sau khi kết hôn, Nguyễn Thu Trang biết đã mắc một sai lầm lớn. Nhưng trong một xã hội luôn đề cao những phụ nữ biết phục tùng nam giới, Trang đã sợ khi nghĩ tới chuyện mọi người sẽ phản ứng như thế nào nếu cô tìm cách ly hôn.
“Ly hôn thường được xem là một điểm đen trong một gia đình và tôi đã lo lắng về những điều mọi người có thể bàn tán”, Trang, một nhân viên văn phòng 24 tuổi tại Hà Nội, nói.
“Khi tôi nói với mẹ mình về điều mà tôi muốn làm, mẹ tôi đã khóc ròng rã, nhưng tôi phải nghĩ tới hạnh phúc của riêng mình”.
Trang, từng du học tại Thụy Sĩ, nằm trong số các phụ nữ trẻ và có nghề nghiệp đệ đơn ly hôn. Họ có động lực để làm điều đó nhờ khả năng ngày càng độc lập về tài chính và sự thay đổi của các quan điểm xã hội khi Việt Nam hội nhập vào nền kinh tế toàn cầu. Trang sau đó đã tái hôn và giúp đỡ những người bạn có đủ dũng cảm để chấm dứt những cuộc hôn nhân không hạnh phúc.
Tại nhiều nước châu Á, tỷ lệ ly hôn đã gia tăng khi phụ nữ trở nên độc lập về kinh tế và dũng cảm hơn khi vượt qua những giá trị bảo thủ truyền thống của xã hội.
Tại Trung Quốc, các trường hợp ly hôn đã tăng gấp đôi trong chưa đầy 10 năm qua, từ tỷ lệ 0,9/1.000 người ly hôn năm 2002 lên 2/1.000 người hồi năm ngoái, theo các số liệu thống kê của chính phủ được trích dẫn trên truyền thông chính thống.
Việt Nam cũng chứng kiến sự gia tăng đáng kể về số lượng các vụ ly hôn, tăng gần 50% kể từ năm 2005, khi các cải cách pháp lý giúp các cặp đội dễ dàng ly hôn trong trường hợp hai bên cùng đồng thuận. Mặc dù gia đình vẫn là một đơn vị xã hội vượt trội tại Việt Nam với 72,7% số người trên 15 tuổi có gia đình hoặc người bạn đời đã qua đời và chỉ 1,7% ly hôn, nhưng số vụ ly hôn đang gia tăng.
Năm ngoái, đã có 88.591 vụ ly hôn tại Việt Nam trong tổng dân 87 triệu người, tăng đáng kể so với 79.769 trường hợp vào năm 2009 và 65.351 trường hợp vào năm 2008.
Theo các nhà nghiên cứu xã hội, sự chuyển biến xã hội mới mẻ này là do nhiều phụ nữ đã dũng cảm đệ đơn ly hôn, với các lý do chính như gánh nặng kinh tế, lối sống khác biệt, ngoại tình và bạo lực.
“Trước kia, phụ nữ Việt Nam thường phải chấp nhận những gì xảy ra đối với họ. Nhưng những thay đổi về địa vị và thu thập đã khiến phụ nữ Việt hiện đại trở nên độc lập hơn và bị ảnh hưởng ít hơn bởi các giá trị truyền thống”, Tran Thi Van, một đại diện của Quỹ dân số Liên hợp quốc tại Việt Nam, nói.
Sự phát triển nhanh về kinh tế đã mang lại cho phụ nữ nhiều cơ hội để có thu nhập tốt hơn, độc lập hơn, đặc biệt tại các vùng đô thị, nơi ly hôn diễn ra nhiều hơn.
“Nhiều người hợp tôi gặp liên quan tới những người trẻ. Xã hội và nền kinh tế mở đang dẫn tới lối suy nghĩ hiện đại hơn”, một luật sư chuyên về ly hôn cho biết.
Ông nói thêm rằng trong khi nhiều đàn ông Việt gặp trục trặc trong cuộc sống gia đình tìm cách thư giãn ở các nhà thổ, thì với phụ nữ lối thoát tốt nhất là ly hôn.
Các nhà nghiên cứu tin rằng quy mô thực sự của những trục trặc về hôn nhân tại Việt Nam lớn hơn nhiều những con số thông kế chính thức vì sự kỳ thị ngăn cản nhiều phụ nữ rời bỏ những cuộc hôn nhân không bất hạnh, và đôi khi là bạo lực.
“Giống như nhiều người bạn của tôi, chồng tôi luôn nói dối tôi. Nhưng mẹ tôi nói rằng đó là lỗi của tôi khi không làm hài lòng anh ấy và rằng tôi phải giữ gia đình”, một nữ doanh nhân 32 tuổi tại Hà Nội và là mẹ của 2 con, nói.
Giới chức đã lo ngại về sự gia tăng đáng kể của số vụ ly hôn – một trong nhiều thay đổi xã hội đang đe doạ làm huỷ hoại các giá trị truyền thống.
Tuy nhiên, nhà nghiên cứu Nguyen Thanh Tâm tại Viện nghiên cứu giới và gia đình ở Hà Nội cho rằng mọi người đã sai khi phản đối ly hôn. “Nó sẽ chẳng dẫn họ tới đâu cả. Làm sao bạn có thể bắt một người mới 30 tuổi sống trong một cuộc hôn nhân bất hạnh?”.
Nhà văn Võ Thị Hảo cho rằng những phụ nữ sau khi ly hôn sẽ làm được nhiều việc có ích hơn.
“Sau khi ly hôn, các phụ nữ có học thức, sự nghiệp và quan hệ xã hội tốt hơn sẽ làm việc được nhiều việc hơn vì họ được giải phóng”, nữ nhà văn 55 tuổi, cũng là một người đã ly hôn, tác giả của cuốn sách “101 sai lầm ngớ ngẩn của đàn ông”, nói.
Nữ nhà văn cũng tin rằng tỷ lệ ly hôn sẽ còn gia tăng đáng kể khi các giá trị xã hội truyền thống mờ dần.
“Nhiều người bạn của tôi nói sống trong một cuộc hôn nhân không hạnh phúc giống như mại dâm không được trả tiền”, bà ví von.
An Bình
Theo Financial Times
(Theo dantri)