Mưa thường khiến người ta suy nghĩ miên man về dĩ vãng, khơi gợi kỷ niệm, nỗi nhớ và những buồn vui trong đời. Chiều nay, tôi ngồi nhìn mưa lại nhớ chuyện xưa, ngày còn có ba, có mẹ, có đủ anh chị em sống chung một nhà
Ngày xưa, ba tôi làm nhà xoay hướng mặt tiền ra sông Vàm Cỏ lộng gió. Nhà nghèo, đông con lại xa chợ nên ngoài ba bữa cơm trong ngày, chị em tôi chẳng có quà bánh gì. Những lúc nông nhàn hay những ngày mưa dầm, mẹ tôi hay làm các loại bánh trong đó có món bánh lá.
Không ngờ sau này, mỗi lần nhớ về quê xa, món bánh này để lại cho chúng tôi nhiều kỷ niệm nhất. Mỗi lần nghe mẹ nói làm bánh lá, chúng tôi nhảy cẫng lên, vỗ tay reo hò.
Có thể làm bánh lá bằng bất cứ loại gạo tẻ nào. Đêm trước, mẹ cho gạo vào thau nước ngâm, gạo ngâm sau một đêm trở nên đục và mềm, dậy mùi thơm chua ngọt. Tôi và anh được mẹ phân công xay bột, hai anh em cho gạo vào cối đá, xay nhuyễn thành bột trắng trong, sền sệt. Đến lúc đó, mẹ tôi cho thêm vài lát thơm để bột thêm dai, ít muối cho đậm đà và lá dứa cho dậy hương thơm. Xong, cho tất cả vào cái bao vải, cột chặt miệng lại, dùng chính cối đá dằn lên để chèn vắt hết nước ra cho bột khô lại.
Nếu là ngày nắng, mẹ và em tôi đi cắt lá chuối về rọc và xếp thành từng loại, đem rửa hoặc lau sạch bằng khăn nhúng nước. Nếu trời mưa nhiều, mẹ thay lá chuối bằng lá điều, lá xoài… Khi lá đã lau sạch, bột còn hơi ươn ướt, mẹ dạy chúng tôi làm bánh.
Ảnh minh họa. Nguồn: Internet
Mẹ cắt bột ra thành từng khối nhỏ, rồi ngắt bột, vo bột thành từng viên gần bằng viên chè trôi nước, đặt lên lá khô ép bột cho đều bằng tay, thành một lớp mỏng lên lá. Mẹ cẩn thận xếp từng chiếc bánh lá vào cái khay bằng tre dùng để hấp cách thủy đặt bên trong nồi nước đang sôi. Hấp khoảng chừng nửa giờ, bánh chín, ăn rất thơm và bùi.
Ăn bánh lá cũng không cầu kỳ, cứ dùng tay lột lớp bột ra khỏi mặt lá rồi cuộn lại chấm với nước cốt dừa có pha chút muối, đường, nấu lên thành một loại nước chấm béo ngậy, ăn rất ngon. Người ăn ít thì năm bánh, người đói bụng thì mười bánh, có người vui tính ăn vài chục. Có người sành điệu một chút thì thong thả lột bánh ra, xắt thành từng sợi nhỏ như cọng phở, sau đó trộn chung với dưa leo, rau quế, chan nước mắm tỏi ớt.
Có người còn cho chả, thịt heo vào ăn chung, như thế thì thành thị quá. Riêng tôi, chỉ cần bánh lá ăn cùng với món nước chấm bằng nước cốt dừa do mẹ chế biến mới ngon. Mỗi khi nhà tôi làm bánh, mẹ thường bảo bọn tôi đem cho hàng xóm cùng ăn, nhà quê của ít lòng nhiều. Nhà hàng xóm nếu có làm bánh hay đổ bánh xèo cũng lại đem cho nhà tôi, ở quê là vậy.
Cái ngon của bánh lá, ngoài tính dân dã, mang đậm hương vị quê hương, còn là cái tình gắn bó của gia đình hoặc láng giềng quây quần bên nồi bánh lá bốc khói và những câu chuyện làng quê. Nhiều khi lại học thêm được cái gì đó trong cuộc sống.
Quê tôi bây giờ tìm đâu ra bánh lá! Muốn ăn gì người ta cứ chạy ra chợ mua nhưng hiếm khi chợ có bánh lá, muốn mua phải đặt trước mới có… Riêng nhà tôi, mấy anh em mỗi đứa một ngả bận bịu riêng tư, ngay cả giỗ ba tôi còn đặt người nấu mang về cúng…
Mùa mưa bây giờ làm gì có bánh lá để cùng làm, cùng ăn như ngày ấy! Mưa có thể gội rửa mọi thứ nhưng món bánh lá dẻo dai bởi bột ngâm thơm, thơm tho trắng ngần bởi nước tro tàu, lá dứa… sẽ không bao giờ mất đi trong tâm trí tôi. Ơi bánh lá ngày xưa, món bánh kỷ niệm của một thời thơ ấu…
Mùa Xuân
(Theo nld)
